ثالثاً: در برخى دیگر از صحنه‏ها، مجرمان، کور و کر و لال حاضر مى‏شوند:

۰.(وَنَحْشُرُهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ عَلَى وُجُوهِهِمْ عُمْیًا وَ بُکمًا وَ صُمًّا.^۱

۰.روز قیامت، آنها را بر صورت‏هایشان محشور مى‏کنیم، در حالى که نابینا و گنگ و کرند).

این زشتى‏ها، مجرمان را رسوا و آنها را به وسیله نشانه‏شان قابل شناسایى مى‏کند:

۰.(یُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِیمَاهُمْ.^۲

۰.مجرمان از چهره‏هایشان شناخته مى‏شوند).

افزون بر همه امورى که موجب زشتى چهره مجرمان در روز رستاخیز مى‏شود، با افکنده شدن در دوزخ و سوختگى در آتش، زشتى آنها مضاعف مى‏شود:

۰.(تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ النَّارُ وَ هُمْ فِیهَا کٰلِحُونَ.^۳

۰.شعله‏هاى سوزان آتش همچون شمشیر به صورت‏هایشان نواخته مى‏شود و در دوزخ، چهره‏اى عبوس دارند).

ب - اضطراب و افسردگى

بر عکس اهل ایمان، تبهکاران در روز جزا، در نهایت دلهره و اضطراب و افسردگى به سر مى‏برند:

۰.(وَ أَفْٔدَتُهُمْ هَوَآءٌ.^۴

۰.دل‏هایشان [از شدّت دهشت] تهى است).

ج - سرگردانى در تاریکى

پیش از این اشاره شد که تنها، نور ناشى از کردارهاى نیک در دنیاست. که مى‏تواند صحراى قیامت را روشن کند. بنا بر این، کسانى که از این نور بى‏بهره

پس خداوند، دوستدار آنها شد و آنان را برگزید و از کارهایشان خشنود گردید. از این رو، آنان را «پرهیزگاران» نامید.

چهار. حال تبهکاران در محشر

ظهور آثار اعمال زشت تبهکاران در محشر نیز به گونه‏اى دیگر جلوه‏گاه فرمان‏روایی مطلق و حکیمانه خداوند سبحان است.

برجسته‏ترین حالت‏هاى مجرمان عبارت‏ اند از:

الف - زشتى سیما و ترش‏رویى

سیماى تبهکاران در قیامت، به مقتضا و به میزانِ کردار ناپسند آنها، زشت و گرفته است. زشتى و افسردگى سیماى این دسته از مردم، در آیات فراوانى به تصویر کشیده شده است. افزون بر آیاتی که پیش از این به آنها اشاره شد، آیات زیر نیز بیانگر چگونگى حشر مجرمان‏ اند.

اوّلاً: چهره تبهکاران، مانند پاره‏اى از شب تاریک است و هاله‏اى از خوارى آنها را فرا گرفته است:

۰.(وَ الَّذِینَ کسَبُوا السَّیِّٔاتِ جَزَآءُ سَیِّئَةٍ بِمِثْلِهَا وَ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ مَّا لَهُم مِّنَ اللهِ مِنْ عَاصِمٍ کأَنَّمَآ اُغْشِیَتْ وُجُوهُهُمْ قِطَعًا مِّنَ الَّیْلِ مُظْلِمًا.^۱

۰.و کسانى که مرتکب گناهان شدند، جزاى بدى به مقدار آن دارند و خوارى، چهره آنان را مى‏پوشاند و هیچ چیزی نمى‏تواند آنها را از [مجازات] خدا نگه دارد. [چهره‏هایشان آن ‏چنان تاریک است که] گویى با پاره‏هایى از شب تاریک، صورت آنها پوشیده شده است).

ثانیاً: در برخى از صحنه‏هاى قیامت، چشم‏های آنان کبود مى‏شود:

۰.(وَ نَحْشُرُ الْمُجْرِمِینَ یَوْمَئِذٍ زُرْقًا.^۲

۰.مجرمان را در آن روز، کبودچشم محشور مى‏کنیم).