237
پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم

«نَفخَة»،۱ «الصّاخَّة»،۲ «القارِعَة»،۳ «زَجرَة»۴ و «الناقور».۵ این فریادهاى عظیم آسمانى، در واقع، نخستین جلوه مالکیت و فرمان‏روایی الهى در آستانه روز جزایند. از این رو، قرآن تصریح مى‏فرماید:

۰.(وَلَهُ الْمُلكُ یَومَ یُنفَخُ فِى الصُّورِ.۶

۰.روزى که در صور دمیده شود، فرمان‏روایی ویژه اوست).

نفخه یا صیحه نخست، بانگ عظیمى است که هیچ موجود زنده‏اى در آسمان‏ها و زمین، تاب شنیدن آن را ندارد. به تعبیر دیگر، صیحه اوّل، سوت پایان عمر دنیاست. قرآن در باره این حادثه عظیم مى‏فرماید:

۰.(وَ نُفِخَ فِى الصُّورِ فَصَعِقَ مَن فِى السَّمَوَاتِ وَ مَن فِى الأَرْضِ إلَّا مَن شَآءَ اللهُ.۷

۰.در صور دمیده مى‏شود. پس همه کسانى که در آسمان‏ها و زمین اند مى‏میرند، مگر کسانى که خدا بخواهد).

۰.(وَ ما یَنظُرُ هَؤُلاَءِ إلّا صَیحَةً وَ حِدَةً مَّا لَهَا مِن فَوَاقٍ.۸

۰.اینها [با این اعمالشان] جز بانگی [مرگبار] را انتظار نمى‏کشند که هیچ مهلت و بازگشتى ندارد [و همه را نابود مى‏کند]).

۰.(مَا یَنظُرُونَ إلّا صَیْحَةً وَاحِدَةً تَأْخُذُهُمْ وَ هُم یَخِصِّمُونَ.۹

1.. ر. ک: انعام: آیۀ ۷۳ و کهف: آیۀ ۹۹ و طه: آیۀ ۱۰۲ و مؤمنون: آیۀ ۱۰۱.

2.. ر. ک: عبس: آیۀ ۳۳.

3.. ر. ک: قارعه: آیۀ ۱ ـ ۳.

4.. ر. ک: صافّات: آیۀ ۱۹ و نازعات: آیۀ ۱۳.

5.. ر. ک: مدّثّر: آیۀ ۸.

6.. انعام: آیۀ ۷۳.

7.. زمر: آیۀ ۶۸.

8.. ص: آیۀ ۱۵.

9.. یس: آیۀ ۴۹.


پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم
236

دسته مى‏توان تقسیم نمود:

دسته اوّل: آیاتى که حوادث پایان دنیا را توصیف می‏کنند.

دسته دوم: آیاتى که چگونگى زنده شدن پس از مرگ را بیان مى‏کنند.

دسته سوم: آیاتى که به بیان ویژگی‏های صحنه محشر پرداخته‏اند.

دسته چهارم: آیاتى که صحنه‏هاى رسیدگى به اعمال انسان را توضیح مى‏دهند.

دسته پنجم: آیاتى که سرنوشت نهایى انسان‏هاى صالح و افراد تبهکار را مشخّص مى‏نمایند.

گفتنى است که همه این حوادث به فرمان ویژه الهى در روز جزا یا در آستانه آن تحقّق مى‏یابند. بنا بر این، آیه (مَالِكِ یَومِ الدِّینِ) به همه این حوادث اشاره دارد و از این رو براى تفسیر این آیه و تبیین اهمّیت و عظمت روز جزا و توضیح چگونگى ظهور مالکیت و فرماندهى مطلق الهى در این روز، به بیان شش جلوه‏گاه فرمان‏روایی خداوند که در آن پنج دسته آیه به آنها اشاره شده است - ، می‏پردازیم:

۱. آستانه روز جزا

در آستانه «یوم الدین» و هم‏زمان با پایان یافتن عمر جهانى که ما در آن زندگى مى‏کنیم، حوادث بسیار بزرگ و شگفت‏انگیزى در زمین و آسمان پدید مى‏آیند که نشانه‏هاى آشکار فرمان‏روایی خداوند سبحان براى همگان هستند:

یک. نفخه اوّل (فرمان مرگ عمومى)

در پایان دنیا و آغاز رستاخیز، دو فریاد عظیم آسمانى، جهان آفرینش را فرا خواهد گرفت که قرآن از آنها تعبیرهایى مختلف دارد، مانند: «صَیحَة»،۱

1.. ر. ک: یس: آیۀ ۵۳.

  • نام منبع :
    پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي، سيّد محمّدکاظم طباطبايي،
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی
    محل نشر :
    مشهد
    تاریخ انتشار :
    1398/01/01
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2249
صفحه از 687
پرینت  ارسال به