(قُلْ تَمَتَّعُواْ فَإِنَّ مَصِیرَكُمْ إِلىَ النَّار.

۰.بگو: بهره ببرید، که بازگشتتان به آتش است).

نکته لطیفی که علّامه طباطبایی رحمه الله در این جا فرموده، این است که مقتضای طبع کلام این بود که بفرماید: «برای خدا همتا قرار دهید و مردم را از راه خدا منحرف کنید که بازگشتتان به سوی جهنّم است»؛ ولی این طور نفرمود؛ بلکه فرمود: «از کار خود بهره‏مند و کامیاب شوید که سرانجام و بازگشتشان دوزخ است» تا با صراحت از انگیزه فاسد آنها که پنهان می‏کردند، پرده‏برداری نماید و در نتیجه بیشتر رسوا شوند.^۱

امام صادق علیه السلام در باره سرگذشت آموزنده یکی از پدید آورندگان دین‏های ساختگی می‏فرماید:

۰.کانَ رَجُلٌ فِی الزَّمَنِ الأَوَّلِ طَلَبَ الدُّنیا مِن حَلالٍ فَلَم یَقدِر عَلَیها، وَ طَلَبَها مِن حَرامٍ فَلَم یَقدِر عَلَیها، فَأَتاهُ الشَّیطانُ فَقالَ لَهُ: یا هٰذا، إنَّکَ قَد طَلَبتَ الدُّنیا مِن حَلالٍ فَلَم تَقدِر عَلَیها، فَطَلَبتَها مِن حَرامٍ فَلَم تَقدِر عَلَیها، أفَلا أدُلُّکَ عَلىٰ‏ شَی‏ءٍ تُکثِرُ بِهِ دُنیاکَ وَ تُکثِرُ بِهِ تَبَعَکَ؟ فَقالَ: بَلىٰ‏، قالَ: تَبتَدِعُ دیناً وَ تَدعو إلَیهِ النّاسَ. فَفَعَلَ، فَاستَجابَ لَهُ النّاسُ فَأَطاعوهُ، فَأَصابَ مِنَ الدُّنیا. ثُمَّ إنَّهُ فَکَّرَ فَقالَ: ما صَنَعتُ؟! ابتَدَعتُ دیناً وَ دَعَوتُ النّاسَ إلَیهِ، وَ ما أرىٰ‏ لی تَوبَةً إلّا أن آتِیَ مَن دَعَوتُهُ فَأَرُدَّهُ عَنهُ، فَجَعَلَ یَأتی أصحابَهُ الَّذینَ أجابوهُ فَیَقولُ: إنَّ الَّذی دَعَوتُکم إلَیهِ باطِلٌ وَ إنَّمَا ابتَدَعتُهُ، فَجَعَلوا یَقولونَ: کذَبتَ! هُوَ الحَقُّ، وَ لٰکِنَّکَ شَکَکتَ فی دینِکَ فَرَجَعتَ عَنهُ. فَلَمّا رَأىٰ‏ ذٰلِکَ عَمَدَ إلىٰ سِلسِلَةٍ فَوَتَدَ لَها وَتِداً ثُمَّ جَعَلَها فی عُنُقِهِ وَ قالَ: لا أحُلُّها حَتّىٰ‏ یَتوبَ اللهُ عَلَیَّ، فَأَوحَى اللهُ عز و جل إلىٰ‏ نَبِیٍّ مِنَ الأَنبیاءِ: قُل لِفُلانٍ: وَ عِزَّتی وَ جَلالی! لَو دَعَوتَنی حَتّىٰ تَنقَطِعَ أوصالُکَ مَا استَجَبتُ لَکَ حَتّىٰ‏ تَرُدَّ مَن ماتَ عَلىٰ‏ ما دَعَوتَهُ إلَیهِ فَیَرجِعَ عَنه.^۲

این آیه و آیات مشابه آن،^۱ به روشنی نشان می‏دهند که شماری از رهبران دینیِ ادیان گذشته بویژه علمای یهود - که آیه یاد شده در باره آنهاست - برای تأمین منافع مادّی، حقایق کتاب‏های آسمانی را تحریف می‏کردند و مطالبی را که ساخته و پرداخته خود آنها بوده، به خداوند سبحان نسبت می‏دادند و از این طریق، مردم را گم‏راه می‏نمودند.

۲. دین‏تراشی

یکی از ابزارهای رایج اِضلال، در گذشته و حال، دین‏تراشی و دعوت مردم به آیین‏های جعلی و دروغین است. این شیوه، به دلیل علاقه فطری انسان به دین، فراوان مورد استفاده شیطان و افراد شیطان‏صفت قرار می‏گیرد.

شماری از مدّعیان رهبری دینی معاصر با پیامبر اسلام، برای گم‏راه کردن مردم، از این شیوه استفاده می‏کردند و برای رسیدن به منافع مادّی خود، مردم را با دعوت کردن به پرستش خدایان ساختگی و موهوم فریب می‏دادند. قرآن در این باره می‏فرماید:

۰.(وَ جَعَلُواْ للهِ أَندَادًا لِّیُضِلُّواْ عَن سَبِیلِهِ.^۲

۰.و براى خدا همتایانى قرار دادند تا [مردم را] از راه او گم‏راه کنند).

این آیه به روشنی نشان می‏دهد که ریشه بت‏پرستی، سودجویی و فریبکاری است. آنان با این‏ که می‏دانستند خدایانی که مردم را به آن دعوت می‏کنند، موهوم است و واقعیت ندارد، برای این ‏که مردم را به بردگی بگیرند و اموال آنها را بربایند، آنان را با فریبکاری از صراط مستقیم - که راه خدای یگانه است - منحرف کردند و به پرستش بت‏ها وادار نمودند. از این رو، در ادامه همین آیه به آنان هشدار می‏دهد و می‏فرماید: