1.. ر. ک: بقره: آیۀ ۲۱۲ و آل ‏عمران: آیۀ ۱۴ و انعام: آیۀ ۱۲۲ و ۱۳۷ و توبه: آیۀ ۳۷ و یونس: آیۀ ۱۲ و رعد: آیۀ ۳۳ و فاطر: آیۀ ۸ و غافر: آیۀ ۳۷ و محمّد: آیۀ ۱۴ و فتح: آیۀ ۱۲.

2.. محمّد: آیۀ ۱۴.

3.. ر. ک: انعام: آیۀ ۴۳ و انفال: آیۀ ۴۸ و حجر: آیۀ ۳۹ و نحل: آیۀ ۶۳ و نمل: آیۀ ۲۴ و عنکبوت: آیۀ ۳۸.

1.. ابراهیم: آیۀ ۳۶.

2.. «الضَّلالَةُ عَلیٰ وُجوهٍ: فَمِنهُ مَحمودٌ، وَ مِنهُ مَذمومٌ، وَ مِنهُ ما لَیسَ بِمَحمودٍ وَ لا مَذمومٍ، وَ مِنهُ ضلالُ النِّسْیانِ. فَأَمَّا الضَّلالُ‏ المَحمودُ وَ هُوَ المَنسوبُ إِلَى اللّٰهِ تَعالىٰ کقَولِهِ‏: (يُضِلُّ ٱللّٰهُ مَنْ يَشٰاءُ) هُوَ ضَلالُهُم عَن طَریقِ الجَنَّةِ بِفِعلِهِم، وَ المَذمومُ هُوَ قَولُهُ تَعالىٰ:‏ (وَ أَضَلَّهُمُ ٱلسّٰامِرِيُّ)، وَ (أَضَلَّ فِرْعَوْنُ قَوْمَهُ وَ مٰا هَدىٰ)، وَ مِثلُ ذٰلِکَ کثِیرٌ. وَ أَمّا الضَّلالُ المَنسُوبُ إِلَى الأَصنامِ فَقَولُهُ فی قِصَّةِ إِبراهیمَ‏: (وَ اجْنُبْنِي وَ بَنِيَّ أَنْ نَعْبُدَ ٱلْأَصْنٰامَ * رَبِّ إِنَّهُنَّ أَضْلَلْنَ كَثِيراً مِنَ ٱلنّٰاسِ) الآیةَ، وَ الأَصنامُ لا یُضلِلنَ أَحَداً عَلَى الحَقیقَةِ، إِنَّما ضَلَّ النّاسُ بِها وَ کَفَروا حینَ عَبَدوها مِنْ دونِ اللّٰهِ عز و جل. وَ أَمّا الضَّلالُ الَّذی هُوَ النِّسیانُ فَهُوَ قَولُهُ تَعالىٰ:‏ ( أَنْ تَضِلَّ إِحْدٰاهُمٰا فَتُذَكِّرَ إِحْدٰاهُمَا ٱلْأُخْرىٰ)؛ ضلالت بر چند وجه است: وجهی پسندیده، وجهی نکوهیده، وجهی که نه پسندیده است و نه نکوهیده، و نیز ضلالت به معنای نسیان. ضلالت پسندیده آن است که به خدا منسوب می‏گردد، مانند آیۀ (یضِلُّ اللهُ مَنْ یشاءُ) که خدا برخی را به خاطر رفتارشان از راه بهشت گم‏راه می‏کند. ضلالت نکوهیده آن است که در این آیات به آن اشاره شده است: (أَضَلَّهُمُ ٱلسّٰامِرِيُّ)، (وَ أَضَلَّ فِرْعَوْنُ قَوْمَهُ وَ ما هَدى) و مانند این آیات فراوان است. وجه سوم، ضلالتی است که در آیۀ (اجْنُبْنِی وَ بَنِی أَنْ نَعْبُدَ الاصْنامَ رَبِّ إِنَّهُنَّ أَضْلَلْنَ کثِیراً مِنَ النَّاسِ) به بت‏ها اسناد داده شده است که در حقیقت آنها کسی را گم‏راه نمی‏کنند؛ بلکه مردم با عبادت آنها و ترک عبادت خدا کافر می‏شوند. ضلالتی که نسیان (( و فراموشی است نیز در آیۀ: (أَنْ تَضِلَّ إِحْدٰاهُمٰا فَتُذَكِّرَ إِحْدٰاهُمَا ٱلْأُخْرىٰ) بیان شده است» (بحار الأنوار: ج‏۵ ص۲۰۸ ح۴۸ به نقل از تفسیر النعمانی).