سه. مفهوم «هدایت» شامل راهنمایى در امور مادّى و معنوى، و اعم از ارائه طریق و رساندن به مطلوب است.
* کاربردهای «هدایت» در قرآن: واژههاى برگرفته از مادّه «ه د ی»، ۳۱۶ بار در قرآن کریم، به کار رفتهاند که ۳۰۷ مورد از آنها، به معناى «نشان دادن راه و رساندن به مطلوب (اعم از مادّى، معنوى، تکوینى، تشریعى، خیر و شر)»، هفت بار به معناى «قربانى» و دو بار به معناى «هدیه» است.
برخى بر این باورند که هیچ لفظى در قرآن همانند «هدایت» داراى وجهها و کاربردهاى مختلف نیست و تا ۲۷ کاربرد براى مشتقّات آن در قرآن ذکر کردهاند. ما با گسترده بودن کاربردهای «هدایت» موافقیم؛ امّا برخی از وجهها و کاربردهای گفته شده قابل تأمّل یا غیر مقبول اند.
* «هادی» صفت فعل خدای سبحان: «هادى» از اسماى حسناى الهى و مانند «رحیم» و امثال آن، از صفات فعل خداوند سبحان است، نه از صفات ذات او.
* گونههای هدایت آفریدگار، عبارت اند از:
یک. هدایت عمومى آفریدهها،
دو. هدایت همگانى افراد مکلّف، شامل: هدایت فطرى، عقلى و تشریعى،
سه. هدایت اختصاصی افراد مکلّف، شامل هدایت ویژه پیامبران، هدایت ویژه اوصیاى پیامبران و هدایت ویژه مؤمنان.
و اینک، چند نکته در تبیین هدایت همگانی و هدایت ویژه الهی:
یک. هدایت همگانیِ فطری و عقلی، زمینهساز هدایت تشریعی، و هدایت تشریعی، زمینهساز هدایت ویژه الهی است که موجب رسیدن به مقصد است.
دو. مؤمنان راستین از دو نوع هدایت برخوردارند: یکی هدایت همگانیِ فطری، عقلی و تشریعی که مقدّمه ایمان است و دیگری هدایت ویژه قلبی که حاصل به کار بستن هدایت همگانی و پیاده شدن برنامههای ایمان در زندگی است. از
