مال‏ها و فرزندانتان، تنها [براى شما] آزمون‏ اند و مزد بزرگ نزد خداوند است).

از سوی دیگر، ثروت، به دلیل نقشی که در انواع هوسرانی‏ها دارد، یکی از بهترین و کارآمدترین ابزار شیطان و انسان‏های شیطان‏صفت برای گم‏راه کردن انسان است. از امام صادق علیه السلام نقل شده است که فرمود:

۰.إنَّ الشَّیطانَ یُدیرُ ابنَ آدَمَ فی كُلِّ شَیءٍ، فَإِذا أعیاهُ جَثَمَ لَهُ عِندَ المالِ فَأَخَذَ بِرَقَبَتِهِ.^۱

۰.شیطان، آدمى را همه جا می‏گرداند و چون خسته‏اش کرد، در بزنگاه دارایى برایش کمین می‏کند و گریبانش را مى‏گیرد.

در روایتی دیگر از ایشان آمده است که شیطان می‏گوید:

۰.ما أعیانی فِی ابنِ آدَمَ فَلَن یُعیینی مِنهُ واحِدَةٌ مِن ثَلاثٍ: أخذُ مالٍ مِن غَیرِ حِلِّهِ، أو مَنعُهُ مِن حَقِّهِ، أو وَضعُهُ فی غَیرِ وَجهِهِ.^۲

۰.من در باره آدمی‏زاده از یکى از این سه، در نمانده‏ام و هرگز در نمی‏مانم: کسب مال از راه غیر حلال، ادا نکردن حقّ مال، و مصرف آن در مورد ناروا.

چهار. مَرکب‏ گران‏قیمت

چهارمین نمونه از جاذبه‏های مادّی که شیفتگی به آن موجب گم‏راهی می‏گردد، اسب‏های گران‏قیمت سواری است: (زُیِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ ٱلشَّهَوَاتِ مِنَ... ٱلْخَیْلِ ٱلْمُسَوَّمَةِ).

کلمه «خَیل» اسم جمع و در این آیه به معنای اسب‏هاست و «مسوّمة» به معنای «نشاندار» است و نشان داشتن آن، به خاطر ویژگی‏های آنها از نظر اندام و تعلیم و تربیت برای سوارکاری، بویژه در میدان جنگ است. این گونه اسب‏ها در عصر نزول قرآن جاذبه فراوانی برای مردم داشته، چنان که در عصر حاضر، ماشین‏های سواری مدل‏بالا و گران‏قیمت برای دنیا زد‏گان، پُرجاذبه است.

سه. دارایی فراوان

زراندوزی و انباشتن ثروت، یکی دیگر از جاذبه‏های نیرومند مادّی است که دل‏بستگی به آن موجب انواع انحراف‏های اعتقادی، اخلاقی و عملی می‏شود. از این رو، خداوند سبحان پس از زن و فرزند با تعبیر «قناطیر مقنطرة» نسبت به آن هشدار داده است: (زُیِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ ٱلشَّهَوَاتِ مِنَ... ٱلْقَنَاطِیرِ ٱلْمُقَنطَرَةِ مِنَ ٱلذَّهَبِ وَٱلْفِضَّةِ).^۱

کلمه «قناطیر» جمع «قنطار» به معنای مقدار طلایی است که در پوست گاو بگنجد، یا به معنای پوستی پر از طلا و نقره است^۲ و «مقنطرة» اسم مفعول و برگرفته از همین کلمه جامد است، مثل «دنانیر مدنّرة» و «دواوین مدوّنة» یا «حجاب محجوب». بنا بر این، مقصود از (ٱلْقَنَاطِیرِ ٱلْمُقَنطَرَةِ مِنَ ٱلذَّهَبِ وَ ٱلْفِضَّةِ)، انباشتن ثروت و گنجینه‏های طلا و نقره است. در روایتی از امیر مؤمنان علیه السلام آمده است:

۰.المالُ مادَّةُ الشَّهَواتِ.^۳

۰.مال، مایه شهوت‏هاست.

به همین جهت، ثروت، یکی از ابزارهای آزمون الهی و رشد و کمال انسانیت است. خداوند سبحان در این باره می‏فرماید:

۰.(إِنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَ أَوْلاَدُكُمْ فِتْنَةٌ وَ ٱللهُ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ.^۴