۲۶۳۸.امام على عليه السلامـ در حكمت هاى منسوب به ايشان ـ: جا به جا كردن تخته سنگ هاى گران از جايشان ، آسان تر از فهماندن به نافهم است .

۲۶۳۹.امام على عليه السلامـ در حكمت هاى منسوب به ايشان ـ: خود را از ياد كردن دانش نزد كسى كه بدان رغبت نمى ورزد ، و از ياد كردن شرافت نياكانت پيش كسى كه نياكانى ندارد ، نگاه دار كه اين ، كينه آن دو را بر تو مى افروزد .

۲۶۴۰.امام على عليه السلامـ در حكمت هاى منسوب به ايشان ـ: با كم خردان ، سخن از دانش مگو ، كه تو را تكذيب مى كنند ، و با نادانان [سخن مگو] ، كه تو را گران بار مى شمرند ؛ بلكه از آن با كسى سخن بگوى كه اهلش باشد و مى گيرد و مى پذيرد و مى فهمد ، آنچه را مى گويى ، دريافت مى كند و آنچه را مى شنود ، بر تو پنهان مى دارد ؛ چرا كه دانشت بر تو حقّى دارد ، همان گونه كه در دارايى ات بر تو حقّى است : بذلش به مستحقّ آن و باز داشتنش از غير مستحقّ آن .

۲۶۴۱.امام على عليه السلامـ در حكمت هاى منسوب به ايشان ـ: در آنچه از دانش به تو عطا شده است ، با عموم مردم آن گونه رفتار مكن كه با خاصّان مى كنى و بدان كه خداى سبحان ، مردانى دارد كه رازهايى پنهان را نزد ايشان به امانت نهاده و آنان را از افشاى آن ، باز داشته است و به ياد داشته باش سخن بنده شايسته را به موسى عليه السلام كه از وى خواسته بود : «آيا در پى تو بيايم تا از هدايت هايى كه به تو آموخته شده است ، به من بياموزى؟» و او گفته بود : «تو توان شكيبايى بر همراهى مرا ندارى و چگونه بر چيزى كه از آن خبر ندارى ، شكيبايى كنى؟» .

۲۶۴۲.امام على عليه السلام :از ويژگى هاى دانشمند آن است كه جز به آن كس كه پندش را مى پذيرد ، پند نمى دهد و به خودرأى ، اندرز نمى دهد و آنچه را از انتشارش بيم دارد ، بازگو نمى كند .

۲۶۴۳.تحف العقول :[ امام كاظم عليه السلام ] در سفارش به هشام فرمود : «مبادا كه حكمت را فرو افكنى و آن را نزد نادانان بگذارى» .
هشام مى گويد كه گفتم : اگر مردى را جوياى آن يافتم ، ولى خودش ياراى گرفتن آنچه به او القا شده نداشت ، چه كنم؟
فرمود : «در نصيحتش نرمى كن . پس اگر ظرفيت روحى نداشت ، خود را در معرض فتنه قرار مده ، و از انكار متكبّران برحذر باش كه اگر دانش بر كسى عرضه شود كه درست نمى گيرد ، خوار مى شود» .
گفتم : اگر كسى را نيافتم كه از آن بپرسد ، چه كنم؟
فرمود : «نادانى اش را از پرسيدن مغتنم شمار ، تا از خطر [و گناه محتمل] پاسخ و فتنه بزرگ ردّ و انكار به سلامت بمانى» .

۲۶۳۸.عنه عليه السلامـ فِي الحِكَمِ المَنسوبَةِ إلَيهِ ـ: نَقلُ الصُّخورِ مِن مَواضِعِها أهوَنُ مِن تَفهيمِ مَن لا يَفهَمُ. ^۱

۲۶۳۹.عنه عليه السلامـ أيضاً ـ: اِحتَرِس مِن ذِكرِ العِلمِ عِندَ مَن لا يَرغَبُ فيهِ ، ومِن ذِكرِ قَديمِ الشَّرَفِ عِندَ مَن لا قَديمَ لَهُ ، فَإِنَّ ذلِكَ مِمّا يُحقِدُهُما عَلَيكَ. ^۲

۲۶۴۰.عنه عليه السلامـ أيضاً ـ: لا تُحَدِّث بِالعِلمِ السُّفَهاءَ فَيُكَذِّبوكَ ، ولاَ الجُهّالَ فَيَستَثقِلوكَ، ولكِن حَدِّث بِهِ مَن يَتَلَقّاهُ مِن أهلِهِ بِقَبولٍ وفَهمٍ ، يَفهَمُ عَنكَ ما تَقولُ ، ويَكتُمُ عَلَيكَ ما يَسمَعُ ، فَإِنَّ لِعِلمِكَ عَلَيكَ حَقًّا ، كَما أنَّ عَلَيكَ في مالِكَ حَقًّا ، بَذلُهُ لِمُستَحِقِّهِ ، ومَنعُهُ عَن غَيرِ مُستَحِقِّهِ. ^۳

۲۶۴۱.عنه عليه السلامـ أيضاً ـ: لا تُعامِلِ العامَّةَ فيما اُنعِمَ بِهِ عَلَيكَ مِنَ العِلمِ كَما تُعامِلُ الخاصَّةَ ، وَاعلَم أنَّ للّهِِ سُبحانَهُ رِجالاً أودَعَهُم أسراراً خَفِيَّةً ومَنَعَهُم عَن إشاعَتِها ، وَاذكُر قَولَ العَبدِ الصّالِحِ لِموسى وقَد قالَ لَهُ : «هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَى أَن تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا * قَالَ إِنَّكَ لَن تَسْتَطِيعَ مَعِىَ صَبْرًا * وَ كَيْفَ تَصْبِرُ عَلَى مَا لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْرًا» ^۴ . ^۵

۲۶۴۲.عنه عليه السلام :مِن صِفَةِ العالِمِ أن لا يَعِظَ إلاّ مَن يَقبَلُ عِظَتَهُ ، ولا يَنصَحَ مُعجَباً بِرَأيِهِ ، ولا يُخبِرَ بِما يَخافُ إذاعَتَهُ. ^۶

۲۶۴۳.تحف العقول :وَصِيَّتُهُ [ الإمامِ الكاظِمِ ] عليه السلام لِهِشامٍ : ... يا هِشامُ ... إيّاكَ أن تَغلِبَ الحِكمَةَ
وتَضَعَها في أهلِ الجَهالَةِ .
قالَ هِشامٌ : فَقُلتُ لَهُ: فَإِن وَجَدتُ رَجُلاً طالِباً لَهُ غَيرَ أنَّ عَقلَهُ لا يَتَّسِعُ لِضَبطِ ما اُلقِي إلَيهِ؟
قالَ عليه السلام : فَتَلَطَّف لَهُ فِي النَّصيحَةِ، فَإِن ضاقَ قَلبُهُ فَلا تَعرِضَنَّ نَفسَكَ لِلفِتنَةِ. وَاحذَر رَدَّ المُتَكَبِّرينَ، فَإِنَّ العِلمَ يُذَلُّ عَلى أن يُملى عَلى مَن لا يُفيقُ.
قُلتُ : فَإِن لَم أجِد مَن يَعقِلُ السُّؤالَ عَنها؟
قالَ عليه السلام : فَاغتَنِم جَهلَهُ عَنِ السُّؤالِ حَتّى تَسلَمَ مِن فِتنَةِ القَولِ وعَظيمِ فِتنَةِ الرَّدِّ. ^۷