۹. پاسخ به شبهه با نقد و رد مبنای شبهه

در مواجهه با هر شبهه‌ای ابتدا باید مبانی و پیش فرض‌های آن را شناسایی کرد. اگر شبهه بر ریشه و مبنای سستی بنا شده باشد، اولین قدم حمله به پایه‌ها و مبانی شبهه است. با ریختن پایه‌های یک شبهه، کل بنای شبهه فرو خواهد ریخت. برای رد مبنای شبهه می‌توان از روش‌های مختلف دفع شبهه استفاده کرد. به عنوان نمونه قرآن شبهه برخی انسان‌ها درباره وقوع قیامت را مطرح می‌سازد: (وَیَقُولُ الْإِنسَانُ أَءِذَا مَا مِتُّ لَسَوْفَ أُخْرَجُ حَیًّا)^۱؛ و انسان می‌گوید: آیا وقتی بمیرم، واقعاًزنده [از قبر] بیرون آورده می‌شوم. کسانی که در قیامت تردید دارند، نمی‌توانند بپذیرند که مردگان بی جان در عالمی دیگر دوباره زنده شوند و در صحنه قیامت حاضر شوند. بنابرای، شبهه در قیامت، مبتنی بر عدم امکان زنده شدن مرده است.
قرآن برای پاسخ به این شبهه، مبنای شبهه را رد می‌کند: (أَوَلَا یَذْکُرُ الْإِنسَانُ أَنَّا خَلَقْنَاهُ مِن قَبْلُ وَلَمْ یَکُ شَیْئًا)^۲؛ آیا انسان به یاد نمی‌آورد که ما او را قبلاً آفریده‌ایم و حال آن که چیزی نبوده است. استدلال قرآن برای رد مبنا، به این صورت است:
۱. این چیزی که در قیامت زنده می‌شود، قبل از مرگ یک چیزی بوده است و در قیامت فقط زنده می‌شود.
۲. زنده کردن چیزی که اصلاً وجود نداشته، بسیار دشوارتر از زنده کردن چیزی است که بوده و فقط احیا می‌خواهد.
۳. خلقت انسان در اصل پدید آمدن از عدم است که اتفاق افتاده.
۴. اگر خلقت از عدم اتفاق افتاده، به طریق اولی احیای شیء بی‌جان راحت‌تر و ممکن خواهد بود.
نتیجه: پس زنده شدن دوباره مرده در قیامت هم ممکن خواهد بود.