179
دانش نامه عقايد اسلامي ج2

۵ / ۳

اخلاق جاهليّت

قرآن

«آن گاه كه كافران در دل هاى خود ، تعصّب [، آن هم] از نوع تعصّب جاهليّت ورزيدند ...» .

«آيا كسى را كه [روزِ] جزا را دروغ مى خواند ، ديدى ؟ اين ، همان كسى است كه يتيم را به سختى مى رانَد و به خوراك [ دادن به] بينوا ترغيب نمى كند» .

حديث

۱۱۹۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كه در دل او به اندازه دانه خَردَلى تعصّب باشد ، خداوند ، او را در روز رستاخيز ، با عرب هاى [ عصر] جاهليّت محشور مى گرداند .

۱۱۹۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :آن كه زير پرچم گم راهى پيكار كند و براى تعصّبى ، خشمگين شود ، يا به تعصّبى فرا بخواند و يا تعصّبى را يارى كند و كشته شود ، به مرگ جاهليّت از دنيا رفته است .

۱۱۹۵.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :به درستى كه خداوند، غرور جاهليّت و تكبّرورزى به پدران را از
ميان بُرد . همه شما فرزندان آدم و حوّا ، و نزديك به يكديگر هستيد . به راستى كه بهترينِ شما در نزد خداوند، پارساترينِ شماست . پس اگر كسى [ براى خواستگارى] آمد كه ديندارى و امانتدارى اش را مى پسنديد ، به او زن بدهيد .


دانش نامه عقايد اسلامي ج2
178

۵ / ۳

أخلاقُ الجاهِلِيَّةِ

الكتاب

«إذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُواْ فِى قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجَـهِلِيَّةِ» . ۱

«أرَءَيْتَ الَّذِى يُكَذِّبُ بِالدِّينِ * فَذَ لِكَ الَّذِى يَدُعُ الْيَتِيمَ * وَ لاَ يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ» . ۲

الحديث

۱۱۹۳.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :مَن كانَ في قَلبِهِ حَبَّةٌ مِن خَردَلٍ مِن عَصَبِيَّةٍ بَعَثَهُ اللّهُ يَومَ القِيامَةِ مَعَ أعرابِ الجاهِلِيَّةِ . ۳

۱۱۹۴.عنه صلى الله عليه و آله :مَن قاتَلَ تَحتَ رايَةٍ عُمِّيَّةٍ ۴ يَغضَبُ لِعَصَبَةٍ ، أو يَدعو إلى عَصَبَةٍ ، أو يَنصُرُ عَصَبَةً ، فَقُتِلَ ، فَقِتلَةٌ جاهِلِيَّةٌ. ۵

۱۱۹۵.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّ اللّهَ أذهَبَ فَخرَ الجاهِلِيَّةِ وتَكَبُّرَها بِآبائِها ، كُلُّكُم لاِدَمَ وحَوّاءَ كَطَفِّ الصّاعِ ۶
بِالصّاعِ ، وإنَّ أكرَمَكُم عِندَ اللّهِ أتقاكُم ، فَمَن أتاكُم تَرضَونَ دينَهُ وأمانَتَهُ فَزَوِّجوهُ. ۷

1.الفتح : ۲۶ .

2.الماعون : ۱ ـ ۳ ، وقال عليّ بن إبراهيم في تفسيره : نزلت في أبي جهل وكفّار قريش (تفسير القمّي : ج ۲ ص ۴۴۴) .

3.الكافي : ج ۲ ص ۳۰۸ ح ۳ ، ثواب الأعمال : ص ۲۶۴ ح ۵ ، الأمالي للصدوق : ص ۷۰۴ ح ۹۶۶ كلّها عن إسماعيل بن أبي زياد السكوني عن الإمام الصادق عن آبائه عليهم السلام ، الجعفريّات : ص ۱۶۳ عن الإمام الكاظم عن آبائه عليهم السلامعنه صلى الله عليه و آله ، بحار الأنوار : ج ۷۳ ص ۲۸۴ ح ۲ .

4.العمّيّة : قيل : هو فِعِّيلة ، من العماء : الضلالة ، وحكى بعضهم فيها ضمّ العين (النهاية : ج ۳ ص ۳۰۴) .

5.صحيح مسلم: ج ۳ ص ۱۴۷۶ ح ۵۳ ، سنن ابن ماجة: ج ۲ ص ۱۳۰۲ ح ۳۹۴۸، مسند ابن حنبل: ج ۳ ص ۱۷۴ ح ۸۰۶۷ ، سنن النسائي: ج ۷ ص ۱۲۳ كلّها عن أبيهريرة والثلاثة الأخيرة نحوه؛ المجازات النبويّة: ص ۳۳۳ ح ۲۵۷، كنزالعمّال: ج ۳ ص ۵۰۹ ح ۷۶۵۵ .

6.طفّ الصاع : أي قريب بعضكم من بعض ، والمعنى : كلّكم في الانتساب إلى أب واحد بمنزلة واحدة (النهاية : ج ۳ ص ۱۲۹) .

7.شعب الإيمان : ج ۴ ص ۲۸۸ ح ۵۱۳۶ عن أبي أمامة ، كنز العمّال : ج ۱۶ ص ۴۵۹ ح ۴۵۴۲۷ وراجع شرح نهج البلاغة : ج ۱۷ ص ۲۸۱ ودعائم الإسلام : ج ۲ ص ۱۹۹ ح ۷۲۹ .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج2
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 57092
صفحه از 618
پرینت  ارسال به