291
دانش نامه عقايد اسلامي ج3

۴ / ۵

گوناگون

۲۶۸۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :گنگى از شيطان است؛ نه گنگىِ زبان ، بلكه كم معرفتى به حق .

۲۶۸۶.امام على عليه السلام :هر سخنى را پاسخى است .

۲۶۸۷.امام على عليه السلام :از دليل هاى فضل ، پاسخ درست است .

۲۶۸۸.امام على عليه السلام :گاه [باب] پاسخ بر شيوا سخن ، بسته مى شود .

۲۶۸۹.امام على عليه السلام :گاه مرد زبان آور از حجّت آورى درمى مانَد .

۲۶۹۰.معانى الأخبارـ از شريح بن هانى ـ: امام على عليه السلام از پسرش امام حسن عليه السلام پرسيد :
«پسركم! خرد چيست؟» .
گفت : نگاهدارى دلت از آنچه بدو سپرده اى ...
فرمود : «نادانى چيست؟».
گفت : شتاب كردن پيش از فرصت يافتن و خوددارى از پاسخ دادن . ۱ و البته در بسيارى مواقع ، خاموشى بهترين ياور است؛ هرچند شيوا سخن باشى .

1.علاّمه محمّد باقر مجلسى در شرح عبارت مى گويد : يعنى با آن كه گمانى به زيان جواب نيست ، جواب ندادن ، يا از سر جهل به پاسخ است يا ناآگاهى از مصلحت زمانه ، كه صلاح در اين موارد ، پاسخ دادن است و نه خوددارى از پاسخ .


دانش نامه عقايد اسلامي ج3
290

۴ / ۵

النَّوادِر

۲۶۸۵.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :العِيُّ مِنَ الشَّيطانِ ، ولَيسَ العِيُّ عِيَّ اللِّسانِ ولكِن قِلَّةُ المَعرِفَةِ بِالحَقِّ. ۱

۲۶۸۶.الإمام عليّ عليه السلام :لِكُلِّ قَولٍ جَوابٌ. ۲

۲۶۸۷.عنه عليه السلام :مِن بُرهانِ الفَضلِ صائِبُ الجَوابِ. ۳

۲۶۸۸.عنه عليه السلام :رُبَّما اُرتِجَ عَلَى الفَصيحِ الجَوابُ. ۴

۲۶۸۹.عنه عليه السلام :رُبَّما خَرِسَ البَليغُ عَن حُجَّتِهِ. ۵

۲۶۹۰.معاني الأخبار عن شريح بن هانئ :سَألَ أميرُ المُؤمِنينَ ابنَهُ الحَسَنَ بنَ عَلِيٍّ عليهماالسلام
فَقالَ : يا بُنَيَّ ، مَا العَقلُ؟
قالَ: حِفظُ قَلبِكَ مَا استَودَعتَهُ ...
قالَ: فَمَا الجَهلُ؟
قالَ : سُرعَةُ الوُثوبِ عَلَى الفُرصَةِ قَبلَ الاِستِمكانِ مِنها ، وَالاِمتِناعُ عَنِ الجَوابِ ، ونِعمَ العَونُ الصَّمتُ في مَواطِنَ كَثيرَةٍ وإن كُنتَ فَصيحاً ۶ . ۷

1.الفردوس : ج ۳ ص ۹۰ ح ۴۲۵۲ عن أبي هريرة ، كنزالعمّال : ج ۱۰ ص ۱۹۲ ح ۲۹۰۱۰ وراجع : موارد الظمآن : ص ۴۹۲ ح ۲۰۱۰.

2.غرر الحكم : ح ۷۲۷۳ .

3.غرر الحكم : ح ۹۴۱۷، عيون الحكم والمواعظ : ص ۴۷۳ ح ۸۶۷۱ .

4.غرر الحكم : ح ۵۳۷۸، عيون الحكم والمواعظ : ص ۲۶۷ ح ۴۹۱۶ .

5.غرر الحكم : ح ۵۳۷۶، عيون الحكم والمواعظ : ص ۲۶۷ ح ۴۹۱۴ .

6.قوله عليه السلام : «والامتناع عن الجواب» أي عند عدم مظنّة ضرر في الجواب ، فإنّ الامتناع حينئذٍ إمّا للجهل به أو للجهل بمصلحة الوقت ، فإنّ الصلاح حينئذٍ في الجواب (بحارالأنوار : ج ۱ ص ۱۱۷) .

7.معاني الأخبار: ص ۴۰۱ ح ۶۲ عن شريح بن هانئ، العُدد القويّة : ص ۳۲ ح ۲۲ وفيه كلام الإمام الحسن عليه السلام فقط، بحارالأنوار : ج ۷۱ ص ۲۸۰ ح ۲۵ .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 90597
صفحه از 551
پرینت  ارسال به