15
دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث ج1

دنيا ، در قرآن و حديث

قرآن كريم ، زندگى پيش از مرگ را گاه «زندگى دنيا» ۱ مى نامد ، مانند:
« يَعْلَمُونَ ظَـهِرًا مِّنَ الْحَيَوةِ الدُّنْيَا وَ هُمْ عَنِ الاْآخِرَةِ هُمْ غَـفِلُونَ. ۲ از زندگى دنيا ، ظاهرى را مى شناسند و از آخرت غافل اند » .
و گاه آن را «زندگى نخست» مى خواند ، مانند:
« لَهُ الْحَمْدُ فِى الاْءُولَى وَ الاْآخِرَةِ . ۳ ستايش ، در زندگى نخست و زندگى پسين ، ويژه اوست » .
و گاه با تعبير «أدنى» به آن اشاره مى نمايد ، مانند :
«يَأْخُذُونَ عَرَضَ هَـذَا الأَْدْنَى. ۴ متاع اين [زندگىِ] نزديك تر (/ پست تر) را مى گيرند » .
و گاه آن را «زندگى زودگذر (العاجلة ) » مى نامد، مانند:
«مَّن كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاءُ لِمَن نُّرِيدُ . ۵ هر كه خواهان گذراست ، در همين دنيا آنچه را بخواهيم ، به هر كه بخواهيم ، مى دهيم » .

1.كلمه «دنيا» در قرآن ، يكصد و يازده بار در «زندگى پيش از مرگ» به كار رفته است كه شصت و نه بار آن ،پس از لفظ «حيات» است.

2.روم : آيه ۷ .

3.القصص : آيه ۷۰ . نيز ر .ك : ليل : آيه ۱۳ وضحى : آيه ۴ .

4.اعراف : آيه ۱۶۹ .

5.اسراء : آيه ۱۸ . نيز ، ر .ك : قيامت : آيه ۲۰ ، انسان : آيه ۲۷ .


دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث ج1
14

درآمد

دنيا ، در لغت

دنيا ، مؤنّث «أدنى (نزديكتر) » از ريشه «دنو» به معناى «نزديك بودن» است و براى زندگى قبل از مرگ ، صفت واقع مى شود در مقابل «آخرت» كه براى زندگى پس از مرگ ، صفت واقع مى شود . ابن فارس در تبيين ريشه كلمه «دنيا» مى گويد :
الدال والنون والحرف المعتلّ أصل واحد يقاس بعضه على بعض وهو المقاربة ، ومن ذلك الدَّنيّ ، وهو القريب ، من دنا يدنو ، وسُمّيت الدّنيا لدنوّها . ۱
دال و نون و واو (دنو) ، به معناى نزديكى است ، و از همين ريشه است كلمه «دَنىّ» به معناى «نزديك» ، از «دَنا يَدنو» . و دنيا را به خاطر نزديك بودنش «دنيا» ناميده اند .
ساير لغويان نيز اين واژه را همين گونه ريشه يابى و معنا كرده اند . ۲

1.معجم مقاييس اللغة : ج ۲ ص ۳۰۳ .

2.ر .ك : العين : ص ۲۷۴ ، صحاح اللغة : ج ۶ ص ۲۳۴۱ ، مفردات ألفاظ القرآن : ص ۳۱۸ ، القاموس المحيط : ج۴ ص۳۲۹ ، تاج العروس : ج۱۹ ص۴۱۷ ، لسان العرب : ج۱۴ ص۲۷۱ ، مجمع البحرين : ج ۱ ص ۶۱۳ ، المنجد في اللغة : ص ۲۲۶ .

  • نام منبع :
    دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    مؤلف : محمدي ري شهري محقق همكار : سيد رسول موسوي ، مترجم : حميد رضا شيخي
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 68922
صفحه از 476
پرینت  ارسال به