441
دانش نامه عقايد اسلامي ج3

ب ـ كوچك نشمردن دانشمند

۳۰۹۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :كسى كه دانشمند را حقير شمُرَد ، مرا حقير شمرده است و هركس مرا حقير بشمُرَد ، كافر است .

۳۰۹۳.امام على عليه السلام :جز نابخرد نادان ، دانش و دانشوران را سَبُك نمى شمُرَد .

۳۰۹۴.امام على عليه السلام :بنده اى را كه خداوند به او دانش عطا فرموده ، كوچك مشمار؛ چون خداوند متعال ، وى را هنگام اعطاى دانش ، كوچك نشمرده است .

۳۰۹۵.امام على عليه السلام :زنهار كه دانشمندان را سَبُك بشمرى ؛ چرا كه اين كار ، تو را خوار مى كند و مايه بدگمانى و وهم و خيال درباره تو مى شود .

۳۰۹۶.امام على عليه السلام :دانشمند را خوار مشمار؛ هرچند كه كوچك بنمايد . نابخرد را بزرگ مدان؛ هرچند بزرگ بنمايد .

۳۰۹۷.امام زين العابدين عليه السلام :خداوند ـ تبارك و تعالى ـ به دانيال وحى كرد كه : «منفورترينِ بندگانم نزد من ، نادانى است كه حقّ اهل دانش را سَبُك مى شمارد و از اقتدا به آنان ، سر باز مى زند» .

۳۰۹۸.امام صادق عليه السلام :خردمند ، كسى را سبُك نمى شمرد و سزاوارترين كسان به كوچك شمرده نشدن ، سه گروه اند : دانشمندان ، سلطان و برادران؛ چون كسى كه دانشمندان را كوچك بشمارد ، دينش را تباه كرده است .

ج ـ فروتنى در برابر وى

۳۰۹۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :در برابر دانشمند ، فروتنى كنيد و او را ارج بنهيد ؛ چرا كه فرشتگان ، دانشمند را بر مى كشند و بال هاى خود را پايين مى آورند (فروتنى مى كنند) و برايش آمرزش مى طلبند .

ر . ك : ص ۱۱۱ (فروتنى در برابر آموزگار)
و ۲۵۵ (فروتنى براى شاگرد) .


دانش نامه عقايد اسلامي ج3
440

ب ـ عَدَمُ الاِستِخفافِ بِهِ

۳۰۹۲.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :مَنِ احتَقَرَ صاحِبَ العِلمِ فَقَدِ احتَقَرَني ، ومَنِ احتَقَرَني فَهُوَ كافِرٌ. ۱

۳۰۹۳.الإمام عليّ عليه السلام :لا يَستَخِفُّ بِالعِلمِ وأهلِهِ إلاّ أحمَقُ جاهِلٌ. ۲

۳۰۹۴.عنه عليه السلام :لا تُحَقِّرَنَّ عَبداً آتاهُ اللّهُ عِلماً ، فَإِنَّ اللّهَ تَعالى لَم يُحَقِّرهُ حينَ آتاهُ إيّاهُ. ۳

۳۰۹۵.عنه عليه السلام :إيّاكَ أن تَستَخِفَّ بِالعُلَماءِ ، فَإِنَّ ذلِكَ يُزري بِكَ ويُسيءُ الظَنَّ بِكَ وَالمَخيلَةَ فيكَ. ۴

۳۰۹۶.عنه عليه السلام :لا تَزدَرِيَنَّ العالِمَ وإن كانَ حَقيراً ، لا تُعَظِّمَنَّ الأَحمَقَ وإن كانَ كَبيراً. ۵

۳۰۹۷.الإمام زين العابدين عليه السلام :إنَّ اللّهَ تَبارَكَ وتَعالى أوحى إلى دانِيالَ : إنَّ أمقَتَ عَبيدي إلَيَّ الجاهِلُ المُستَخِفُّ بِحَقِّ أهلِ العِلمِ ، التّارِكُ لِلاِقتِداءِ بِهِم. ۶

۳۰۹۸.الإمام الصادق عليه السلام :العاقِلُ لا يَستَخِفُّ بِأَحَدٍ ، وأحَقُّ مَن لا يُستَخَفُّ بِهِ ثَلاثَةٌ: العُلَماءُ وَالسُّلطانُ وَالإِخوانُ، لِأَنَّهُ مَنِ استَخَفَّ بِالعُلَماءِ أفسَدَ دينَهُ. ۷

ج ـ التَّواضُعُ لَهُ

۳۰۹۹.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :تَواضَعوا لِلعالِمِ وَارفَعوهُ ، فَإِنَّ المَلائِكَةَ تَرفَعُ العالِمَ وتَخفِضُ أجنِحَتَها وتَستَغفِرُ لَهُ. ۸

راجع : ص ۱۱۰ (التواضع للمعلّم) و ۲۵۴ (التواضع للمتعلّم) .

1.إرشاد القلوب : ص ۱۶۵ .

2.غرر الحكم : ح ۱۰۸۰۷ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۵۴۱ ح ۱۰۰۳۰ .

3.كنز الفوائد: ج ۱ ص ۳۱۹ ، بحارالأنوار : ج ۲ ص ۴۴ ح ۱۸ .

4.غرر الحكم : ح ۲۷۳۲ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۱۰۰ ح ۲۲۹۸ .

5.غرر الحكم : ح ۱۰۲۸۰ و ۱۰۲۸۱ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۵۲۲ ح ۹۴۹۶ و ۹۴۹۷ .

6.الكافي : ج ۱ ص ۳۵ ح ۵ عن أبي حمزة ، بحارالأنوار : ج ۱ ص ۱۸۵ ح ۱۰۹ .

7.تحف العقول : ص ۳۲۰ ، بحارالأنوار : ج ۷۸ ص ۲۳۳ ح ۴۲ .

8.الفردوس : ج ۲ ص ۴۵ ح ۲۲۶۳ عن أنس وراجع: العلم : آداب التعلّم : التواضع للمعلّم .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 90423
صفحه از 551
پرینت  ارسال به