دانشنامه امام حسین (ع)» مورد نقد و بررسی قرار گرفت

به گزارش پایگاه حدیث نت، مراسم نقد و بررسی دانشنامه ۱۴ جلدی امام حسین(ع) عصر دیروز (دوشنبه ۱۱ آذرماه) با حضور حجج اسلام سیدمحمود طباطبایی‌نژاد، سیدروح‌الله سیدطبایی از پژوهشگران دانشنامه و محمد اسفندیاری و سیدحسن فاطمی به عنوان منتقد در سالن آمفی تئاتر اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران برگزار شد.
این مراسم که به همت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران برگزار شد، همزمان از ششمین چاپ دانشنامه ۱۴ جلدی امام حسین(ع) هم رونمایی شد، در ابتدا سیدحسن فاطمی با اشاره به ویژگی های ممتاز دانشنامه امام حسین(ع) گفت: دانشنامه امام حسین(ع) چهار ویژگی تاریخ نقلی، تاریخ تحلیلی، جامعیت و اعتبارسنجی را با هم دارد که می‌توان با قاطعیت گفت که از محرم سال ۶۱ که حادثه عاشورا اتفاق افتاد، هیچ کتابی با این ویژگی‌ها در زمینه عاشورا و امام حسین(ع) نوشته نشده و این دانشنامه از جامعیت کافی برخوردار است.
وی افزود: نظر به گستردگی این کار اگر تعدادی ایراد در آن دیده شود، نشانگر کم اهمیت بودن آن نیست و قابل اغماض است.
در ادامه محمد اسفندیاری محقق منتقد نیز با اشاره به اینکه، در گذشته کار گروهی در زمینه پژوهش های علمی چندان مرسوم نبوده گفت: امروز مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث در زمینه تولید دانشنامه ها و دیگر آثار برگرفته از کار گروهی موفق بوده است.
وی،‌ اظهار داشت: در شناسنامه دانشنامه آمده است که ۴۰ نفر در تألیف کتاب در طول ۱۰ سال نقش داشتند و در صفحه ۱۷ دانشنامه هم از ۲۰ نفر دیگر نام برده است، از اینکه یک کار گروهی در حوزه اسلام شناسی انجام شده است، جای خرسندی است. اسفندیاری گفت: این کتاب کتابی توصیفی- تحلیلی است که به اعتبار تخصصی بودن آن برای همه قابل فهم است و مهمترین ویژگی آن صدر مطمئن است.
حجت‌الاسلام سیدمحمود طباطبایی‌نژاد یکی از اعضای تحریریه دانشنامه امام حسین(ع) با اشاره به اینکه بیش از چهار سال است از انتشار این کتاب می‌گذرد اما همچنان مهجور است، ابراز داشت: مهم‌ترین ویژگی کتاب دانشنامه امام حسین(ع) تکیه آن بر منابع معتبر است که از منابع متقدم از قرن سوم، چهارم، پنجم تا قرن دهم هجری بهره برده است، در واقع این کتاب گام مهمی در تحریف زدایی از واقعه عاشورا است،‌ پس اگر شاعران، اهل منبر و وعاظ در بیان واقعه عاشورا از این کتاب بهره ببرند،‌ کمتر شاهد تحریف حادثه عاشورا خواهیم بود.
*۴۰۰ بیان کوتاه و بلند و ارائه ۵ نقشه ابتکاری در دانشنامه امام حسین(ع)
وی با اشاره به اینکه بیش از ۴۰۰ بیان کوتاه و بلند در این دانشنامه برای توضیح برخی از مطالب آمده است، ادامه داد: در این دانشنامه برای نخستین بار ۵ نقشه ابتکاری درباره مسیر کاروان امام حسین(ع)، کاروان اسرا و حتی شهر کوفه نیز آمده است، می‌توان ادعا کرد که ۹۵ درصد منابع تا قرن دهم هجری در این دانشنامه آمده است.
سیدروح‌الله سیدطبایی یکی دیگر از کارشناسان دانشنامه امام حسین(ع) با بیان اینکه از منابع شیعه و سنی در تدوین این کتاب استفاده شده است،‌ اظهار داشت: آنچه باعث متمایز شدن این دانشنامه نسبت به سایر کتاب‌های عاشوراپژوهی شده است،‌ استفاده از تحلیل و بیان در بیان وقایع است، در این دانشنامه هیچ سانسوری درباره حوادث و وقایع انجام نشده است.
وی با اشاره به اینکه این اثر قبل از انتشار در زیر تیغ نقد ناقدان حوزه علمیه و بزرگان حوزه قرار گرفته است، افزود: در این دانشنامه سلسله زندگی امام حسین(ع) از ولادت تا شهادت، زیارات و سخنان حضرت(ع) آمده است.
*کارنامه قابل قبول بانوان در حادثه عاشورا
فاطمی بیان داشت: زنان در حادثه عاشورا، نه تنها نقش منفی نداشتند بلکه نقش آنها مثبت بود حتی زنان دشمنان، دست به اعتراض زدند. با توجه به اینکه زن ها پس از قضیه ی عاشورا دست به عزاداری زدند و نیز تا چند سال عزا گرفتند چه بسا آنان زمینه ساز قیام توابین و مختار بودند. وی اظهار داشت: جا داشت در دانشنامه تحلیلی به این نقش مثبت زنان در حماسه عاشورا و مسائل بعدی آن اختصاص می یافت و نیز به این شبهه پاسخ داده می شد که آیا مسلم اجازه قیام از سوی امام حسین(ع) در کوفه را داشت؟
حجت‌الاسلام طباطبایی‌نژاد با بیان اینکه نقش زنان در چاپ اول این کتاب نبوده است، ابراز داشت: در شهادت نامه ۲ جلدی به این نقش ممتاز بانوان اشاره شده است،‌ در مورد قیام مسلم(ع) چون وی نماینده تام الاختیار امام حسین(ع) در کوفه بوده است، پس اشکالی به قیام او وارد نیست.
*نگاهی اجمالی به دانشنامه امام حسین(ع)

دانشنامه امام‌حسین(ع) در ۱۵ بخش اصلی و ۱۳۸ فصل همراه با ترجمه فارسی تدوین شده ‌است و زندگانی امام‌حسین(ع)، ۴۰۰ بیان و تحلیل درباره موضوعات مرتبط، پاسخ به شبهات و نمایاندن تحریفات، همچنین ترسیم پنج نقشه ابتکاری خط سیر کاروان حسینی از ویژگی‌های دانشنامه امام‌حسین(ع) است.
مجموعه ۱۴ جلدی چهار هزار و ۱۹۱ نقل در شش هزار و ۶۱۲ صفحه به دو زبان فارسی ـ عربی را در بر دارد و ۱۵ بخش اصلی دانشنامه امام‌حسین(ع) عبارت از زندگی خانواده سیدالشهدا(ع)، فضیلت‌ها و ویژگی‌های امام‌حسین(ع)، دلایل امامت امام‌حسین و فرزندانش(ع)، امام‌حسین(ع) پس از پیامبر اکرم(ص) تا شهادت پدر، امام‌حسین(ع) پس از شهادت پدر تا قیام عاشورا، خبر دادن پیشاپیش شهادت امام‌حسین(ع)، خروج امام‌حسین(ع) از مدینه تا رسیدن به کربلا، از رسیدن امام‌حسین(ع) به کربلا تا شهادت ایشان، وقایع پس از شهادت امام‌حسین(ع)، بازتاب شهادت امام‌حسین(ع) و فرجام کسانی که در کشتن او و یارانش نقش داشتند، عزاداری و گریه برای امام‌حسین(ع)، نمونه مرثیه‌هایی که در سوگ امام‌حسین(ع) و یارانش سروده شده‌‌است، زیارت امام‌حسین(ع)، مزار امام‌حسین(ع) و حکمت‌های رسیده از امام‌حسین(ع) است..