که فرمود:

۰.إنَّ العَبدَ إذَا اختارَهُ اللهُ عز و جل لِاُمورِ عِبادِهِ شَرَحَ صَدرَهُ لِذٰلِکَ، وَ أودَعَ قَلبَهُ یَنابیعَ الحِكمَةِ، وَ ألهَمَهُ العِلمَ إلهاماً، فَلَم یَعیَ بَعدَهُ بِجَوابٍ، وَ لا یَحیرُ فیهِ عَنِ الصَّوابِ، فَهُوَ مَعصومٌ مُؤَیَّدٌ، مُوَفَّقٌ مُسَدَّدٌ، قَد أمِنَ الخَطایا وَ الزَّلَلَ وَ العِثارَ، یَخُصُّهُ اللهُ بِذٰلِکَ لِیَكونَ حُجَّتَهُ عَلىٰ‏ عِبادِهِ، وَ شاهِدَهُ عَلىٰ‏ خَلقِهِ، وَ (ذلِكَ فَضْلُ اللهِ یُؤْتِیهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ)^۱.^۲

۰.هر گاه خداوند عز و جل بنده‏اى را براى امور بندگانش برگزیند، براى این کار، سینه‏اش را گشاده مى‏گرداند و چشمه‏هاى حکمت را به دل او مى‏سپارد و علم را به کمال، بر او الهام مى‏نماید و از این پس، او دیگر در پاسخى درمانده نمى‏گردد و در [تشخیصِ] صواب سرگشته نمى‏شود. او معصوم است و تأیید شده [از جانب خدا] و توفیق یافته و ره‏نمون گشته و از خطا و لغزش و افتادن، در امان است. خداوند، او را به این امور اختصاص داده است تا حجّتش بر بندگانش و گواهش بر خلقش باشد و (این، فضل خداست که به هر کس بخواهد، مى‏دهد و خدا صاحب فضل بزرگ است).

سه. هدایت ویژه مؤمنان

سومین نوع از هدایت ویژه الهى، هدایتى است که مؤمنان حقیقى از آن برخوردارند. قرآن در این باره مى‏فرماید:

۰.(وَ مَن یُؤْمِنْ بِاللهِ یَهْدِ قَلْبَهُ.^۳

۰.هر که به خدا ایمان آورد، [خدا] دلش را هدایت مى‏کند).

در این آیه نورانى تأکید شده که ایمان به خدا، زمینه‏ساز و مقدّمه هدایت ویژه

قرآن کریم پس اشاره به انواع ارتباط خداوند سبحان با پیامبران مى‏فرماید:

۰.(وَ كَذَلِكَ أَوْحَیْنَا إِلَیْكَ رُوحًا مِّنْ أَمْرِنَا مَا كُنتَ تَدْرِى مَا الْكِتَابُ وَ لَا الْإِیْمَانَ وَ لَكِن جَعَلْنَاهُ نُورًا نَّهْدِى بِهِ مَن نَّشَاءُ مِنْ عِبَادِنَا وَ إِنَّكَ لَتَهْدِى إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ.^۱

۰.و این گونه روحى از امر خود را بر تو وحى کردیم. تو پیش از این نمى‏دانستى کتاب و ایمان چیست [و از محتواى قرآن و دین آگاه نبودى]؛ ولى ما آن را نورى قرار دادیم که به وسیله آن، هر کس از بندگان خویش را بخواهیم، هدایت مى‏کنیم و تو بی‏ گمان به سوى راه راست هدایت مى‏کنى).

دو. هدایت ویژه اوصیاى پیامبران

این نوع هدایت، اصطلاحاً «الهام» نامیده مى‏شود. تفاوت «الهام» و «وحى» این است که «وحى»، هدایت ویژه انبیا به منظور تشریع احکام دینى است؛ امّا «الهام» هدایت ویژه در زمینه‏هاى تبیین شریعت انبیا یا انواع علوم و معارف است.

در روایتى از حارث بن مغیره آمده است که مى‏گوید:

۰.قُلتُ لِأَبی عَبدِ اللهِ علیه السلام: ما عِلمُ عالِمِكُم، أجُملَةٌ یُقذَفُ فی قَلبِهِ أو یُنكَتُ فی اُذُنِهِ؟ فَقالَ: وَحیٌ كَوَحیِ اُمِّ موسىٰ.^۲

۰.به امام صادق علیه السلام گفتم: علم عالِم شما چگونه است؟ آیا جمله‏اى است که در قلبش انداخته مى‏شود یا در گوشش خوانده مى‏گردد؟ فرمود: «وحیی است همچون وحى مادر موسى».

اوصیاى انبیا از جمله اهل ‏بیت پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله از این نوع هدایت برخوردار بوده‏اند. روایاتى که «الهام» را به عنوان یکى از مبادى علوم اهل ‏بیت علیهم السلام^۳ معرّفى کرده‏اند، به این نوع هدایت قلبى اشاره دارند، مانند آنچه از امام رضا علیه السلام نقل شده