27
پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم

هر مسلمانى که فاتحة الکتاب را بخواند، پاداشى مانند پاداش قرائت دو سومِ قرآن به او داده مى‏شود و نیز پاداشى مانند پاداش صدقه دادن به هر مرد و زن باایمان.

راز تأکید این احادیث و احادیث مشابه آنها۱ بر تلاوت این سوره، ویژگى‏هایى است که پیش از این براى آن بیان شدند. بدیهى است ثواب‏هایى که براى تلاوت این سوره بیان شده، مطلق نیستند؛ بلکه شرایطى دارند که در آداب تلاوت قرآن به آنها اشاره شده است.

۱۱. استشفا (درمان‏خواهی)

در احادیث فراوانى، با بیان‏هاى گوناگون، بر نقشى که قرائت سوره حمد در درمان بیمارى‏هاى روحى و جسمى دارد، تأکید شده است تا جایى که ثقة الإسلام کلینى با سند صحیح از امام صادق علیه السلام نقل کرده است:

۰.لَو قُرِئَتِ «الحَمدُ» عَلیٰ مَیِّتٍ سَبعینَ مَرَّةً ثُمَّ رُدَّت فیهِ الرّوحُ، ما كانَ ذٰلِکَ عَجَباً.۲

۰.اگر سوره حمد، هفتاد بار بر مُرده‏اى خوانده شد و روح به آن باز گشت، عجیب نیست.

در تبیین مراد از این احادیث، دو نکته در خور توجّه است:

۱. بى ‏تردید، منظور از این احادیث، این نیست که در جامعه اسلامى باید دارو و درمان را کنار نهاد و با آیات قرآن به معالجه بیماران پرداخت؛ زیرا این، بر خلاف سنّت الهى در آفرینش دارو و درمان، و نیز مخالف سیره عملى اهل بیت علیهم السلام و پیروان آنهاست.

۲. همان ‏طور که تأثیر داروهاى مادّى در درمان بیمارى‏ها، بستگى به شرایطی خاص دارد، داروهاى معنوى هم در شرایط ویژه‏اى بیمارى‏ها را درمان

1.. ر. ک: الأمالی، صدوق: ص۲۴۰ ح۲۵۵ و تفسیر القرآن العظیم، ابن کثیر: ج۱ ص۲۷ و مجمع البیان: ج۲ ص۷۲۴ و الکافی: ج۲ ص۶۲۰ ح۲.

2.. الکافی: ج۲ ص۶۲۳ ح۱۶.


پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم
26

وَ أینَ یَقَعُ هٰذا مِن عَطائِهِ؟!۱

۰.این کجا و عطاى او (آموزش سوره حمد) کجا؟

این گزارش، مُرسَل است و فرزندى به نام جعفر براى امام حسین علیه السلام در منابع مشهور نیامده است؛ امّا مى‏تواند واقعیّت داشته باشد و بعید نیست که امام علیه السلام براى نشان دادن اهمّیت آموزش این سوره به کودکان و فرهنگ‏سازى در تعلیم و تعلّم آن، دست به این کار زده باشد.

۱۰. فضيلت داشتن تلاوت آن

در روایات اهل بیت علیهم السلام فضیلت‏هاى والایى براى تلاوت سوره حمد ذکر شده است. در روایتى از پیامبر صلی الله علیه و آله آمده است:

۰.فَضلُ سورَةِ الحَمدِ كَفَضلِ حَمَلَةِ العَرشِ؛ مَن قَرَأَها أعطاهُ ثَوابَ حَمَلَةِ العَرشِ.۲

۰.فضیلت سوره حمد، مانند فضیلت حاملان عرش است. هر کس آن را قرائت کند، [خداوند] پاداش حاملان عرش را به او عطا مى‏کند.

در احادیث دیگرى از ایشان آمده است:

۰.مَن قَرَأَ فاتِحَةَ الكِتابِ أعطاهُ اللهُ عز و جل بِعَدَدِ كُلِّ آیَةٍ نَزَلَت مِنَ السَّماءِ ثَوابَ تِلاوَتِها.۳

کسى که فاتحة الکتاب را بخواند، خداوند عز و جل ثواب تلاوت آن را به شمارِ هر آیه‏اى که از آسمان نازل شده است، به او عطا مى‏فرماید.

و در روایت دیگرى نقل شده که ایشان فرمود:

۰.أیُّما مُسلِمٍ قَرَأَ فاتِحَةَ الكِتابِ، اُعطِیَ مِنَ الأَجرِ كَأَنَّما قَرَأَ ثُلُثَیِ القُرآنِ، وَ اُعطِیَ مِنَ الأَجرِ كَأَنَّما تَصَدَّقَ عَلیٰ كُلِّ مُؤمِنٍ وَ مُؤمِنَةٍ.۴

1.. مناقب آل أبی طالب: ج۴ ص۶۶. نیز، ر. ک: البرهان فی تفسیر القرآن: ج۱ ص۱۰۰ ح۲۵۴.

2.. مستدرک الوسائل: ج۴ ص۳۳۰ ح۴۸۰۳ (به نقل از قطب راوندی در لبّ اللباب).

3.. الخصال: ص۳۵۵ ح۳۶.

4.. مجمع البیان: ج۱ ص۸۸ .

  • نام منبع :
    پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد دوم
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي، سيّد محمّدکاظم طباطبايي،
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی
    محل نشر :
    مشهد
    تاریخ انتشار :
    1398/01/01
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 2378
صفحه از 687
پرینت  ارسال به