(تُسَبِّحُ لَهُ ٱلسَّماواتُ ٱلسَّبْعُ وَ ٱلْأَرْضُ وَ مَنْ فِیهِنَّ وَ إِنْ مِنْ شَیْءٍ إلّٰا یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لٰكِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُمْ.^۱

۰.آسمان‏هاى هفتگانه و زمین و هر کس در آنهاست، او را تسبیح مى‏گویند و هیچ چیز نیست، مگر این که در حال ستایش، تسبیح او مى‏گوید؛ ولى شما تسبیح آنها را در نمى‏یابید).

گفتنى است که انسان، به مصداق (وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِن رُّوحِى؛^۲ از روح خود در او دمیدم)، حیات ویژه‏اى دارد و به گونه مستقیم به پروردگار، انتساب یافته و از این رو، جلوه ربوبیّت الهى در او بیش از سایر موجودات است.

۴. آفرينش مرگ

نه‏تنها حیات، بلکه مرگ نیز مخلوق خدا و حاصل تدبیر و ربوبیّت اوست. از این رو، ابراهیم علیه السلام براى اثبات خداى یکتا در کنار «مُحیى» بودن خداى سبحان، به «مُمیت» بودن او نیز استناد کرده است:

۰.(رَبِّیَ ٱلَّذِی یُحْیِی وَ یُمِیتُ.^۳

۰.پروردگار من، کسى است که زنده مى‏کند و مى‏میرانَد).

پیامبر صلی الله علیه و آله نیز خداوند متعال را با صفت «ربّ الموت» مى‏ستاید و مى‏فرماید:

۰.الحَمدُ لِلهِ رَبِّ المَوتِ وَ رَبِّ الحَیاةِ.^۴

۰.ستایش، خدایى را که پروردگار مرگ و پروردگار زندگى است.

امام صادق علیه السلام نیز مى‏فرماید:

۰.الحَمدُ لِلهِ رَبِّ العالَمینَ، رَبِّ المَوتِ وَ الحَیاةِ.^۵

ربوبیّت خداوند استناد کرد:

۰.(أَ لَمْ تَرَ إِلَى ٱلَّذِی حَاجَّ إِبْراهِیمَ فِی رَبِّهِ أَنْ آتاهُ ٱللّٰهُ ٱلْمُلْكَ إِذْ قٰالَ إِبْراهِیمُ رَبِّیَ ٱلَّذِی یُحْیِی وَ یُمِیتُ.^۱

۰.آیا نشنیدى سرگذشت آن کسى را که خدا به او سلطنت داده بود [و غرور سلطنت، کارش را به جایى رساند که با ابراهیم در مورد پروردگارش، بگو مگو مى‏کرد،] آن گاه که ابراهیم گفت: «پروردگار من، آن کسى است که زنده مى‏کند و مى‏میرانَد»؟).

امام صادق علیه السلام در این باره فرموده است:

۰.إنَّ اللّٰهَ سُبحانَهُ أظهَرَ رُبوبِیَّتَهُ فى إبداعِ الخَلقِ، وَ تَركیبِ أرواحِهِمُ اللَّطیفَةِ فى أجسادِهِمُ الكَثیفَةِ.^۲

۰.خداى سبحان، ربوبیّت خویش را در پدید آوردنِ خلق و ترکیب روح‏هاى لطیف ایشان با پیکرهاى سِتبرشان، آشکار مى‏سازد.

این حیات، ویژه انسان نیست و در سراسر جهان آفرینش، جارى است. در روایتى از امام زین العابدین علیه السلام آمده که در مناجات با خداوند سبحان مى‏گفت:

۰.وَ إنَّکَ أقَمتَ بِقُدسِکَ حَیاةَ كُلِّ شَى‏ءٍ، وَ جَعَلتَهُ نَجاةً لِكُلِّ حَىٍّ.^۳

۰.تو با پاکى خود، زندگى همه چیز را بر پا کرده‏اى و آن را [مایه] رهایى براى هر زنده‏اى نهاده‏اى.

همچنین آیات و احادیث فراوانى^۴ بر تسبیح‏گویى همه موجودات، دلالت دارند و این هم به روشنى، حیات و شعور آنها را اثبات مى‏کند، چنان که در قرآن مى‏خوانیم: