77
دانش نامه عقايد اسلامي ج3

۲۲۳۲.امام على عليه السلامـ در حكمت هاى منسوب به ايشان ـ: چه شده است كه مردم را مى بينم هنگامى كه خوراك را در شب نزد آنان مى آورند ، زحمت روشن كردن چراغ ها را به خود مى دهند تا آنچه را داخل شكم هايشان مى كنند ، نيك بنگرند ؛ ولى اهتمامى به خوراك روح ندارند تا چراغ هاى خردشان را با دانش برافروزند و از پيامدهاى نادانى و گناه در باورها و كردارشان در امان بمانند ؟

۲۲۳۳.امام حسن عليه السلام :شگفتا از كسى كه در خوراكش مى انديشد ، ولى در آنچه به خردش مى سپارد ، نمى انديشد ، شكمش را از آنچه آزارش مى دهد ، دور نگه مى دارد و به سينه اش آنچه مايه نابودى اش است ، مى سپارد !

۲۲۳۴.امام كاظم عليه السلامـ در سفارش به هشام بن الحكم ـ: اى هشام! حق براى اطاعت خدا برپا شده است و نجات ، جز با اطاعت ، ممكن نيست و اطاعت ، به دانش است و دانش ، به فراگيرى و فراگيرى ، به خرد گِره خورده است و دانش ، جز از دانشمند ربّانى نيست و شناخت دانش با خرد است .

۲۲۳۵.ذو القرنينـ در وصيّتش ـ: از كسى كه از دانش خويش سودى نبرده است ، دانش مياموز ؛ زيرا كسى كه دانشش به وى سودى نداده ، به تو نيز بهره اى نمى دهد .

۳ / ۳

رعايت اولويت ها

۲۲۳۶.التوحيدـ به نقل از ابن عبّاس ـ: باديه نشينى نزد پيامبر صلى الله عليه و آله آمد و گفت : اى پيامبر خدا ! از شگفتى هاى دانش به من بياموز .
فرمود : «با اساس دانش چه كرده اى كه از شگفتى هايش مى پرسى؟».
مرد گفت : اى پيامبر خدا ! اساس دانش چيست؟
فرمود : «شناخت خدا ، آن چنان كه بايد» .
باديه نشين گفت : شناخت خدا ، آن چنان كه حقّ شناخت اوست ، چگونه است؟
فرمود : «او را بى مانند و شبيه و همتا بدانى و اين كه يكتا ، يگانه ، پيدا ، نهان ، نخست و پايان است ، نه همتايى دارد و نه همانندى . پس اين ، حقّ شناخت اوست» .


دانش نامه عقايد اسلامي ج3
76

۲۲۳۲.عنه عليه السلامـ فِي الحِكَمِ المَنسوبَةِ إلَيهِ ـ: ما لي أرَى النّاسَ إذا قُرِّبَ إلَيهِمُ الطَّعامُ لَيلاً تَكَلَّفوا إنارَةَ المَصابيحِ لِيُبصِروا ما يُدخِلونَ بُطونَهُم ، ولا يَهتَمّونَ بِغِذاءِ النَّفسِ بِأَن يُنيروا مَصابيحَ ألبابِهِم بِالعِلمِ ؛ لِيَسلَموا مِن لَواحِقِ الجَهالَةِ وَالذُّنوبِ فِي اعتِقاداتِهِم وأعمالِهِم ! ۱

۲۲۳۳.الإمام الحسن عليه السلام :عَجَبٌ لِمَن يَتَفَكَّرُ في مَأكولِهِ، كَيفَ لا يَتَفَكَّرُ في مَعقولِهِ ؛ فَيُجَنِّبُ بَطنَهُ ما يُؤذيهِ ، ويودِعُ صَدرَهُ ما يُزَكّيهِ ۲ ! ۳

۲۲۳۴.الإمام الكاظم عليه السلامـ في وَصِيَّتِهِ لِهِشامِ بنِ الحَكَمِ ـ: يا هِشامُ ، نُصِبَ الحَقُّ لِطاعَةِ اللّهِ ، ولا نَجاةَ إلاّ بِالطّاعَةِ ، وَالطّاعَةُ بِالعِلمِ ، وَالعِلمُ بِالتَّعَلُّمِ ، وَالتَّعَلُّمُ بِالعَقلِ يُعتَقَدُ ، ولا عِلمَ إلاّ مِن عالِمٍ رَبّانِّيٍّ ، ومَعرِفَةُ العِلمِ بِالعَقلِ. ۴

۲۲۳۵.ذو القرنينـ في وَصِيَّتِهِ ـ: لا تَتَعَلَّمِ العِلمَ مِمَّن لَم يَنتَفِع بِهِ ، فَإِنَّ مَن لَم يَنفَعهُ عِلمُهُ لا يَنفَعُكَ. ۵

۳ / ۳

رِعايَةُ الأَهَمِّ فَالأَهَمِّ

۲۲۳۶.التوحيد عن ابن عبّاس :جاءَ أعرابِيٌّ إلَى النَّبِيِّ صلى الله عليه و آله فَقالَ : يا رَسولَ اللّهِ ، عَلِّمني مِن غَرائِبِ العِلمِ .
قالَ : ما صَنَعتَ في رَأسِ العِلمِ حَتّى تَسأَلَ عَن غَرائِبِهِ ؟ !
قالَ الرَّجُلُ : ما رَأسُ العِلمِ يا رَسولَ اللّهِ ؟
قالَ : مَعرِفَةُ اللّهِ حَقَّ مَعرِفَتِهِ .
قالَ الأَعرابِيُّ : وما مَعرِفَةُ اللّهِ حَقَّ مَعرِفَتِهِ ؟
قالَ : تَعرِفُهُ بِلا مِثلٍ ولا شِبهٍ ولا نِدٍّ ، وأنَّهُ واحِدٌ أحَدٌ ظاهِرٌ باطِنٌ أوَّلٌ آخِرٌ، لا كُفوَ لَهُ ولا نَظيرَ، فَذلِكَ حَقُّ مَعرِفَتِهِ. ۶

1.شرح نهج البلاغة : ج ۲۰ ص ۲۶۱ ح ۵۳ .

2.كذا في المصدر ، والصواب «ما يُرديِهِ» كما في بحار الأنوار .

3.الدعوات : ص ۱۴۴ ح ۳۷۵ ، بحارالأنوار : ج ۱ ص ۲۱۸ ح ۴۳ وراجع: منية المريد : ص ۲۳۹ .

4.الكافي : ج ۱ ص ۱۷ ح ۱۲ عن هشام بن الحكم ، تحف العقول : ص ۳۸۷ وفيه «الخَلق» ، بدل «الحقّ» ، بحارالأنوار : ج ۱ ص ۱۳۸ ح ۳۰ .

5.الدعوات : ص ۶۳ ح ۱۵۸ ، بحارالأنوار : ج ۲ ص ۹۹ ح ۵۳ .

6.التوحيد : ص ۲۸۴ ح ۵ ، مشكاة الأنوار : ص ۴۰ ح ۱۰ ، بحارالأنوار : ج ۳ ص ۲۶۹ ح ۴ .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 90504
صفحه از 551
پرینت  ارسال به