است که تبیین گردید. این موارد در موضوعات گوناگونى قابل دستهبندى هستند که به جهت اهمّیت، بحث «انواع نعمت» را مقدّم مىداریم.
انواع نعمت از منظر قرآن
نعمتهاى الهى، مظهر رحمت بیکران خداوندند که بدون هیچ استحقاقى، به موجودات عطا مىشوند و در حقیقت، نعمتهاى ما، رحمتهاى تحقّق یافته خداوند هستند. از این رو، در قرآن کریم، همان طور که رحمت، گاه در رحمت عام و گاه در رحمت خاص به کار رفته، نعمت نیز دقیقاً داراى همین دو معناست.۱ همچنین هر یک از این دو معنا نیز دو گونه است: ظاهرى و باطنى.
بنا بر این، «نعمت» در قرآن در مجموع، در چهار معنا به کار رفته است: نعمت عامّ ظاهرى، نعمت عامّ باطنى، نعمت خاصّ ظاهرى و نعمت خاصّ باطنى.۲
قرآن کریم، در باره این نعمتها و فراوانى آنها مىفرماید:
۰.(أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللّٰهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِى السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِى الأَرْضِ وَ أَسْبَغَ عَلَیْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَ بَاطِنَةً.۳
۰.آیا ندیدید خداوند، آنچه را در آسمانها و زمین است، مسخّر شما کرده و نعمتهاى آشکار و پنهان خود را فراوان بر شما ارزانى داشته است؟!).
و نیز در باره گستردگى و فراوانى نعمتهاى ظاهرى و باطنى الهى مىفرماید:
۰.(وَ إِن تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللّٰهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ اللّٰهَ لَغَفُورٌ رَّحِیمٌ.۴
۰.اگر نعمتهاى خدا را بشمارید، هرگز نمىتوانید آنها را شماره کنید. خداوند، آمرزنده مهربان است).
