109
دانش نامه عقايد اسلامي ج3

۲۳۲۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :كسى كه ساعتى بر خوارى فرا گرفتن شكيب نورزد ، همواره در خوارى نادانى باقى مى ماند .

۲۳۲۳.امام على عليه السلام :بر دانشجوست كه خود را به جستجوى دانش ، عادت دهد و از فرا گرفتن آن ، ملول نگردد و آنچه را فرا گرفته ، بسيار نشمارد .

۲۳۲۴.امام على عليه السلام :كسى كه خود را به فراگيرى دانشْ عادت ندهد ، گوى سبقت را نخواهد ربود .

۲۳۲۵.امام على عليه السلامـ در اشعار منسوب به ايشان ـ:

اگر اين دانش با آرزو به دست مى آمد/
نادانى در زمين باقى نمى ماند .

بكوش و تنبلى مكن و غافل مباش/
كه ندامت فرجامين، از آنِ كسى است كه تنبلى كرده است .

۳ / ۱۷

پرهيزگارى

۲۳۲۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :آن كه در فراگيرىِ دانش پرهيزگارى نورزد ، خداوند ، به يكى از اين سه چيز مبتلايش مى كند : يا او را در جوانى مى ميرانَد يا وى را در روستاها مى افكند و يا به خدمت پادشاه مبتلا مى گردانَد .

۲۳۲۷.امام على عليه السلامـ در حكمت هاى منسوب به ايشان ـ: دانش ، رنگ جان است و رنگ بر چيزى چيره نمى شود ، مگر آن كه از هر آلودگى اى پاكيزه گردد .

۲۳۲۸.امام على عليه السلامـ در حكمت هاى منسوب به ايشان ـ: هرگاه دانش و خير خواستى ، ابزار نادانى و شر را از دستت بگذار كه زرگر ، آماده زرگرى نمى شود ، مگر آن كه ابزار كشاورزى را از دست خود بگذارد .


دانش نامه عقايد اسلامي ج3
108

۲۳۲۲.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :مَن لَم يَصبِر عَلى ذُلِّ التَّعَلُّمِ ساعَةً ، بَقِيَ في ذُلِّ الجَهلِ أبَداً. ۱

۲۳۲۳.الإمام عليّ عليه السلام :عَلَى المُتَعَلِّمِ أن يُدئِبَ نَفسَهُ في طَلَبِ العِلمِ ، ولا يَمَلَّ مِن تَعَلُّمِهِ ، ولا يَستَكثِرَ ما عَلِمَ. ۲

۲۳۲۴.عنه عليه السلام :مَن لَم يُدئِب نَفسَهُ فِي اكتِسابِ العِلمِ ، لَم يُحرِز قَصَباتِ السَّبقِ. ۳

۲۳۲۵.الإمام عليّ عليه السلامـ فِي الدّيوانِ المَنسوبِ إلَيهِ ـ:

لَو كانَ هذَا العِلمُ يَحصُلُ بِالمُنى
ما كانَ يَبقى فِي البَرِيَّةِ جاهِلُ

اِجهَد ولا تَكسَل ولا تَكُ غافِلا
ًفَنَدامَةُ العُقبى لِمَن يَتَكاسَلُ ۴

۳ / ۱۷

الوَرَع

۲۳۲۶.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :مَن لَم يَتَوَرَّع في تَعَلُّمِهِ ابتَلاهُ اللّهُ بِأَحَدِ ثَلاثَةِ أشياءَ : إمّا يُميتُهُ في شَبابِهِ ، أو يوقِعُهُ فِي الرَّساتيقِ ۵ ، أو يَبتَليهِ بِخِدمَةِ السُّلطانِ. ۶

۲۳۲۷.الإمام عليّ عليه السلامـ فِي الحِكَمِ المَنسوبَةِ إلَيهِ ـ: العِلمُ صِبغُ النَّفسِ ، ولَيسَ يَفوقُ صِبغُ الشَّيءِ حَتّى يَنظُفَ مِن كُلِّ دَنَسٍ. ۷

۲۳۲۸.عنه عليه السلامـ أيضاً ـ: إذا أرَدتَ العِلمَ وَالخَيرَ فَانفُض عَن يَدِكَ أداةَ الجَهلِ وَالشَّرِّ ، فَإِنَّ الصّائِغَ لا يَتَهَيَّأُ لَهُ الصِّياغَةُ إلاّ إذا ألقى أداةَ الفِلاحَةِ عَن يَدِهِ. ۸

1.عوالي اللآلي : ج ۱ ص ۲۸۵ ح ۱۳۵ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۴۲۸ ح ۷۲۶۲ وفيه «مضض» بدل «ذل» ، بحارالأنوار : ج ۱ ص ۱۷۷ ح ۵۰ .

2.غرر الحكم : ح ۶۱۹۷ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۳۲۸ ح ۶۵۳۵ .

3.غرر الحكم : ح ۹۲۴۵ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۴۵۸ ح ۸۲۹۰ وفيه «يذب» بدل «يدئب» .

4.الديوان المنسوب إلى الإمام عليّ عليه السلام : ص ۴۴۲ الرقم ۳۴۲ .

5.الرُّستاق : فارسي معرّب ، والجمع رساتيق وهي السواد (لسان العرب : ج ۱۰ ص ۱۱۶) . والسواد : القرى .

6.آداب المتعلّمين: ص ۱۲۷ ح ۵۳ ، معاني الأخبار : ص ۳۹۱ ح ۱۰۹۲ نحوه .

7.شرح نهج البلاغة : ج ۲۰ ص ۲۶۸ ح ۱۱۰ .

8.شرح نهج البلاغة : ج ۲۰ ص ۳۰۷ ح ۵۱۳ .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 90486
صفحه از 551
پرینت  ارسال به