است؛ یعنى تنها کسانى مى‏توانند از راه‏نمایى ویژه الهى بهره‏مند شوند و به مقصد برسند که او را باور کنند و ره‏نمودهاى کتاب او را در زندگى پیاده نمایند.

۳. اطاعت از فرمان خدا

سومین عامل راهیابى به صراط مستقیم، اطاعت از فرمان‏هاى خداست:

۰.(وَلَوْ أَنَّا کتَبْنَا عَلَیهِمْ أَنِ اقْتُلُوا أَنفُسَکمْ أَوِ اخْرُجُوا مِن دِیارِکم مَّا فَعَلُوهُ إلَّا قَلِیلٌ مِّنْهُمْ وَلَوْ أَنَّهُمْ فَعَلُوا مَا یوعَظُونَ بِهِ لَکانَ خَیرًا لَّهُمْ وَأَشَدَّ تَثْبِیتًا * وَإِذًا لَاتَینَاهُم مِّن لَّدُنَّآ أَجْرًا عَظِیمًا * وَلَهَدَینَاهُمْ صِراطًا مُّسْتَقِیمًا.^۱

۰.اگر بر آنان مقرّر مى‏کردیم که تن به کشتن دهید یا از خانه‏هاى خود به در آیید، جز اندکى از ایشان آن را به کار نمى‏بستند، و اگر آنان آنچه را بِدان پند داده مى‏شوند، به کار مى‏بستند، قطعاً برایشان بهتر و در ثبات قدمشان مؤثّرتر بود * و در آن صورت، [ما هم] از نزد خویش، بی گمان، پاداشى بزرگ به آنان مى‏دادیم * و حتماً آنان را به راهى راست هدایت مى‏کردیم).

۴. کسب رضایت الهى

چهارمین عامل راهیابى به صراط مستقیم، پیروى از رضا و خشنودى خداست:

۰.(یهْدِى بِهِ اللهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوَ نَهُ سُبُلَ السَّلَامِ وَیخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِهِ وَیهْدِیهِمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ.^۲

۰.خداوند به برکت آن [نور و کتاب]، کسانى را که در پی خشنودى او هستند، به راه‏هاى سلامت، هدایت مى‏کند و به اذن خود، از تاریکی‏ها به سوى روشنایى بیرون مى‏برد و آنها را به سوى راه راست، ره‏نمون مى‏شود).

در این آیه هدایت خاصّ الهى و راهیابى به صراط مستقیم، به پیروى از رضاى خداوند سبحان مشروط شده است؛ یعنى تنها کسانى مى‏توانند از

کسانى را از آن بهره‏مند مى‏سازد که عوامل راهیابى ویژه و رسیدن به مقصد را فراهم کرده و موانع آن را زدوده باشند.

مراد از عوامل راهیابى ویژه، امورى است که سبب مى‏شوند انسان از هدایت خاصّ خداوند سبحان بهره‏مند شود و با توفیق او به مقصد والاى انسانیت برسد. عوامل راهیابى ویژه در قرآن، عبارت اند از:

۱. ایمان

اوّلین عامل راهیابى به صراط مستقیم، ایمان است:

۰.(مَآ أَصَابَ مِن مُّصِیبَةٍ إلَّا بِإِذْنِ اللهِ وَ مَن یؤْمِنْ بِاللّٰهِ یهْدِ قَلْبَهُ وَ اللهُ بِکلِّ شَىْ‏ءٍ عَلِیمٌ.^۱

۰.هیچ مصیبتى جز به اذن خدا نمی‏رسد، و کسى که به خدا ایمان آورد، [خدا] دلش را به راه می‏آورَد، و خدا[ست که] به هر چیزى داناست).

۲. ایمان و تمسّک به خدا

دومین عامل راهیابى به صراط مستقیم، ایمان به خدا و تمسّک به اوست:

۰.(یٰأَیهَا النَّاسُ قَدْ جَآءَکم بُرْهَٰنٌ مِّن رَّبِّکمْ وَأَنزَلْنَآ إِلَیکمْ نُورًا مُّبِینًا * فَأَمَّا الَّذِینَ ءَامَنُوا بِاللهِ وَ اعْتَصَمُوا بِهِ فَسَیُدْخِلُهُمْ فِى رَحْمَةٍ مِّنْهُ وَفَضْلٍ وَیهْدِیهِمْ إِلَیهِ صِرَٰطًا مُّسْتَقِیمًا.^۲

۰.اى مردم! بی ‏تردید، برهانى از سوى پروردگارتان براى شما آمده است و ما به سوى شما نورى تابناک فرو فرستاده‏ایم * و امّا کسانى که به خدا گرویدند و به او تمسّک جستند، به زودى [خدا] آنان را به رحمت و فضلى از جانب خویش در می‏آورد و آنان را به راهى راست به سوى خود، هدایت می‏کند).

در این آیه، راهیابى به صراط مستقیم، به ایمان و تمسّک به خدا^۳ مشروط شده