807
ماه خدا ج2

سپيده ، ايمن است» ، مفهوم تداوم دارد.
سوم . قرآن كريم بارها تأكيد كرده كه سنّت الهى در تدبير جهان ، تغييرناپذير است. ۱ از اين رو ، اين سنّت الهى كه مربوط به تدبير امور انسان ها و سرنوشت آنان است ، همه امّت ها و اقوام گذشته و حال و آينده را در بر مى گيرد.
چهارم . روايات فراوان (شايد در حدّ تواتر) ، تداوم شب قدر را پس از پيامبر خدا مى رسانند. ۲ شمارى از اين روايات ، استمرار اين شب را از آغاز خلقت ۳ و همراه انسان تا پايان عمر جهان ، تأييد مى كنند.
پس ، آنچه در تفسير الدرّ المنثور ، از پيامبر صلى الله عليه و آله روايت شده كه: «خداوند ، شب قدر را به امّت من بخشيد و آن را به پيشينيان عطا نكرده بود» ، علاوه بر ضعف سند ، در برابر قرائن و دلايل گذشته ، قابل اعتماد نيست.

چهارم . تعيين شب قدر

قرآن كريم ، از يك سو ، نزول قرآن را در ماه رمضان مى داند: « شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِى أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْءَانُ ؛ ماه رمضان ، ماهى كه قرآن در آن نازل شده است» و از سويى با صراحت ، نزول آن را در شب قدر مى داند: « إِنَّـآ أَنزَلْنَـهُ فِى لَيْلَةِ الْقَدْرِ ؛ آن را در شب قدر نازل كرديم» . مقتضاى جمع ميان اين دو آيه ، آن است كه شب قدر ، حتما در ماه رمضان باشد.
اين ، در حالى است كه در روايات اهل سنّت ، در بيان اين كه شب قدر ، كدام شب از شب هاى ماه رمضان است ، اختلافات فراوانى است ، به گونه اى كه جمع ميان آنها ممكن نيست. ۴

1.از جمله در: فاطر ، آيه ۴۳؛ اسراء ، آيه ۷۷؛ احزاب ، آيه ۳۸ و ۶۲؛ فتح ، آيه ۲۳.

2.ر . ك : ص ۷۷۱ (وجود شب قدر در هر سال).

3.ر . ك : ص ۷۷۳ ، ح ۶۵۶ .

4.ر . ك : الدرّ المنثور : ۸ / ۵۷۱ ـ ۵۸۳.


ماه خدا ج2
806

۰.العَمَلُ الصّالِحُ فيها مِنَ الصَّلاةِ وَالزَّكاةِ وأنواعِ الخَيرِ ، خَيرٌ مِنَ العَمَلِ فى ألفِ شَهرٍ لَيسَ فيها لَيلَةُ القَدرِ ؛ ۱

۰.كار شايسته در آن شب (از قبيل: نماز ، زكات و انواع نيكى ها) بهتر از عمل در هزار ماهى است كه شب قدر نداشته باشد.

اين بركات گسترده و سرشار شب قدر ، تفسيركننده تأكيد و تشويق پيامبر صلى الله عليه و آلهو امامان عليهم السلام است كه مسلمانان را بر بهره بردن از لحظه لحظه شب قدر فرا خوانده اند ، تا آن جا كه پيامبر صلى الله عليه و آله از خوابيدن در شب بيست و سوم نهى فرموده است ۲ و به همين جهت ، فاطمه زهرا عليهاالسلام ، دختر گرامى پيامبر صلى الله عليه و آله ، نمى گذاشت كه در آن شب ، كسى از اهل خانه اش بخوابد. ۳
آرى! كسى كه از نعمت ايمان به قرآن برخوردار است و مى داند كه عمل در يك شب ، از نظر بركات ، برابر با حيات جاويد او و بهره مندى در طول حيات ابدى است ، نمى تواند اين فرصت گران بها و موهبت بى نظير را رايگان از دست بدهد.

سوم . تداوم شب قدر

بررسى آيات سوره قدر و تأمّل در روايات دينى ، نشان مى دهند كه شب قدر ، ويژه زمان نزول قرآن و دوران پيامبر صلى الله عليه و آله نيست؛ بلكه هميشگى است و از آغاز آفرينش انسان بوده و تا پايان جهان و وجود انسان در آن نيز تداوم خواهد داشت؛ به چند دليل :
يكم . شب قدر ، ظرف نزول قرآن است و ظرف بايد پيش از مظروف وجود داشته باشد.
دوم . در سوره قدر ، فعل مضارع «تَنَزَّلُ (فرود مى آيند)» به كار رفته و بر استمرار ، دلالت مى كند. نيز جمله اسميه: « سَلَـمٌ هِىَ حَتَّى مَطْـلَعِ الْفَجْرِ ؛ آن شب تا دميدن

1.براى آگاهى از متن كامل حديث و منابع آن ، ر . ك : ص ۷۴۲ ، ح ۶۱۳ .

2.ر . ك : ص ۸۲۱ ، ح ۷۱۰ و ص ۸۵۵ ، ح ۷۴۲ .

3.ر . ك : ص ۸۵۷ ، ح ۷۴۴ .

  • نام منبع :
    ماه خدا ج2
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ریشهری، با همکاری: رسول افقی، ترجمه: جواد محدّثی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    1ول
تعداد بازدید : 41325
صفحه از 1095
پرینت  ارسال به