533
پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم

با من در مورد نام‏هایى مجادله مى‏کنید که شما و پدرانتان [به عنوان معبود و خدا، بر بت‏ها] گذارده‏اید، در حالى که خداوند، هیچ دلیلى در باره آن نازل نکرده است؟! پس شما منتظر باشید، من هم با شما انتظار مى‏کشم! [شما انتظار شکست مرا، و من انتظار عذاب الهى براى شما را!]»).

تعبیر «رجس و غضب» نشان مى‏دهد که لجاجت و عناد قوم عاد در برابر حق به حدّى بوده که سزاوار کیفرى بسیار سنگین شده‏اند.

۲. قوم فرعون

دومین قومى که قرآن تصریح کرده مورد غضب خداوند سبحان قرار گرفته‏اند، قوم فرعون است. آنان پس از دیدن معجزات موسى علیه السلام، دانستند که او پیامبر خداست؛ ولى از روى لجاجت و برترى‏جویى و تأمین منافع مادّى، آیات الهى و نبوّت موسى علیه السلام را انکار کردند. قرآن در این باره مى‏فرماید:

۰.(وَجَحَدُوا بِهَا وَ اسْتَیْقَنَتْهَا أَنفُسُهُمْ ظُلْمًا وَ عُلُوًّا.۱

۰.آن [آیات] را از روى ظلم و سرکشى انکار کردند، در حالى که در جان خود به آنها باور داشتند).

ستیزه‏جویى فرعونیان با حق و حق‏پرستان ادامه یافت تا آن که سزاوار خشم الهى و کیفر زودرس گردیدند:

۰.(فَلَمَّا ءَاسَفُونَا انتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْنَاهُمْ أَجْمَعِینَ * فَجَعَلْنَاهُمْ سَلَفًا وَ مَثَلاً لِلْأَخِرِینَ.۲

۰.امّا هنگامى که ما را به خشم آوردند، از آنان انتقام گرفتیم و همه را غرق کردیم و آنان را پیشینه‏ای [بد] و مَثَلی برای آیندگان قرار دادیم).

و بدین سان، سرنوشت این قوم مستکبر و لجوج، آینه عبرتى براى آیندگان شد.

1.. نمل: آیۀ ۱۴.

2.. زخرف: آیۀ ۵۵ ـ ۵۶.


پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم
532

۱. قوم عاد

نخستین قومى که در قرآن تصریح شده که مورد غضب الهى قرار گرفته‏اند، قوم «عاد» است. این قوم، مردمانی بودند که پس از قوم نوح، در سرزمین «یمن» می‏زیستند.۱ آنان از نظر جسمى، بسیار قوى و نیرومند، و از نظر امکانات مادّى،۲ از رفاه و آسایش فوق‏ العاده‏اى برخوردار بودند؛ امّا به انواع انحرافات اعتقادى، اخلاقى و عملى مبتلا شدند.

خداوند سبحان، هود علیه السلام را براى هدایت آنها مأمور کرد؛ ولی آنها که پذیرفتن دعوت وى را مانع کارهای خود مى‏دانستند، در مقابل استدلال‏هاى روشن و اندرزهاى خیرخواهانه پیامبر خدا گفتند:

۰.(أَجِئْتَنَا لِنَعْبُدَ اللهَ وَحْدَهُ وَنَذَرَ مَا كَانَ یَعْبُدُ ءَابَاؤُنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِینَ.۳

۰.آیا به سوى ما آمده‏اى که تنها خداى یگانه را بپرستیم و آنچه را پدران ما مى‏پرستیدند، رها کنیم!؟ پس اگر راست مى‏گویى، آنچه را [از بلا و عذاب الهى] به ما وعده مى‏دهى، بیاور!).

در این جا بود که هود علیه السلام به آنها اعلام کرد که مورد غضب الهى قرار گرفته‏اند و منتظر عذاب او باشند:

۰.(قالَ قَدْ وَقَعَ عَلَیْكُم مِّن رَّبِّكُمْ رِجْسٌ وَ غَضَبٌ أَتُجَادِلُونَنِى فِى أَسْمَاءٍ سَمَّیْتُمُوهَا أَنتُمْ وَ ءَابَاؤُ كُم مَّانَزَّلَ اللهُ بِهَا مِن سُلْطَانٍ فَانتَظِرُوا إِنِّى مَعَكُم مِنَ الْمُنتَظِرِینَ.۴

۰.گفت: «عذاب و خشمی از سوی پروردگارتان برای شما رقم خورده است! آیا

1.. ر. ک: تفسیر القرآن العظیم، ابن ابی حاتم: ج۹ ص۲۷۹۲ ش ۱۵۷۹۶ و مجمع البیان: ج۴ ص۶۷۵ و تفسیر نمونه: ج۶ ص۲۲۶.

2.. ر. ک: شعرا: آیۀ ۱۳۱ ـ ۱۳۴.

3.. اعراف: آیۀ ۷۰.

4.. اعراف: آیۀ ۷۱.

  • نام منبع :
    پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي، سيّد محمّدکاظم طباطبايي،
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی
    محل نشر :
    مشهد
    تاریخ انتشار :
    1398/01/01
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2208
صفحه از 687
پرینت  ارسال به