343
دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث ج1

۲ / ۱۱

بى ارزش تر از استخوان خوكى در دست يك جذامى

۵۱۰.امام على عليه السلام :به خدا سوگند كه اين دنياى شما در چشم من ، بى ارزش تر از استخوان يك خوك در دست يك جذامى است.

۲ / ۱۲

تلخ تر از حنظلى كه بيمارى در دهان مى چرخاند

۵۱۱.امام على عليه السلام ـ در نكوهش دنيا و يادكرد مردى كه براى ايشان مقدارى شيرينى آورد ـ :هر آينه دنياى شما در نزد من ، از برگى كه يك ملخ در دهانش مى جود ، بى ارزش تر، و از استخوان خوكى كه يك جذامى به دور مى افكند ، كثيف تر، و از حنظلى كه يك بيمار در دهان مى چرخاند و با نفرتْ آن را تُف مى كند ، به مذاق جانم تلخ تر است . پس چگونه بسته هايى را كه محكم بسته اى ، و شيرينى اى را كه گويا با آب دهان مار و يا استفراغ آن درست شده است ، بپذيرم؟! بار خدايا! من از دنيا رميده ام ، آن سان كه كره اسب از داغ كردنش مى رمد. من ستاره سُها را به او نشان مى دهم و او ماه را به من نشان مى دهد. ۱
من كه از برداشتن پَرِ كُركى افتاده از يك ماده اشتر جوان خوددارى مى كنم، [چگونه [شُترى را كه در آغلش بسته است ، ببلعم؟! آيا عقرب هاى زهرآگين را از سوراخشان بگيرم، يا مارهاى سمّى كشنده را در خوابگاه خويش ببندم؟! ۲ رهايم كنيد تا از دنياى شما به نمك و چند گرده نانم بسنده كنم، كه با پروا كردن از خداوند ، اميد رهايى خويش دارم.
على را با نعمتى كه فنا مى پذيرد و لذّتى كه از معاصى بر مى خيزد ، چه كار؟ من و شيعيانم با چشمانى زردى گرفته و شكم هايى گود افتاده ، پروردگارمان را ملاقات خواهيم كرد : «و تا خدا كسانى را كه ايمان آورده اند ، خالص گرداند و كافران را نابود سازد» .

1.اين جمله ، ضرب المثلى است براى كسى كه شما از او سؤالى مى كنى و او جوابى بى ربط به شما مى دهد (جمهرة الأمثال: ج ۱ ص ۱۱۷) . سُها ، ستاره اى بسيار كوچك و كم نور است و مردم به وسيله آن ، سوى چشم خود را امتحان مى كنند (لسان العرب : ج ۱۴ ص ۴۰۸ «سها»).

2.به عبارت ديگر: آيا دست خويش در لانه عقرب هاى زهرآگين فرو برم، يا مارهاى كشنده در آستين بپرورم؟!


دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث ج1
342

۲ / ۱۱

أهوَنُ مِن عُراقِ خِنزيرٍ في يَدِ مَجذومٍ

۵۱۰.الإمام عليّ عليه السلام :وَاللّهِ لَدُنياكُم هذِهِ أهوَنُ في عَيني مِن عُراقِ ۱ خِنزيرٍ في يَدِ مَجذومٍ. ۲

۲ / ۱۲

أمَرُّ مِن حَنظَلَةٍ يَلوكُها ذو سُقمٍ

۵۱۱.الإمام عليّ عليه السلام ـ في ذَمِّ الدُّنيا ، ويَذكُرُ رَجُلاً أتاهُ بِبَعضِ الحَلوى ـ :لَدُنياكُم أهوَنُ عِندي مِن وَرَقَةٍ في في جَرادَةٍ تَقضَمُها ، وأقذَرُ عِندي مِن عُراقَةِ خِنزيرٍ يَقذِفُ بِها أجذَمُها ، وأمَرُّ عَلى فُؤادي مِن حَنظَلَةٍ يَلوكُها ۳ ذو سُقمٍ فَيَبشَمُها ۴ ، فَكَيفَ أقبَلُ مَلفوفاتٍ عَكَمَتها ۵ في طَيِّها ، ومَعجونَةً كَأَنَّها عُجِنَت بِريقِ حَيَّةٍ أو قَيِّها؟! اللّهُمَّ إنّي نَفَرتُ عَنها نِفارَ المُهرَةِ مِن راكِبِها ، اُريهِ السُّها ويُرينِي القَمَرَ! ۶
أ أمتَنِعُ مِن وَبرَةٍ مِن قَلوصِها ۷ ساقِطَةٍ ، وأبتَلِعُ إبـِلاً في مَبرَكِها رابِطَةً؟! أدَبيبَ العَقارِبِ مِن وَكرِها ألتَقِطُ ، أم قَواتِلَ الرَّقشِ ۸ في مَبيتي أرتَبِطُ؟! فَدَعوني أكتَفي مِن دُنياكُم بِمِلحي وأقراصي ، فَبِتَقوَى اللّهِ أرجو خَلاصي .
ما لِعَلِيٍّ ونَعيمٍ يَفنى ، ولَذَّةٍ تُنتِجُهَا (تَنحَتُهَا) المَعاصي ، سَأَلقى وشيعَتي رَبَّنا بِعُيونٍ مُرّةٍ ۹ ، وبُطونٍ خِماصٍ «وَلِيُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِينَ ءَامَنُواْ وَيَمْحَقَ الْكَـفِرِينَ» ۱۰ . ۱۱

1.العَرْق : العظم إذا اُخذ عنه معظم اللحم ، والجمع عُرَاق (النهاية : ج ۳ ص ۲۲۰ «عرق») .

2.نهج البلاغة : الحكمة ۲۳۶ ، تنبيه الخواطر : ج ۱ ص ۷۸ وفيه «كراع» بدل «عُراق» ، غرر الحكم : ح ۳۶۶۴ ، بحار الأنوار : ج ۷۳ ص ۱۳۰ ح ۱۳۵ .

3.يَلوكُها : أي يَمضُغها . واللَّوْك : إدارة الشيء في الفم (النهاية : ج ۴ ص ۲۷۸ «لوك») .

4.بشِمتُ منه بَشَما : أي سئمتُ (الصحاح : ج ۵ ص ۱۸۷۳ «بشم») .

5.عَكَمتُ المتاع : شددته (الصحاح : ج ۵ ص ۱۹۸۹ «عكم») .

6.يُضرَبُ مَثَلاً لمن تخاطبه فيُبعِد في الجواب (جمهرة الأمثال : ج ۱ ص ۱۱۷) . والسُّها : كُويكَب صغير خفيّ الضوء ، والناس يمتحنون به أبصارَهم (لسان العرب : ج ۱۴ ص ۴۰۸ «سها») .

7.القَلوص : الناقة الشابّة (النهاية : ج ۴ ص ۱۰۰ «قلص») .

8.الرَّقشاء : الأفعى (النهاية : ج ۲ ص ۲۵۰ «رقش») .

9.كذا في المصدر والظاهر أنه تصحيف «مُرهٍ» .

10.آل عمران : ۱۴۱ .

11.الأمالي للصدوق : ص ۷۲۲ ح ۹۸۸ عن المفضّل بن عمر عن الإمام الصادق عن آبائه عليهم السلام ، بحار الأنوار : ج ۴۰ ص ۳۴۸ ح ۲۹ .

  • نام منبع :
    دنيا و آخرت از نگاه قرآن و حديث ج1
    سایر پدیدآورندگان :
    مؤلف : محمدي ري شهري محقق همكار : سيد رسول موسوي ، مترجم : حميد رضا شيخي
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 69068
صفحه از 476
پرینت  ارسال به