127
دانش نامه عقايد اسلامي ج3

ر . ك : ص ۶۹ (اخلاص) و ۱۱۷ (آموختن براى غير خدا) و ۴۲۷ و ص ۲۵۳ (اخلاص) (خودنمايى) ، ج ۲ ص ۴۸۳(اخلاص) .

توضيحى درباره احاديثِ اخلاص در طلب معرفت

در مقابل احاديث اين باب و نيز احاديث باب نخست از «آداب آموختن» ـ كه تأكيد بر اخلاص در نيّت و اجتناب از تعلّم با انگيزه هاى غير الهى دارند ـ ، احاديثى نقل شده كه به ظاهر ، معارض با اين احاديث به نظر مى رسند . اين احاديث عبارت اند از :

۲۳۷۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :آن كه دانش را براى جز خدا بجويد ، از دنيا بيرون نمى رود تا آن كه دانش برايش حاصل شود و خدايى گردد و هركس دانش را براى خدا بجويد ، مانند روزه دار شب زنده دار است . بى گمان ، بابى از دانش را كه انسان فرا مى گيرد ، برايش بهتر از آن است كه همسنگ كوه ابو قُبَيس طلا داشته باشد و آن را در راه خدا انفاق كند .

۲۳۷۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :انسان ، دانش را مى جويد ، بى آن كه مقصودش خدا باشد . پس همواره دانش با او باشد تا آن را در راه خداى عز و جل قرار دهد .

۲۳۷۶.امام على عليه السلامـ در حكمت هاى منسوب به ايشان ـ: دانش را فراگيريد ، هرچند براى غيرخدا باشد كه به زودى براى خدا خواهد شد .


دانش نامه عقايد اسلامي ج3
126

راجع : ص ۶۸ (الإخلاص) و ص ۱۱۶ (التعلّم لغير اللّه ) و ۲۵۲ (الإخلاص) و ۴۲۶ (الرياء) ،
ج ۲ ص ۴۸۲ (الإخلاص) .

فائدة:

لقد نقلت بعض الأحاديث مقابل أحاديث هذا الباب، وكذلك أحاديث الباب الأوّل من آداب التّعلّم الّتي تؤكّد الإخلاص في النيّة، واجتناب التّعلّم بدوافع غير إلهيّة ، يبدو أنّها معارضة لهذه الأحاديث وهذه الأحاديث هي:

۲۳۷۴.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :مَن طَلَبَ العِلمَ لِغَيرِ اللّهِ لَم يَخرُج مِنَ الدُّنيا حَتّى يَأتِيَ عَلَيهِ العِلمُ فَيَكونَ للّهِِ . ومَن طَلَبَ العِلمَ للّهِِ فَهُوَ كَالصّائِمِ نَهارَهُ وَالقائِمِ لَيلَهُ . وإنَّ باباً مِنَ العِلمِ يَتَعَلَّمُهُ الرَّجُلُ خَيرٌ مِن أن يَكونَ لَهُ أبو قُبَيسٍ ذَهَباً فَأَنفَقَهُ في سَبيلِ اللّهِ تَعالى. ۱

۲۳۷۵.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّ الرَّجُلَ لَيَطلُبُ العِلمَ وما يُريدُ اللّهَ ، فَما يَزالُ بِهِ العِلمُ حَتّى يَجعَلَهُ للّهِِ عز و جل . ۲

۲۳۷۶.الإمام عليّ عليه السلامـ فِي الحِكَمِ المَنسوبَةِ إلَيهِ ـ: تَعَلَّمُوا العِلمَ ولَو لِغَيرِ اللّهِ ، فَإِنَّهُ سَيَصيرُ للّهِِ. ۳

1.تنبيه الغافلين : ص ۴۲۸ ح ۶۷۰ عن أنس ؛ منية المريد : ص ۱۰۰ وفيه ذيله ، بحارالأنوار : ج ۱ ص ۱۸۴ ح ۹۶ .

2.الفردوس : ج ۱ ص ۱۹۴ ح ۷۳۳ عن أنس .

3.شرح نهج البلاغة : ج ۲۰ ص ۲۶۷ ح ۹۸ .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 90363
صفحه از 551
پرینت  ارسال به