329
پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم

و هر آینه سخن [سنّت‏گونه] ما براى بندگانِ فرستاده‏مان پیشى گرفته است * [که] همانا ایشان یارى‏شدگان‏ اند * و هر آینه سپاه ما (پیروان انبیا) [پیروز و] چیره‏ اند).

۰.(أَلَیسَ اللهُ بِکافٍ عَبْدَهُ وَیخَوِّفُونَك بِالَّذِینَ مِن دُونِهِ وَ مَن یضْلِلِ اللهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ.۱

۰.آیا خداوند برای کارسازی بنده‏اش بس نیست؟ و تو را از کسانى غیر از او [همانند خدایان دروغین] مى‏ترسانند و هر که را خدا گم‏راه کند، هیچ راه‏نمایى ندارد).

۰.(إِنَّ الَّذِینَ تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللهِ لَا یمْلِکونَ لَکمْ رِزْقًا فَابْتَغُواْ عِندَ اللهِ الرِّزْقَ وَ اعْبُدُوهُ وَ اشْکرُواْ لَهُ إِلَیهِ تُرْجَعُونَ.۲

۰.آنانی که به جاى خداى یکتا عبادت می‏کنید، توان روزى ‏دادن به شما را ندارند. پس روزى را نزد خدا بجویید و او را عبادت کنید و او را سپاس گزارید [که] به سوى او باز گردانده مى‏شوید).

۰.(وَ لَقَدْ کتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّکرِ أَنَّ الأَرْضَ یرِثُهَا عِبَادِی الصَّالِحُونَ.۳

۰.و در زبور (کتاب داوود) پس از تورات نوشتیم که: زمین را بندگان شایسته من به میراث مى‏برند).

این آیات و آیات مشابه به روشنی نشان می‏دهند که آثار عبادت، منحصر به تکامل معنوی انسان نیستند؛ بلکه در جبهه مقابله با مشکلات اجتماعی، بلکه در میدان کارزار و مبارزه با دشمنان نیز اطاعت و بندگی خدا کارایی دارد.

۵. معرفت شهودى

در شماری از آیات قرآن و روایات اهل ‏بیت علیهم السلام نقش عبادت در پیدایش

1.. زمر: آیۀ ۳۶.

2.. عنکبوت: آیۀ ۱۷.

3.. انبیا: آیۀ ۱۰۵.


پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم
328

گفتنی است که استثنا در این آیه تکوینی است؛ یعنی این طور نیست که شیطان می‏تواند بندگان مخلَص را اغوا کند ولی به آنها رحم می‏کند و اغوا نمی‏کند؛ بلکه توانِ اغوای آنها را ندارد و اگر می‏توانست، آنها را قبل از دیگران گم‏راه می‏کرد.

به سخن دیگر، «مخلَصان» به مرتبه‏ای از کمالات نفسانی دست یافته‏اند که ذات آنها نفوذناپذیر شده و چون مصونیت ذاتی پیدا کرده‏اند، شیطان هیچ راهی برای نفوذ در آنها و سلطه بر آنان ندارد.

۳. پاكى از انواع آلودگى‏ها

مصونیت یافتن انسان از سلطه شیطان، زمینه‏ساز عصمت و طهارت و پاکی او از انواع آلودگی‏ها و زشتی‏هاست. از این رو، قرآن، «بنده مخلَص بودنِ» یوسف علیه السلام را دلیل نزاهت و پاک‏دامنی او می‏داند:

۰.(وَ لَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلَا أَن رَّءَا بُرْهَانَ رَبِّهِ كَذَ لِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَ الْفَحْشَآءَ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِینَ.۱

۰.آن زن آهنگ او کرد و او نیز - اگر برهان پروردگارش را نمی‏دید - آهنگ او می‏نمود. این چنین کردیم تا بدی و فحشا را از او دور سازیم؛ چرا که او از بندگان مخلَص ما بود).

۴. نصرت و کفایت الهی

یکی دیگر از آثار عبادت و بندگی خدا که در قرآن با صراحت بیان شده، نصرت و کفایت الهی است. به این آیات توجّه کنید:

۰.(وَ لَقَدْ سَبَقَتْ کلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا الْمُرْسَلِینَ * إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنصُورُونَ * وَ إِنَّ جُندَنَا لَهُمُ الْغَالِبُونَ.۲

1.. یوسف: آیۀ ۲۴.

2.. صافّات: آیۀ ۱۷۱ ـ ۱۷۳.

  • نام منبع :
    پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي، سيّد محمّدکاظم طباطبايي،
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی
    محل نشر :
    مشهد
    تاریخ انتشار :
    1398/01/01
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2191
صفحه از 687
پرینت  ارسال به