۲. ثعلبى، در تفسیر (رَبِّ ٱلْعٰالَمِینَ) آورده است:

۰.قالَ جَعفَرُ بنُ مُحَمَّدٍ الصّادِقُ: العالَمونَ: أهلُ الجَنَّةِ وَ أهلُ النّارِ.^۱

۰.جعفر بن محمّد صادق فرمود: «عالمون̎ بهشتیان̎ و دوزخیان‏ اند».

۳. آلوسى در این باره مى‏گوید:

۰.قیل: هم الإنس، لقوله تعالى: (أَ تَأْتُونَ ٱلذُّكْرٰانَ مِنَ ٱلْعٰالَمِینَ)^۲، و هو المنقول عن جعفر الصادق و المأخوذ من بحر أهل البیت، و لعلّ الوجه فیه الإشارة إلى أنّ الإنسان هو المقصود بالذات من التكلیف.^۳

۰.گفته شده که مقصود، انسان است، به قرینه این سخن خداى متعال: (آیا بر مذکّر از عالمیان (انسان‏ها) در مى‏آیید [و با آنها آمیزش مى‏کنید]؟). این، از امام جعفر صادق علیه السلام نقل و از دریاى علم اهل بیت علیهم السلام گرفته شده است و شاید وجه آن، اشاره به این حقیقت باشد که انسان، مقصود اصلى تکلیف الهى است.

۴. راغب، در باره معناى «عالَمین» گفته است:

۰.قالَ جعفرُ بنُ محمَّد: عُنِىَ بِهِ النّاسُ، و جُعِلَ كلُّ واحِدٍ مِنهُم عالَماً، و قال: العالَمُ عالَمانِ: الكَبیرُ وَ هُوَ الفَلَکُ بِما فیه، وَ الصَغیرُ و هُوَ الإنسانُ؛ لأنّهُ مَخلوق علىٰ هَیئَةِ العالَمِ.^۴

۰.جعفر بن محمّد (امام صادق علیه السلام) فرمود: «مقصود، مردم ‏اند که [خداوند] هر یک از آنها را عالَمى قرار داده است». سپس فرمود: «عالَم، دو گونه است: عالم بزرگ - که همان فلک با همه محتویاتش است - و عالم کوچک - که همان انسان است - ؛ زیرا انسان بر هیئت و شکل عالَم، آفریده شده است».

در باره این دسته از قرائن، چند ملاحظه وجود دارد:

۴. شیخ صدوق نیز از امام رضا علیه السلام نقل کرده که در تفسیر (رَبّ العٰالَمینَ) فرموده است:

۰.وَ هُمُ الجَماعاتُ مِن كُلِّ مَخلوقٍ؛ مِنَ الجَماداتِ وَ الحَیَواناتِ.^۱

۰.همه گونه‏هاى مخلوقات، از جمادات و حیوانات را در بر مى‏گیرد.

گفتنى است که برخى مفسّران در برابر قرائن یاد شده، به قرائن دیگرى استناد کرده‏اند تا نشان دهند که مقصود از «عالَمین»، انس و جن یا انسان است:

۱. تفسیر المیزان، پس از ذکر دو معنا براى «عالمین»، یکى همه موجودات و دیگرى اصناف مختلف آفریده‏ها، معناى دوم را با سیاق آیه، مناسبت‏تر دانسته است:

۰.و این معنا [که کلمه «عالَم» به معناى صنف ‏صنف انسان‏ها باشد]، با مقام آیات، که مقام شمردن اسماى خداست تا آیه (مٰالِكِ یَوْمِ ٱلدِّینِ)، مناسب‏تر است، بنا بر این که مراد از «یوم الدین»، روز قیامت باشد و دین، به معناى جزا و جزا در روز قیامت، مخصوص انسان یا انسان و جن باشد. پس معلوم مى‏شود مراد از «عالَمین» نیز عوالم انس و جن و جماعت‏هاى آنان است. این معنا را آیاتی چند از قرآن که در آنها «عالمین» به همین معنا به کار رفته است، تأیید می‏کنند، مانند: (وَ اصْطَفٰاكِ عَلىٰ نِسٰاءِ ٱلْعٰالَمِینَ؛^۲ و تو را بر زنان جهان برتری داد)، (لِیَكُونَ لِلْعٰالَمِینَ نَذِیراً؛^۳ تا جهانیان را هشدار دهنده باشد)^۴ و (أَ تَأْتُونَ ٱلْفٰاحِشَةَ مٰا سَبَقَكُمْ بِهٰا مِنْ أَحَدٍ مِنَ ٱلْعٰالَمِینَ؛^۵ آیا [آن] کار زشت را انجام می‏دهید که پیش از شما هیچ کس از جهانیان انجام نداده است).^۶