43
روش‌شناسي علم کلام

فصل اوّل: روش نقلی

مقدمه

همان گونه که در مباحث مقدماتی اشاره شد، منظور از نقل، آیات قرآن کریم و احادیث۱ است. قرآن منبع وحیانی الهی و احادیث تبیین کننده آیات قرآن هستند. به همین خاطر کاملاً روشن است که متکلّم در مقام استنباط، باید به قرآن و روایات مراجعه کند.
با نگاهی هرچند کوتاه به متون اسلامی درمی‌یابیم که وحی در هدایت انسان نقشی بی‌بدیل دارد. قرآن مجید در معرفی خویش، به صراحت خود را هدایت‌کننده مردم۲ ، راهبر مؤمنان و هدایتگر نیکوکاران۳ ، رهایی‌بخش انسان از تاریکی به نور۴ و برطرف‌کننده اختلاف‌ها می‌داند.۵ کتابی که از اوصافش «برهان»، «نور»، «حکمت»، و «ذکر» بوده و «تبیان هر چیز» است.۶

1.. در این کتاب مقصود از حدیث، سنت، یعنی قول، فعل و تقریر معصوم است.

2.. بقره: ‏۱۸۵. «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاسِ وَ بَیناتٍ مِنَ الْهُدى‏ وَ الْفُرْقان».

3.. اسراء: ۹ و۸۲ «إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ یهْدی لِلَّتی هِی أَقْوَمُ وَ یبَشِّرُ الْمُؤْمِنینَ الَّذینَ یعْمَلُونَ الصَّالِحاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْراً کبیراً».

4.. ابراهیم : ‏۱؛ «الر کتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیک لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلى‏ صِراطِ الْعَزیزِ الْحَمیدِ»، حدید: ‏۹؛ «هُوَ الَّذی ینَزِّلُ عَلى‏ عَبْدِهِ آیاتٍ بَیناتٍ لِیخْرِجَکمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ إِنَّ اللَّهَ بِکمْ لَرَؤُفٌ رَحیمٌ».

5.. بقره: ‏۲۱۳؛ شورى: ‏۸. «کانَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِیینَ مُبَشِّرینَ وَ مُنْذِرینَ وَ أَنْزَلَ مَعَهُمُ الْکتابَ بِالْحَقِّ لِیحْکمَ بَینَ النَّاسِ فیمَا اخْتَلَفُوا فیهِ وَ مَا اخْتَلَفَ فیهِ إِلّا الَّذینَ أُوتُوهُ مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَیناتُ بَغْیاً بَینَهُمْ فَهَدَى اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا لِمَا اخْتَلَفُوا فیهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِهِ وَ اللَّهُ یهْدی مَنْ یشاءُ إِلى‏ صِراطٍ مُسْتَقیمٍ».

6.. ر.ک به آیات: نساء: ‏۱۷۴؛ «یا أَیهَا النَّاسُ قَدْ جاءَکمْ بُرْهانٌ مِنْ رَبِّکمْ وَ أَنْزَلْنا إِلَیکمْ نُوراً مُبیناً». و نیز ر.ک: مائده: ‏۱۵؛ بقره: ‏۱۵۱؛ آل‏عمران: ‏۱۶۴؛ نساء: ‏۱۱۴؛ ص: ‏۴۹و۸۷ ؛ مدثر: ‏۳۱و۵۴ ؛ انسان: ‏۲۹


روش‌شناسي علم کلام
42

در این بخش به منابع استنباط اعتقادات دینی و روش‌های استفاده از این منابع پرداخته ‌می‌شود.

  • نام منبع :
    روش‌شناسي علم کلام
    پدیدآورنده :
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1391
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 197000
صفحه از 235
پرینت  ارسال به