۴ / ۴
رفتار شايسته با نادان
الف ـ سلام گفتن به هنگام گفتگو
قرآن
«و بندگانِ خداى رحمان ، كسانى هستند كه بر روى زمين با فروتنى گام بر مى دارند ، و چون نادانانْ آنان را طرف خطاب قرار دهند، به ملايمت ، پاسخ مى گويند» .
«و چون [ سخن] بيهوده اى بشنوند، از آن ، روى بر مى تابند و مى گويند : كردارهاى ما از آنِ ما و كردارهاى شما از آنِ شماست. سلام بر شما ! جوياى [مصاحبت با ]نادانان نيستيم» .
حديث
۱۱۳۶.مسند ابن حنبلـ به نقل از نعمان بن مقرّن ـ: مردى ، شخصى را در نزد پيامبر صلى الله عليه و آله دشنام مى داد و او در جواب مى گفت: بر تو سلام!
پيامبر صلى الله عليه و آله [ خطاب به فردى كه با سلام ، به دشنام دهنده جواب مى داد، ]فرمود : «آگاه باش! فرشته اى در ميان شما دو نفر است كه از تو دفاع مى كند. هر گاه او تو را دشنام مى دهد و مى گويد : تو چنينى، فرشته مى گويد : تو چنينى؛ بلكه تو سزاوارترى ، و وقتى تو در پاسخ مى گويى : بر تو سلام، [آن فرشته ]مى گويد: نه؛ بلكه تو سزاوار [ سلام] هستى ».
۱۱۳۷.امام على عليه السلامـ در توصيف يارانش ـ: اگر آنان را در روز ببينى، آنها را گروهى خواهى يافت كه «بر روى زمين ، با فروتنى گام بر مى دارند» و به نيكى با مردم سخن مى گويند «و اگر نادانان ، آنان را طرف خطاب قرار دهند ، به ملايمت ، پاسخ مى گويند» ، «و اگر به كارى بيهوده برخورد كنند ، با بزرگوارى از آن مى گذرند» .
۱۱۳۸.امام صادق عليه السلامـ در توصيف شيعيان ـ: اگر فرد نادانى، آنان را طرف خطاب قرار دهد، سلام مى كنند ، و اگر نيازمندى به آنان پناه برد، بر او ترحّم مى نمايند . آنان در هنگام مرگ، غمگين نيستند .
