317
دانش نامه عقايد اسلامي ج3

۲۷۵۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :آسمان و زمين ، چهل روز بر مرگ مؤمن مى گريند و همانها بر مرگ دانشمند ، چهل ماه مى گريند .

ر . ك : ج ۲ ص ۴۰۹ (ويژگى هاى حكيمان) .

۱ / ۲

ويژگى هاى راسخان در دانش

قرآن

«ولى راسخان در دانش ، از ميان آنان و مؤمنان ، آنچه را به تو نازل شده و آنچه را پيش از تو نازل شده است ، باور دارند ، و برپا دارندگان نماز و پرداخت كنندگان زكات و ايمان آوردندگان به خدا و روز بازپسين ، آنان را به زودى پاداشى بزرگ مى دهيم» .

«اوست كسى كه اين كتاب را بر تو فرو فرستاد . پاره اى از آن ، آيه هايى محكم اند كه اساس كتاب اند و پاره اى ديگر ، متشابه اند . امّا كسانى كه در دل هايشان كژى است ، براى فتنه جويى و طلب تأويل آن ، پيگير متشابهات آن مى شوند ، حال آن كه تأويلش را جز خدا و راسخان در دانش كه مى گويند : «ما به آن ايمان آورديم . همه از نزد پروردگارمان است» ، نمى دانند و جز خردمندان ، كسى پند نمى گيرد» .

حديث

۲۷۵۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :راسخان در دانش ، كسانى اند كه به سوگند خود ، وفادارند و زبان راست و دل صاف و عفّتِ شكم و فرْج دارند .

۲۷۵۵.امام على عليه السلام :بدان كه راسخان در دانش ، كسانى اند كه اقرار به ناآگاهى از رازهاى نهان ، آنان را از نسنجيده درآمدن بر پرده هاى غيب ، بى نياز كرده است . خداوند متعال ، اعتراف آنان را به ناتوانى از نيل به آنچه بر آن آگاهى اى ندارند ، ستوده و فرو نرفتن آنان را در آنچه مكلّف به كاويدن از نهانش نيستند ، رسوخ ناميده است .


دانش نامه عقايد اسلامي ج3
316

۲۷۵۳.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّ السَّماءَ وَالأَرضَ لَتَبكي عَلَى المُؤمِنِ إذا ماتَ أربَعينَ صَباحاً ، وإنَّها لَتَبكي عَلَى العالِمِ إذا ماتَ أربَعينَ شَهراً. ۱

راجع : ج ۲ ص ۴۰۸ (خصائص الحكماء) .

۱ / ۲

خَصائِصُ الرّاسِخينَ فِي العِلمِ

الكتاب

«لَّـكِنِ الرَّ سِخُونَ فِى الْعِلْمِ مِنْهُمْ وَالْمُؤْمِنُونَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِكَ وَالْمُقِيمِينَ الصَّلَوةَ وَالْمُؤْتُونَ الزَّكَوةَ وَ الْمُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْأَخِرِ أُوْلَئِكَ سَنُؤْتِيهِمْ أَجْرًا عَظِيمًا» . ۲

«هُوَ الَّذِى أَنزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَـبَ مِنْهُ ءَايَـتٌ مُّحْكَمَـتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَـبِ وَأُخَرُ مُتَشَـبِهَـتٌ فَأَمَّا الَّذِينَ فِى قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَـبَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللَّهُ وَالرَّ سِخُونَ فِى الْعِلْمِ يَقُولُونَ ءَامَنَّا بِهِ كُلٌّ مِّنْ عِندِ رَبِّنَا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الْأَلْبَـبِ» . ۳

الحديث

۲۷۵۴.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :الرّاسِخونَ فِي العِلمِ مَن بَرَّت يَمينُهُ ، وصَدَقَ لِسانُهُ ، وَاستَقامَ بِهِ قَلبُهُ ، وعَفَّ بَطنُهُ وفَرجُهُ. ۴

۲۷۵۵.الإمام عليّ عليه السلام :اِعلَم أنَّ الرّاسِخينَ فِي العِلمِ هُمُ الَّذينَ أغناهُم عَنِ اقتِحامِ السُّدَدِ المَضروبَةِ دونَ الغُيوبِ الإِقرارُ بِجُملَةِ ما جَهِلوا تَفسيرَهُ مِنَ الغَيبِ المَحجوبِ ، فَمَدَحَ اللّهُ ـ تَعالى ـ اِعتِرافَهُم بِالعَجزِ عَن تَناوُلِ ما لَم يُحيطوا بِهِ عِلماً ، وسَمّى تَركَهُمُ التَّعَمُّقَ فيما لَم يُكَلِّفهُمُ البَحثَ عَن كُنهِهِ رُسوخاً. ۵

1.المناقب لابن شهرآشوب : ج ۲ ص ۳۴۶ عن ابن عبّاس، بحارالأنوار : ج ۷۷ ص ۸۴ .

2.النساء : ۱۶۲ .

3.آل عمران : ۷ .

4.الفردوس : ج ۲ ص ۲۸۸ ح ۳۳۲۷ عن أبي الدرداء ، كنزالعمّال : ج ۱۵ ص ۸۷۵ ح ۴۳۴۷۶ نقلاً عن الطبراني عن أبي الدرداء وأنس وأبي اُمامة وواثلة معا نحوه .

5.نهج البلاغة : الخطبة ۹۱ ، التوحيد : ص ۵۵ ح ۱۳ كلاهما عن مسعدة بن صدقة عن الإمام الصادق عليه السلام ، تفسير العيّاشى¨ : ج ۱ ص ۱۶۳ ح ۵ عن مسعدة بن صدقة عن الإمام الصادق عن أبيه عنه عليهم السلام وكلاهما نحوه، بحارالأنوار : ج ۳ ص ۲۵۷ ح ۱ .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 90461
صفحه از 551
پرینت  ارسال به