587
پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم

همانا کسانى که به جهان پسین ایمان ندارند، کارهاى [بد و باطل‏] آنان را برایشان بیاراستیم. پس سرگشته و کوردل‏ اند).

در آیه دیگر آمده است:

۰.(وَلاَ تَسُبُّوا ٱلَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِ ٱللهِ فَیَسُبُّوا ٱللهَ عَدْوَاً بِغَیْرِ عِلْمٍ كَذَٰلِكَ زَیَّنَّا لِكُلِّ اُمَّةٍ عَمَلَهُمْ.۱

۰.آنها (خدایان مشرکان) را که به جاى خداى یکتا مى‏خوانند، دشنام مدهید، که آنان نیز خداى یکتا را از روى دشمنى و بى‏دانشى دشنام می‏گویند. این گونه براى هر گروهى کردارشان را آراسته‏ایم).

انتساب آراستن کارهای زشت به خداوند سبحان، بدین معناست که همه پدیده‏ها، حتّی پدیده‏هایی که به سوء اختیار انسان تحقّق می‏یابند، در نهایت، به مسبّب اسباب و علّت علّت‏ها منتهی می‏شوند. از این رو، پدیده‏هایی که کیفر اعمال زشت انسان شمرده می‏شوند نیز مخلوق خداوند هستند.

توضیح، این ‏که: زیبا جلوه یافتن کارهای زشت در دیده انسان، یا در نتیجه تکرار گناهان و عادت کردن به آنهاست، یا به جهت وسوسه‏ها و القائات و تبلیغات شیطان و انسان‏های شیطان‏صفت است، و یا در اثر هر دو، گرچه در هر حال، سوء اختیار انسان، عامل اصلی آن است و انتساب آن به خداوند سبحان، از باب انتساب همه پدیده‏های جهان به اوست.۲

قرآن کریم، نه‏تنها در باره شیوه کلّی اضلالِ فریبکارانِ جن و انس هشدار داده، بلکه به صورت جزئی و مصداقی نیز ابزارهای آنان در گم‏راه کردن انسان‏ها را بیان کرده است که در این جا به مهم‏ترین آنها اشاره می‏شود:

1.. انعام: آیۀ ۱۰۸.

2.. برای توضیح بیشتر، ر. ک: دانش‏نامۀ عقاید اسلامی: ج۹ ص۱۷۳ (پاسخ تفصیلی به شبهۀ شرور).


پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم
586

(قالَ رَبِّ بِمَا أَغْوَیْتَنِى لَاُزَیِّنَنَّ لَهُمْ فِى ٱلاَرْضِ وَلَاُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ.۱

۰.[ابلیس] گفت: پروردگارا! به خاطر آن که مرا گم‏راه کردی، بی‏ گمان در زمین [باطل و بدی را] در نظر آنان مى‏آرایم و همه آنان را گم‏راه می‏کنم).

و نیز:

۰.(وَ زَیَّنَ لَهُمُ ٱلشَّیْطَٰنُ أَعْمَٰلَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ ٱلسَّبِیلِ فَهُمْ لَا یَهْتَدُونَ.۲

۰.شیطان، کارهاى [بد و باطل‏] آنان را برایشان بیاراست و آنها را از راه [راست‏] باز داشت. از این رو، ره نمی‏یابند).

گفتنی است که این آیات می‏توانند به آرایشگری انسان‏های شیطان‏صفت نیز اشاره داشته باشند.

تأثیرِ تزیین کارهای ناروا توسّط شیطان در گم‏راهی انسان، به قدری است که امام زین‏العابدین علیه السلام می‏فرماید:

۰.فَلَولا أَنَّ الشَّیطانَ یَختَدِعُهُم عَن طاعَتِکَ ما عَصاکَ عاصٍ، و لَولا أَنَّهُ صَوَّرَ لَهُمُ الباطِلَ فی مِثالِ الحَقِّ ما ضَلَّ عَن طَریقِکَ ضالٌّ.۳

۰.اگر نبود که شیطان با فریب، آنان را از فرمان‏برداری تو باز می‏دارد، هیچ کس نافرمانی تو را نمی‏کرد، و اگر نبود که او باطل را برایشان در قالب حق در می‏آورد، هیچ کس از راه تو به بیراهه نمی‏رفت.

نکته شایان توجّه این‏که: قرآن کریم در دو آیه، آراستن کارهای زشت را به خداوند سبحان نسبت داده است:

۰.(إِنَّ ٱلَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالأَخِرَةِ زَیَّنَّا لَهُمْ أَعْمَالَهُمْ فَهُمْ یَعْمَهُونَ.۴

1.. حجر: آیۀ ۳۹.

2.. نمل: آیۀ ۲۴.

3.. الصحیفة السجّادیة: دعای ۳۷.

4.. نمل: آیۀ ۴.

  • نام منبع :
    پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي، سيّد محمّدکاظم طباطبايي،
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی
    محل نشر :
    مشهد
    تاریخ انتشار :
    1398/01/01
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2562
صفحه از 687
پرینت  ارسال به