هر کس، از زن و مرد که کارى نیک کند، در حالى که مؤمن باشد، هر آینه، او را به زندگانى پاک و خوش، زنده می‏داریم و مزدشان را بر پایه نیکوترین کارى که کرده‏اند، پاداش مى‏دهیم).

۱۳. هشدارهاى تربيتى

یکى دیگر از جلوه‏های ربوبیّت الهى، زمینه‏سازى براى هشیارى و توبه تبهکاران از فساد و تباهى و پیشگیرى از عواقب خطرناک کارهاى ناشایست است.

مصائب و مشکلاتى که در زندگىِ تبهکاران پدید مى‏آید، در واقع، هشدارهاى تکوینى خداوند براى باز گرداندن آنان از مسیر شومى است که در آن، گام بر می‏دارند. در عصر امیر مؤمنان علیه السلام مردم مدّتى گرفتار خشک‏سالى شدند. امام علیه السلام قبل از دعا براى طلب باران، ضمن یک سخنرانى، به این نکته تربیتى اشاره کرد و فرمود:

۰.إنَّ اللهَ یَبتَلى عِبادَهُ عِندَ الأَعمالِ السَّیئَةِ بِنَقصِ الثَّمَراتِ، وَ حَبسِ البَرَكاتِ، وَ إِغلاقِ خَزائِنِ الخَیراتِ؛ لِیَتوبَ تائِبٌ، وَ یَقلِعَ مُقلِعٌ، وَ یَتَذَكَّرَ مُتَذَكِّرٌ، وَ یَزدَجِرَ مُزدَجِرٌ. وَ قَد جَعَلَ اللهُ سُبحانَهُ الاِستِغفارَ سَبَباً لِدُرورِ الرِّزقِ وَ رَحمَةِ الخَلقِ؛ فَقالَ سُبحانَهُ: ( اِسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كانَ غَفّٰاراً * یُرْسِلِ ٱلسَّماءَ عَلَیْكُمْ مِدْراراً * وَ یُمْدِدْكُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنِینَ وَ یَجْعَلْ لَكُمْ جَنّٰاتٍ وَ یَجْعَلْ لَكُمْ أَنْهٰاراً)^۱. فَرَحِمَ اللهُ امرَأً اِستَقبَلَ تَوبَتَهُ وَ استَقالَ خَطیئَتَهُ، وَ بادرَ مَنیتَهُ!^۲

۰.خداوند، بندگانش را آن گاه که کارهاى بد مى‏کنند، به کاهش میوه‏ها و حبس برکت‏ها و بستن گنجینه‏هاى خیرات، مبتلا مى‏کند تا توبه‏کار باز گردد و دست کشنده، [از بدى] دست بکشد و پندپذیر، پند پذیرد و ترک کننده [کارهاى ناشایست را] ترک کند. خداى سبحان، استغفار را سبب فراوان شدن روزى و رحمت خلق، قرار داده و فرموده است: (از پروردگارتان، آمرزش بخواهید. همانا

هر آینه، آدمى را در بهترین صورت و نظام آفریدیم * سپس او را به پست‏ترین [مراتب] پستى، باز گرداندیم).

۱۲. انواع نعمت‏ها در دنیا

از منظر قرآن، انواع نعمت‏هایى که در دنیا نصیب صالحان مى‏شوند، جلوه‏های ربوبیّت الهى اند و افراد ناشایست نیز اگر از راه نادرستى که در پیش گرفته‏اند، باز گردند، در همین جهان، از بهترین زندگى برخوردار مى‏شوند. در آیات متعدّدى به این نکته اشاره شده است، از جمله در این آیه:

۰.(وَ أَنِ اِسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ یُمَتِّعْكُمْ مَتٰاعاً حَسَناً إِلىٰ أَجَلٍ مُسَمًّى وَ یُؤْتِ كُلَّ ذِی فَضْلٍ فَضْلَهُ.^۱

۰.و این که از پروردگارتان آمرزش بخواهید و آن گاه به سوى او باز گردید، تا شما را بهره‏اى نیکو (زندگى نیک دنیا) تا به سرآمدى نام‏برده (پایان عمر مقدّر) برخوردار کند و به هر بافضیلتى، فزونى [پاداش] او را ببخشد).

همچنین در بسیارى از آیات، دفع انواع بلاها از پیروان مکتب انبیا، مظهر ربوبیّت الهى شمرده شده است، مانند:

۰.(قٰالَ عَسىٰ رَبُّكُمْ أَنْ یُهْلِكَ عَدُوَّكُمْ وَ یَسْتَخْلِفَكُمْ فِی ٱلْأَرْضِ فَیَنْظُرَ كَیْفَ تَعْمَلُونَ.^۲

۰.[موسى] گفت: «امید است که پروردگارتان، دشمن شما را نابود کند و شما را در این سرزمین، جانشین [آنها] سازد. آن گاه بنگرد که چگونه رفتار مى‏کنید»).

و بدین سان، جامعه بشر در همین جهان، از حیات پاکیزه و زندگى آرام و کامیاب مادّى و معنوى برخوردار مى‏گردد:

۰.(مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثىٰ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیاةً طَیِّبَةً وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مٰا كٰانُوا یَعْمَلُونَ.^۳