ارتباطى که هستى را مِلک مطلق او مى‏کند و مُلک و چیرگى او را بر عرش و فرش حاکم مى‏نماید.

بر پایه آنچه در تبیین مالکیت حقیقى و اعتبارى گذشت، در مالکیت اعتبارى، «مالک» و «مَلِک» داراى دو مفهوم مستقل و گاه داراى مصداق‏هاى متفاوت از یکدیگرند: یکى ناظر به رابطه اقتصادى و حقوقى و دیگرى ناظر به رابطه سیاسى است؛ امّا در مالکیت حقیقى، چه به لحاظ مفهومی و چه مصداقی، تفاوتى میان آن دو نیست.

مثلاً شما چه بگویى من «مالک» و داراى اعضا و قواى خود هستم، یا «مَلِک» و فرمان‏رواى اعضا و نیروى خویشم، تفاوتى ندارد و هر دو جمله بدین معناست که: من مى‏توانم از اعضا و جوارح خود، هر گونه که بخواهم، استفاده کنم. این معنا در مالکیت مطلق و نامحدود خداوند متعال بر جهان آفرینش، بسیار روشن‏تر است. توضیح بیشتر در این زمینه در تبیین مفهوم مالکیت از منظر قرآن و حدیث خواهد آمد.

کاربردهای «مالک» در قرآن

«مالک»، «مَلِک» و «ملیک» از اسمای حسنای الهی هستند که به ترتیب، دو بار،^۱ پنج بار^۲ و یک بار^۳ در قرآن به کار رفته‏اند؛ ولی هیئت‏های برگرفته از مادّه «م «م ل ک» ۲۰۶ بار در قرآن به کار رفته‏اند که از این تعداد، ۳۹ مورد در باره مالکیت خداوند سبحان است.^۴

فرمان‏روا و «مَلِک» نمى‏توان جدا و به دیگرى منتقل کرد. این نوع مالکیت نیز دو گونه است:

یک. مالکیت حقیقى محدود

در مالکیت حقیقى محدود، رابطه میان «مالک» و «مِلک»، واقعى است ولى مطلق نیست، مانند مالکیت انسان بر قواى خود که واقعى است، یعنى در انسان نیروهایى وجود دارد که به وسیله آنها مى‏تواند ببیند، بشنود، بگوید، بفهمد و.... مالکیت انسان بر این نیروها، قراردادى و اعتبارى نیست؛ بلکه واقعى است و قابل انتقال به دیگرى نیست؛ ولى در عین حال، این مالکیت از دو جهت محدود است:

اوّل: انسان، بر آنچه خارج از وجود اوست، سلطه حقیقى ندارد.

دوم: مالکیت انسان بر قواى خود در طول مالکیت حقیقى خداوند متعال است. انسان، مالک چشم و گوش خود است؛ ولى این مالکیت را خداوند سبحان به او داده است: (أَمَّنْ یَمْلِكُ ٱلسَّمْعَ وَ ٱلْأَبْصٰارَ؛^۱ یا چه کسی مالک گوش و دیدگان است؟).

دو. مالکیت حقیقى نامحدود

مالکیت حقیقى نامحدود که ویژه خداوند متعال است، برخاسته از خالقیت و دارندگى مطلق اوست. خداوند خالق هستى، پدید آورنده همه پدیده‏هاست و بدون او، هیچ پدیده‏اى نه هستى مى‏یابد و نه هستى‏اش مى‏پاید. جهانِ خلقت در حدوث و بقا نیازمند خداوند است و در پیدایش و تداوم آفرینش، همه نیازمند عنایت الهى هستند و تا آن گاه که این عنایت باشد، آنها نیز مى‏مانند و هر گاه که این عنایت رخت بر بندد، آنها نیز معدوم مى‏شوند و این معنا، چیزى جز همان مفهوم ارتباط همیشگى و همه‏جانبه هستى با خداوند خالق رحمان نیست؛