۲۶۲۳.صحيح مسلمـ به نقل از معاوية بن حكم سلمى ـ: هنگامى كه با پيامبر خدا نماز مى خواندم ، ناگهان ، مردى از ميان نمازگزاران عطسه كرد . گفتم : خداوند ، تو را رحمت كند !
همه آنان با نگاهشان مرا نشانه گرفتند و من گفتم: مادرم به عزايم بنشيند. شما را چه شده است كه به من چشم دوخته ايد ؟
پس شروع به زدن دست هايشان بر روى ران هايشان كردند و چون ديدم كه مرا به خاموشى مى خوانند ، ساكت شدم .
هنگامى كه پيامبر خدا ـ پدر و مادرم فدايش باد كه نه پيش از او و نه پس از او آموزگارى را نيكوتر از وى در ياد دادن نديدم ـ نمازش را به پايان برد ، به خدا سوگند ، نه به من چشمْ غرّه رفت و نه مرا كتك زد و نه به من دشنام داد و [فقط ]فرمود : «در اين نماز هيچ سخنى از سخنان آدميان سزاوار نيست . آن ، تنها تسبيح و تكبير و قرآن خواندن است» .

۲۶۲۴.امام على عليه السلام :سرزنش بسيار مكن كه كينه مى آورد و به دشمنى مى كشد و از آن كسى پوزش بخواه كه اميد بخشش از او دارى .

۲۶۲۵.امام على عليه السلام :بر دانشمند است كه چون مى آموزد ، سرزنش مكند و چون به وى آموخته مى شود ، سرمپيچد .

۳ / ۶بذل دانش به شايستگان و دورداشتن آن از نااهلان

۲۶۲۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :آفت دانش ، فراموشى و تباهى آن ، سپردن آن به نااهلش است .

۲۶۲۳.صحيح مسلم عن معاوية بن الحكم السّلميّ :بَينا أنَا اُصَلّي مَعَ رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله إذ عَطَسَ رَجُلٌ مِنَ القَومِ ، فَقُلتُ : يَرحَمُكَ اللّهُ ، فَرَمانِي القَومُ بِأَبصارِهِم .
فَقُلتُ : وا ثُكلَ اُمِّياه ، ما شَأنُكُم تَنظُرونَ إلَيَّ ؟!
فَجَعَلوا يَضرِبونَ بِأَيديهِم عَلى أفخاذِهِم ، فَلَمّا رَأَيتُهُم يُصَمِّتونَني ، لكِنّي سَكَتُّ .
فَلَمّا صَلّى رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، فَبِأَبي هُوَ واُمّي ، ما رَأَيتُ مُعَلِّماً قَبلَهُ ولا بَعدَهُ أحسَنَ تَعليما مِنهُ ؛ فَوَاللّهِ ما كَهَرَني ولا ضَرَبَني ولا شَتَمَني ، قالَ : إنَّ هذِهِ الصَّلاةَ لا يَصلُحُ فيها شَيءٌ مِن كَلامِ النّاسِ ، إنَّما هُوَ التَّسبيحُ وَالتَّكبيرُ وقِراءَةُ القُرآنِ. ^۱

۲۶۲۴.الإمام عليّ عليه السلام :لا تُكثِرِ العِتابَ ؛ فَإِنَّهُ يورِثُ الضَّغينَةَ ويَجُرُّ إلَى البِغضَةِ ، وَاستَعتِب مَن رَجَوتَ إعتابَهُ. ^۲

۲۶۲۵.عنه عليه السلام :عَلَى العالِمِ إذا عَلَّمَ أن لا يُعَنِّفَ ، وإذا عُلِّمَ أن لا يَأنَفَ. ^۳

۳ / ۶

بَذلُ العِلمِ لِمُستَحِقِّهِ ومَنعُهُ مِن غَيرِ أهلِهِ

۲۶۲۶.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :آفَةُ العِلمِ النِّسيانُ ، وإضاعَتُهُ أن تُحَدِّثَ بِهِ غَيرَ أهلِهِ. ^۴