433
دانش نامه عقايد اسلامي ج3

۳۰۷۳.امام على عليه السلام :پنج چيز از پنج كس ، زشت شمرده مى شود : گناه فراوان از دانشمندان ، آز از حكيمان ، بخل از توانگران ، بى شرمى از زنان و زنا از پيران .

۳۰۷۴.امام على عليه السلام :به ما رسيده است كه مردى در بنى اسرائيل ، هشتاد صندوق از دانش گِرد آورد . خداوند متعال ، به يكى از پيامبران خود وحى كرد كه : «به اين حكيم بگو اگر به اندازه آن بر آن بيفزايى ، سودى نمى بخشد؛ مگر آن كه به اين سه چيز ، عمل كنى : نخست اين كه دنيا را دوست نداشته باشى كه آن ، سراى مؤمنان نيست ؛ دوم اين كه همراه شيطان نگردى كه او رفيق مؤمنان نيست ؛ و سوم اين كه مؤمنان را آزار ندهى كه اين ، كار مؤمنان نيست» .

۳۰۷۵.امام على عليه السلام :آفت دانش ، خودستايى است .

۳۰۷۶.امام على عليه السلام :مبغوض ترينِ بندگان در نزد خداى سبحان ، دانشمندِ خودبزرگ بين است .

۳۰۷۷.امام على عليه السلامـ در حكمت هاى منسوب به ايشان ـ: دانشت را از خودپسندى ، و وقارت را از كبر ، حفظ كن .

۳۰۷۸.امام حسين عليه السلام :از نشانه هاى دانشمند ، پذيرش نقد سخن خود و آگاهى به فنون حقيقى دقّت نظر (ضوابط انديشه و نقد) است .

۳۰۷۹.امام صادق عليه السلام :لقمان به پسرش گفت : «براى دانشمند ، سه نشانه است : آگاهى به [ وجود] خدا ، و به آنچه دوست دارد ، و به آنچه بد مى شمرد» .


دانش نامه عقايد اسلامي ج3
432

۳۰۷۳.عنه عليه السلام :خَمسٌ يُستَقبَحنَ مِن خَمسٍ : كَثرَةُ الفُجورِ مِنَ العُلَماءِ ، وَالحِرصُ فِي الحُكَماءِ ، وَالبُخلُ فِي الأَغنِياءِ ، وَالقِحَةُ ۱ فِي النِّساءِ ، ومِنَ المَشايخِ الزِّنا. ۲

۳۰۷۴.عنه عليه السلام :بَلَغَنا أنَّ رَجُلاً في بَني إسرائيلَ جَمَعَ ثَمانينَ تابوتاً مِنَ العِلمِ ، فَأَوحَى اللّهُ تَعالى إلى نَبِيٍّ مِنَ الأَنبِياءِ أن قُل لِهذَا الحَكيمِ: لَو جَمَعتَ مِثلَهُ مَعَهُ لا يُنتَفَعُ بِهِ إلاّ أن تَعمَلَ بِهذِهِ الثَّلاثَةِ أشياءَ:
أوَّلُها: أن لا تُحِبَّ الدُّنيا ، فَإِنَّها لَيسَت بِدارِ المُؤمِنينَ.
وَالثّاني: أن لا تُصاحِبَ الشَّيطانَ ، فَإِنَّهُ لَيسَ بِرَفيقِ المُؤمِنينَ.
وَالثّالِثُ: أن لا تُؤذِيَ المُؤمِنينَ ، فَإِنَّهُ لَيسَ بِحِرفَةِ المُؤمِنينَ. ۳

۳۰۷۵.عنه عليه السلام :شَينُ العِلمِ الصَّلَفُ. ۴

۳۰۷۶.عنه عليه السلام :أبغَضُ العِبادِ إلَى اللّهِ سُبحانَهُ العالِمُ المُتَجَبِّرُ. ۵

۳۰۷۷.عنه عليه السلامـ فِي الحِكَمِ المَنسوبَةِ إلَيهِ ـ: حَصِّن عِلمَكَ مِنَ العُجبِ ، ووَقارَكَ مِنَ الكِبرِ. ۶

۳۰۷۸.الإمام الحسين عليه السلام :مِن دَلائِلِ العالِمِ انتِقادُهُ لِحَديثِهِ ، وعِلمُهُ بِحَقائِقِ فُنونِ النَّظَرِ. ۷

۳۰۷۹.الإمام الصادق عليه السلام :قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ : لِلعالِمِ ثَلاثُ عَلاماتٍ : العِلمُ بِاللّهِ ، وبِما يُحِبُّ ، وبِما يَكرَهُ. ۸

1.الوَقاحَة : قِلّة الحياء ، وقد وَقُحَ وَقاحَةً وقِحَةً (المصباح المنير : ص ۶۶۷) .

2.غرر الحكم : ح ۵۰۸۰ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۲۴۳ ح ۴۶۳۷ .

3.تنبيه الغافلين: ص ۴۳۴ ح ۶۷۷.

4.المواعظ العدديّة : ص ۵۷ ، غرر الحكم : ح ۵۷۸۴ . الصلف : هو الغلوّ في الظرف ، والزيادة على المقدار مع تكبّر (النهاية : ج ۳ ص ۴۷) .

5.غرر الحكم : ح ۳۱۶۴ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۱۱۱ ح ۲۴۱۵ .

6.شرح نهج البلاغة: ج ۲۰ ص ۳۱۸ ح ۶۵۱.

7.تحف العقول : ص ۲۴۸ ، بحارالأنوار : ج ۷۸ ص ۱۱۹ ح ۱۴ .

8.الخصال : ص ۱۲۱ ح ۱۱۳ عن حمّاد بن عيسى ، تاريخ اليعقوبي : ج ۲ ص ۲۰۷ عن الإمام عليّ عليه السلام ، بحارالأنوار : ج ۱ ص ۲۱۰ ح ۲ .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 90573
صفحه از 551
پرینت  ارسال به