زُخْرُفَ ٱلْقَوْلِ غُرُورًا وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا یَفْتَرُونَ * وَلِتَصْغَىٰ إِلَیْهِ أَفْئِدَةُ ٱلَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالأَخِرَةِ وَلِیَرْضَوْهُ وَلِیَقْتَرِفُوا مَا هُم مُّقْتَرِفُونَ.۱
۰.همچنین برای هر پیامبرى، دشمنى از شیطانهاى آدمى و جن قرار دادیم که برخىشان به برخى دیگر با گفتار پوچ آراسته، پیام نهانى مىفرستند تا بفریبند، و اگر پروردگار تو مىخواست، چنین نمىکردند. پس آنان را با آنچه بر مىبافند، وا گذار * و تا دلهاى کسانى که به سراى پسین ایمان ندارند، به آن [گفتار آراسته فریبا] بگرایند و آن را بپسندند و هر گناهى را که بخواهند انجام دهند، مرتکب شوند).
ترکیب «زُخرُفَ الْقَول» در آیه، به معنای گفتار آراسته و فریبنده است و به سوء استفاده از هنر گفتار و نوشتار در جهت فریب دادن و گمراه کردن مردم اشاره دارد.
شایان ذکر است که در ارتباط با موضوع بحث، چند پیام مهم میتوان از این دو آیه نورانی استنباط کرد. این پیامها عبارت اند از:
اوّل. شیطان و انسانهای شیطانصفت، از هنر گفتار و نوشتارهای آراسته برای فریب دادن مردم و مبارزه با مکتب انبیا، بهره تبلیغاتی میبرند: (زُخرُفَ ٱلْقَولِ غُرُورًا).
دوم. شیاطین انس و جن، شیوههای سوء استفاده از تبلیغات فریبنده را به صورت سرّی و محرمانه به یکدیگر آموزش میدهند: (یُوحِى بَعْضُهُمْ إِلَىٰ بَعْضٍ زُخرُفَ ٱلْقَولِ).
سوم. آرایش و پیرایش گفتار و نوشتار و تبلیغات فریبنده، نقش مؤثّری در اضلال و گمراه کردن مردم دارد: (زُخْرُفَ ٱلْقَوْلِ غُرُورًا).
چهارم. فعّالیتهای تبلیغاتی شیاطین انس و جن، در قلمرو مشیّت الهی اند و خداوند سبحان نمیخواهد آنها را به صورت تکوینی از دشمنی با پیامبران باز دارد و جلوی تبلیغات فریبندهشان را بگیرد: (وَ لَوْ شَاءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُ).
