9
پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم

شناخت‏نامه سوره حمد

سوره حمد، نخستین سوره کاملی است که بر پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله نازل شده و قرآن کریم با آن آغاز گردیده است. این سوره، عصاره معارف قرآن است. از این رو، تفسیر آن، اهمّیت ویژه‏ای دارد.

نام‏های سوره حمد

بخش‏بندى قرآن کریم به سوره‏ها، ریشه قرآنى دارد. در قرآن، واژه «سوره» هفت مرتبه و جمع آن (سُوَر)، یک بار آمده است، مانند: (سُورَةٌ أَنْزَلْنٰاهٰا؛۱ سوره‏اى است که آن را فرو فرستاده‏ایم) و (فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِّن مِثْلِهِ؛۲ سوره‏اى همسان آن بیاورید). براى هر یک از این سوره‏ها، نام یا نام‏هایى گفته شده که پیشینه قرآنی ندارد.

نام‏گذارى سوره‏ها مربوط به دوره حیات پیامبر صلی الله علیه و آله است؛ زیرا در روایات نبوى، نام آنها بسیار دیده مى‏شود و نام همه سوره‏های قرآن در آثار اصحاب، به کار رفته است، چنان که روایتِ نقل شده از ابن عبّاس در ترتیب نزول سوره‏ها شاهد آن است.۳ افزون بر این، هیچ گواهى براى نام‏گذارى در عصر بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله وجود ندارد؛ بلکه شواهدى بر مشهور شدن این نام‏ها در زمان خلفا وجود دارد.

در این که این نام‏گذارى‏ها، توقیفى و به فرمان خود پیامبر صلی الله علیه و آله بوده یا

1.. نور: آیۀ ۱.

2.. بقره: آیۀ ۲۳.

3.. ر. ک: مجمع البیان: ج۱۰ ص۶۱۲.


پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم
8
  • نام منبع :
    پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي، سيّد محمّدکاظم طباطبايي،
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی
    محل نشر :
    مشهد
    تاریخ انتشار :
    1398/01/01
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2611
صفحه از 687
پرینت  ارسال به