121
دانش نامه عقايد اسلامي ج2

۱۱۳۹.الأغانى :ابراهيم، فرزند خليفه عبّاسى، با امير مؤمنان ، بسيار دشمن بود . روزى به مأمون گفت كه على[ عليه السلام ] را در خواب ديده و از او پرسيده است كه: «كيستى ؟» و وى جواب داده كه على بن ابى طالب است .
[ابراهيم گفت:] مقدارى [ به همراه على عليه السلام ]راه رفتيم تا به پلى رسيديم . خواست زودتر از من عبور كند . او را گرفتم و گفتم : تو ادّعاى فرمان روايى دارى، با آن كه ما شايسته تريم . او در جواب، پاسخى بليغانه ، آن گونه كه او را توصيف مى كنند ، نداد .
مأمون گفت : مگر چه پاسخ داد ؟
ابراهيم گفت : چيزى جز «سلاما سلاما» نگفت .
مأمون گفت: به خدا سوگند، بليغ ترين پاسخ را داده است.
ابراهيم گفت: چه طور ؟!
مأمون گفت : به تو فهمانده كه نادانى و در خور گفتگو نيستى . خداوند عز و جلفرموده است : «چون نادانان آنان را طرف خطاب قرار دهند، مى گويند : سلام!» .
ابراهيم، شرمنده گشت و گفت : كاش اين قصّه را برايت نمى گفتم .

ر . ك : ج ۱ ص ۴۰۵ ح ۵۲۸ و ۴۱۷ ح ۵۸۲ .

ب ـ سكوت به هنگام نزاع

۱۱۴۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :موسى عليه السلام ، خضر عليه السلام را ملاقات كرد و گفت : مرا پند ده . خضر گفت : «اى موسى ! اگر دانش مى خواهى ، خودت را وقف آن ساز ؛ زيرا دانش، از آنِ كسى است كه خود را وقف آن سازد ... ، و از نادانان ، كناره گيرى
كن و در برابر ابلهان، بردبار باش؛ زيرا اين براى بردباران، فضيلت و براى آگاهان، زينت است . اگر نادانى ، تو را دشنام داد، به ملايمت ، سكوت كن و با دورانديشى ، از او دورى كن ؛ زيرا ثوابى كه از نادانى و دشنام او به تو برايت باقى مانده، بيشتر است .


دانش نامه عقايد اسلامي ج2
120

۱۱۳۹.الأغاني :كانَ إبراهيمُ ۱ شَديدَ الاِنحِرافِ عَن عَلِيِّ بنِ أبي طالِبٍ عليه السلام ، فَحَدَّثَ المَأمونَ يَوماً أنَّهُ رَأى عَلِيًّا فِي النَّومِ ، فَقالَ لَهُ : مَن أنتَ ؟ فَأَخبَرَهُ أنَّهُ عَلِيُّ بنُ أبي طالِبٍ ، فَمَشَينا حَتّى جِئنا قَنطَرَةً ، فَذَهَبَ يَتَقَدَّمُني لِعُبورِها فَأَمسَكتُهُ ، وقُلتُ لَهُ : إنَّما أنتَ رَجُلٌ تَدَّعي هذَا الأَمرَ بِإِمرَةٍ ونَحنُ أحَقُّ بِهِ مِنكَ ! فَما رَأيتُ لَهُ فِي الجَوابِ بَلاغَةً كَما يوصَفُ عَنهُ .
فَقالَ : وأيُّ شَيءٍ قالَ لَكَ ؟
فَقالَ : ما زادَني عَلى أن قالَ : سَلاماً سَلاماً !
فَقالَ لَهُ المَأمونُ : قَد وَاللّهِ أجابَكَ أبلَغَ جَوابٍ .
قالَ : وكَيفَ ؟!
قالَ : عَرَّفَكَ أنَّكَ جاهِلٌ لا يُجاوَبُ مِثلُكَ ، قالَ اللّهُ عز و جل : «وَ إذَا خَاطَبَهُمُ الْجَـهِلُونَ قَالُواْ سَلَـمًا» .
فَخَجِلَ إبراهيمُ ، وقالَ : لَيتَني لَم اُحَدِّثكَ بِهذَا الحَديثِ. ۲

راجع: ج ۱ ص ۴۰۴ ح ۵۲۸ و ۴۱۶ ح ۵۸۲ .

ب ـ السُّكوتُ عِندَ المُنازَعَةِ

۱۱۴۰.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إنَّ موسى عليه السلام لَقِيَ الخِضرَ عليه السلام فَقالَ : أوصِني .
فَقالَ الخِضرُ : . . . يا موسى ، تَفَرَّغ لِلعِلمِ إن كُنتَ تُريدُهُ، فَإِنَّمَا العِلمُ لِمَن تَفَرَّغَ
لَهُ . . . وأعرِض عَنِ الجُهّالِ ، وَاحلُم عَنِ السُّفَهاءِ ، فَإِنَّ ذلِكَ فَضلُ الحُلَماءِ وزَينُ العُلَماءِ ، إذا شَتَمَكَ الجاهِلُ فَاسكُت عَنهُ سَلَماً وجانِبهُ حَزماً ، فَإِنَّ ما بَقِيَ مِن جَهلِهِ عَلَيكَ وشَتمِهِ إيّاكَ أكثَرُ. ۳

1.هو إبراهيم بن المهدي ، الخليفة العبّاسي ، المكنّى بأبي إسحاق (الأغاني: ج ۱۰ ح ۱۱۹) .

2.الأغاني : ج ۱۰ ص ۱۵۷ ؛ المناقب لابن شهرآشوب : ج ۳ ص ۲۷۰ ، بحار الأنوار : ج ۳۹ ص ۸۶ .

3.منية المريد : ص ۱۴۰ ، بحار الأنوار : ج ۱ ص ۲۲۶ ح ۱۸ ؛ المعجم الأوسط : ج ۷ ص ۷۸ ح ۶۹۰۸ وفيه «الحكماء» بدل «الحلماء» ، تاريخ دمشق : ج ۱۶ ص ۴۱۴ ، البداية والنهاية : ج ۱ ص ۳۲۹ كلاهما نحوه وكلّها عن عمر بن الخطّاب وراجع كنز العمّال : ج ۱۶ ص ۱۴۳ ح ۴۴۱۷۶ .

  • نام منبع :
    دانش نامه عقايد اسلامي ج2
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدى رى‏شهرى، با همکاری: رضا برنجكار، ترجمه: عبدالهادى مسعودى، مهدى مهریزى، على نقى خدایارى، محمّد مرادی و جعفر آریانی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1385
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 57097
صفحه از 618
پرینت  ارسال به