تفسیر آیه یکم
این آیه، نخستین آیه کتاب الهی و قرآن کریم است و بدین سان، خداوند سبحان، کتاب خود را با برترین نام و برجستهترین صفات خود یعنی: «اللّٰه»، «رحمٰن» و «رحیم» آغاز کرده است.
تفسیر آیه یکم در پنج مبحث ارائه میشود و در پایان، ارزیابی کوتاهی از ترجمههای این آیه به زبان فارسی خواهیم داشت:
مبحث اوّل: معناشناسی (بِسمِ)
ترکیب «بسم» از حرف «باء» و کلمه «اسم» تشکیل شده است و برای تبیین آن، باید در باره واژهشناسی «اسم»، تفاوت اسم و صفت، به یک معنا بودن اسما و صفات الهی، متعلّق حرف «باء»، و معنای آن در (بِسْمِ ٱللّٰهِ ٱلْرَّحْمٰنِ ٱلرَّحِیمِ) بحث و بررسی گردد.
واژهپژوهی «اسم»
برخى، ریشه واژه «اسم» را برگرفته از مادّه «و س م» به معناى علامت مىشمارند و بسیارى، آن را برگرفته از مادّه «س م و» به معناى عُلُو و رفعت مىدانند؛ ولى با این حال مىپذیرند که از لحاظ معناى لغوى، به مفهوم نشانه است.۱