دهید و اگر مطلبی در این باره نبود، شهادت ندهید، سپس امام علیه السلام ضمن خواندن سفر سوم تا به ذکر پیامبر رسید؛ توقّف کرده فرمود: ای نصرانی تو را به حقّ مسیح و مادرش قسم، آیا دریافتی که من عالم به انجیل میباشم؟
گفت: آری، سپس مطلب مربوط به محمّد و أهل بیت و امّتش را تلاوت فرمود، گفت: حال چه میگویی؟ این عین سخن مسیح علیه السلام است، اگر مطالب انجیل را تکذیب کنی، موسی و عیسی را تکذیب کردهای و اگر این مطلب را منکر شوی، قتل تو واجب است، زیرا به خدا و پیامبر و کتاب خود کافرشدهای. جاثلیق گفت: مطلبی را که از انجیل برایم روشن شود انکار نمیکنم، بلکه بدان اذعان دارم. امام فرمود: شاهد بر اقرار او باشید!.۱
روش مطالبه دلیل از طرف مقابل
در برخی موارد، مخاطب نسبت به عقیده خود، دارای استدلال محکم عقلی نیست و عقیدهاش را بر پایههای سستی بنا کرده است. در این صورت بهترین روش برای رد عقیده باطل او، مطالبه دلیل از اوست و چون مخاطب توانایی ارائه دلیل منطقی را نخواهد داشت، به طور طبیعی از عقیده خود دست برخواهد داشت و یا اینکه در آن تجدید نظر خواهد کرد و در نتیجه فرآیند رد انجام میگیرد. قرآن کریم در رد عقاید مشرکان، از این روش استفاده کرده خطاب به آنان میگوید: (قل هاتوا برهانکم ان کنتم صادقین).۲
روش برخورد هشدار دهنده
علاوه بر تسلط علمی و برخورد عالمانه با مخالف، گاهی لازم است برای نشان دادن اشتباه آشکار او و نشان دادن اهمیت موضوع، از عباراتی استفاده شود که طرف مقابل را به تأمل وا دارد. امام رضا علیه السلام در برخورد با کسی که خیال میکرد خداوند دارای کیفیت و مکان است، از تعبیر «ویلک» استفاده کردند.۳ یا هنگامی که کسی جریان ساختگی