۱۰۱.امام رضا عليه السلام ـ در مجموعه اى كه فضل بن شاذان از سخنان ايشان درباره حكمت واجبات ، گرد آورده است ـ :پس اگر گفته شود : «چرا مأمور به روزه شدند؟» ، گفته مى شود : تا رنج گرسنگى و تشنگى را بشناسند و نشانى بر نياز آخرت بيابند و تا روزه دار ، خاشع ، فروتن ، شكسته ، پاداش يافته ، اميدوار به اجر الهى و عارف گردد و بر گرسنگى و تشنگى اى كه به او مى رسد ، شكيبا شود تا شايسته پاداش گردد ، به علاوه خوددارى از برآوردن خواسته هاى نفْس ، و براى اين كه روزه ، در دنيا مايه پند آنان شود و سبب تمرين آنان بر انجام دادن تكليف هاى خدا و راهنماى آنان در پاداش گردد و تا بدانند كه چه سختى هايى بر فقيران و بينوايان در دنيا مى گذرد؛ پس آنچه را خداوند براى فقيران در اموال آنان واجب ساخته ، به آنان بپردازند .

۱۰۲.امام رضا عليه السلام ـ درباره حكمت روزه ـ :خداوند ، از آن رو بندگان را با انواع طاعت ها آزموده است كه نزد خداوند به درجاتى برسند ، تا ارزش آنچه را خداوند از لذّت آب و گوارايى نان ، روزىِ آنان ساخته است ، دريابند و هر گاه در روزِ روزه دارى خود تشنه شوند ، به ياد روز تشنگى بزرگ در قيامت بيفتند و اين ، مايه رغبت بيشتر آنان در طاعت گردد .

۱۰۳.الكافى ـ به نقل از حمزة بن محمّد ـ :به امام عسكرى عليه السلام نوشتم : چرا خداوند ، روزه را واجب ساخته است؟
چنين جواب آمد : «تا ثروتمند ، سختى گرسنگى را دريابد و بر نيازمند ، دلسوزى كند» .

۱۰۱.عنه عليه السلام ـ فيما جَمَعَهُ الفَضلُ بنُ شاذانَ مِن كَلامِهِ في عِلَلِ الفَرائِضِ ـ :فَإِن قيلَ : فَلِمَ اُمِروا بِالصَّومِ؟ قيلَ : لِكَي يَعرِفوا ألَمَ الجوعِ وَالعَطَشِ ، ويَستَدِلّوا عَلى فَقرِ الآخِرَةِ ، ولِيَكونَ الصّائِمُ خاشِعا ذَليلاً مُستَكينا ، مَأجورا مُحتَسِبا عارِفا، صابِرا عَلى ما أصابَهُ مِنَ الجوعِ وَالعَطَشِ؛ فَيَستَوجِبَ الثَّوابَ مَعَ ما فيهِ مِنَ الإِمساكِ عَنِ الشَّهَواتِ ، ولِيَكونَ ذلِكَ واعِظا لَهُم فِي العاجِلِ ، ورائِضا لَهُم عَلى أداءِ ما كَلَّفَهُم، ودَليلاً لَهُم فِي الأَجرِ، ولِيَعرِفوا شِدَّةَ مَبلَغِ ذلِكَ عَلى أهلِ الفَقرِ وَالمَسكَنَةِ فِي الدُّنيا فَيُؤَدّوا إلَيهِم ما فَرَضَ اللّهُ لَهُم في أموالهِمِ . ^۱

۱۰۲.عنه عليه السلام ـ في عِلَّةِ الصَّومِ ـ :اِمتَحَنَهُم بِضَربٍ مِنَ الطّاعَةِ كَيما يَنالوا بِها عِندَهُ الدَّرَجاتِ؛ لِيُعَرِّفَهُم فَضلَ ما أنعَمَ عَلَيهِم مِن لَذَّهِ الماءِ وطيبِ الخُبزِ، وإذا عَطِشوا يَومَ صَومِهِم ذَكَروا يَومَ العَطَشِ الأَكبَرِ فِيالآخِرَةِ، وزادَهُم ذلِكَ رَغبَةً ^۲ فِي الطّاعَةِ. ^۳

۱۰۳.الكافي عن حمزة بن محمّد :كَتَبتُ إلى أبي مُحَمَّدٍ [ العَسكَرِيِّ عليه السلام] : لِمَ فَرَضَ اللّهُ الصَّومَ؟ فَوَرَدَ الجَوابُ :
«لِيَجِدَ الغَنِيُّ مَضَضَ الجَوعِ فَيَحِنَّ عَلى الفَقيرِ» . ^۴