فصل سوم: روش‌شناسی اثبات
در این فصل روش‌های اثبات آموزه‌های اعتقادی مورد مداقه و بررسی قرار خواهد گرفت. اما قبل از بررسی این روش‌ها، مفهوم اثبات، هدف و فوائد اثبات و شرایط اثبات مورد بحث قرار می‌گیرد.
مفهوم اثبات
اثبات از ماده «ثبت» به معنای دوام، استمرار، استواری و استحکام است۱ و اثبات در مقابل نفی و سلب و مثبت مقابل منفی است.۲
روشن است که اثبات یک گزاره، از طریق اقامه دلیل و استدلال ممکن خواهد شد. از همین روست که قرآن می‌فرماید: (قُلْ هاتُوا بُرْهانَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ صادِقین)۳ یعنی هر کس که سخنش را درست و صادق می‌داند برای این که دیگران نیز سخن او را بپذیرند باید دلیل معتبر و برهان اقامه نماید.
منظور از اثبات در علم کلام این است که متکلم آموزه‌های اعتقادی استنباط شده را با دلیل به مخاطبان عرضه کند تا آن مفاهیم در ذهن مخاطبان مستقر و مستحکم شود.۴
1.. ر.ک: ابی الحسین احمد بن فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۱، ص۳۹۹؛ جوهری، الصحاح، ج۱، ص۲۴۵؛ ابن منظور، لسان العرب، ج۲، ص۱۹.
2.. ر.ک: سجادی، اصطلاحات فرهنگ علوم فلسفی کلامی، ص۲۶.
3.. بقره: ۱۱۱.
4.. ر.ک: برنجکار، کلام و عقاید، ص۱۶.
