همگى در پیشگاه خدا پدیدار شوند).

۰.(وَ بَرَزُوا لِلهِ الْوَا حِدِ الْقَهَّارِ.^۱

۰.[همه] در پیشگاه خداى یگانه بسیار چیره پدیدار گردند).

و به همین جهت، قرآن کریم، در توصیف قیامت مى‏فرماید:

۰.(یَوْمَ تُبْلَى السَّرَآئِرُ.^۲

۰.روزى که نهان‏ها آشکار مى‏گردند).

دوم: وجود رابطه میان ظهور باطن انسان‏ها و ظهور مالکیت و فرمان‏روایی مطلق الهى.

این ویژگى تنها در آیه نخست مطرح شده؛ زیرا پس از ذکر آشکار شدن اسرار پنهانى انسان‏ها، بر ظهور مالکیت و فرمان‏روایی انحصارىِ خداى سبحان، تأکید شده است.

با توجّه به این ویژگى، پاسخ این پرسش نیز روشن مى‏شود که: اگر پدیدار بودن باطن انسان، براى خداى سبحان، به روز قیامت اختصاص ندارد، چرا قرآن تأکید مى‏فرماید که: (لاَ یَخْفَى عَلَى اللهِ مِنْهُمْ شَىْ‏ءٌ؛^۳ [در این روز] چیزى از آنها بر خدا مخفى نمى‏ماند)؟

پاسخ، این است که همین پرسش در مورد مالکیت الهى نیز مطرح است و پاسخ، در هر دو مورد، یکى است و آن، این که: در روز قیامت با از بین رفتن سبب‏هاى موهوم و بر طرف شدن حجاب‏ها و آشکار شدن اسرار درونى انسان‏ها، مالکیت و فرمان‏روایی مطلق الهى بر همگان آشکار مى‏گردد.

نکته شایان توجّه این که: آشکار شدن نهان‏ها که به عنوان نخستین ویژگی

گوششان رسیده و لباسِ فروتنى پوشیده و طوق بندگى و خوارى بر گردنشان افکنده شده، و چاره‏ها بى‏تأثیر و امیدها قطع گردیده‏اند. دل‏ها فرو خورده و ترسان و صداها از ترس، به همهمه تبدیل شده‏اند. بدن‏ها خیس عرق و ترسى سنگین حکم‏فرما شده و درشتىِ صداى فرا خواننده به سوی داورى و دادن جزا، و دیدن کیفر و رسیدن به پاداش، بانگى رعدآسا و گوش‏خراش، همه را لرزانده است.

۳. هنگام حضور در محشر

حضور خلایق در صحنه محشر و روز جزا، سومین جلوه‏گاه مالکیت و فرمان‏روایی مطلق الهى است. ویژگی‏های این حضور، عبارت‏ اند از:

یک. آشکار شدن نهان‏ها

نخستین صحنه روز جزا که رابطه آن با ظهور مالکیت خداوند سبحان با صراحت در قرآن آمده، آشکار شدن باطن نیکوکاران و تبهکاران، و بیرون افتادن اسرار و رازهاى درونى است. خداوند متعال در توصیف روز جزا مى‏فرماید:

۰.(یَومَ هُم بَارِزُونَ لَا یَخفَى عَلَى اللهِ مِنهُمْ شَى‏ءٌ لِّمَنِ الْمُلك الْیَومَ لِلّٰهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ.^۱

۰.روزى که [همه] آنان آشکار مى‏شوند و چیزى از آنان بر خدا پنهان نخواهد ماند [و گفته مى‏شود:] حکومت، امروز براى کیست؟ براى خداوند یکتاى قهّار است).

در این آیه بر دو ویژگى مهمّ صحنه قیامت، تأکید شده است:

اوّل: بروز و ظهور باطن انسان‏ها و کارهایى که در پنهان انجام داده‏اند. این معنا در آیات دیگر نیز بیان شده است، مانند:

۰.(وَ بَرَزُوا لِلّٰهِ جَمِیعًا.^۲