تصرّف نماید و تصرّف هر کسی جز او، منوط به اذن تکوینى و تشریعى اوست. روایت زیر که منسوب به امام على علیه السلام است، مى‏تواند اشاره به این ویژگى و ویژگى پیشین از آن باشد. ایشان در تبیینِ نام‏هاى خداوند سبحان مى‏فرماید:

۰.«أمّا وَضعُ الأَسماءِ، فإِنَّهُ - تَبارَک وَ تَعالىٰ - اختارَ لِنَفسِهِ الأَسماءَ الحُسنیٰ، فَسَمّیٰ نَفسَهُ: المَلِکَ، القُدّوسَ، السَّلامَ، المُؤمِنَ، المُهَیمِنَ، العَزیزَ، الجَبّارَ، المُتَکبِّرَ، وَ غَیرَ ذٰلِکَ، وَ کُلُّ اسمٍ یُسَمّیٰ بِهِ فَلِعِلَّةٍ ما، وَ لَمّا تَسَمّیٰ بالمَلِکِ أرادَ تَصحیحَ مَعنَى الاِسمِ لِمُقتَضَى الحِکمَةِ، فَخَلَقَ الخَلقَ وَ أمَرَهُم وَ نَهاهُم لِیَتَحَقَّقَ حَقیقَةُ الاِسمِ وَ مَعنَى المُلکِ. وَ المُلکُ لَهُ وُجوهٌ أربَعَةٌ: القُدرَةُ، وَ الهَیبَةُ، وَ السَّطوَةُ، وَ الأَمرُ وَ النَّهیُ.

۰.فأَمَّا القُدرَةُ: فَقولُهُ تَعالی: (إِنَّمٰا قَوْلُنٰا لِشَیْءٍ إِذٰا أَرَدْنٰاهُ أَنْ نَقُولَ لَهُ كُنْ فَیَكُونُ)، فَهٰذِهِ القُدرَةُ التّامَّةُ الَّتی لایَحتاجُ صاحِبُها إلیٰ مُباشَرَةِ الأَشیاءِ، بَل یَختَرِعُها کَما یَشاءُ سُبحانَهُ، وَ لا یَحتاجُ إلَی التَّرَوّی فی خَلقِ الشَّیءِ، بَل إذا أرادَهُ صارَ عَلیٰ ما یُریدُهُ مِن تَمامِ الحِکمَةِ، وَ استَقامَ التَّدبیرُ لَهُ بِکَلِمَةٍ واحِدَةٍ وَ قُدرَةٍ قاهِرَةٍ بانَ بِها مِن خَلقِهِ.

۰.ثُمَّ جَعَلَ الأَمرَ وَ النَّهیَ تَمامَ دَعائِمِ المُلکِ وَ نِهایَتَهُ؛ وَ ذٰلِکَ أنَّ الأَمرَ وَ النَّهیَ یَقتَضِیانِ الثَّوابَ وَ العِقابَ وَ الهَیبَةَ وَ الرَّجاءَ وَ الخَوفَ، وَ بِهِما بَقاءُ الخَلقِ، وَ بِهِما یَصِحُّ لَهُمُ المَدحُ وَ الذّمُّ، وَ یُعرَفُ المُطیعُ مِنَ العاصی، وَ لو لَم یَکُنِ الأَمرُ وَ النَّهیُ لَم یَکُن لِلمُلکِ بَهاءٌ وَ لا نِظامٌ، وَ لَبَطَلَ الثَّوابُ وَ العِقابُ. وَ کذٰلِکَ جَمیعُ التَّأویلِ فیمَا اختارَهُ سُبحانَهُ لِنَفسِهِ مِنَ الأَسماء.^۱

۰.امّا وضع نام‏ها این ‏گونه بود که خداى والا و بلندمرتبه، براى خود، نام‏هاى نیکو برگزید و خود را فرمان‏روا، پاک، بی‏عیب، ایمنى‏بخش، نگاهبانِ شکست‏ناپذیر، چیره (/ بزرگ و جبران کننده)، شایسته بزرگى و جز اینها نامید، و هر نامى که خدا با آن نامیده مى‏شود، دلیلى دارد. وقتى خود را مَلِک

نیست. از این رو، قرآن کریم، خداوند سبحان را با عنوان (ٱلْمَلِكُ ٱلْحَقُّ)^۱ توصیف مى‏کند و مالکیت همه کس جز او را اعتبارى می‏شمرد. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله نیز در توصیف خداى سبحان مى‏فرماید:

۰.وَ المالِکُ لِما مَلَّکَهُم إِیّاهُ.^۲

۰.و [خدا] مالک آن چیزى است که بندگان را مالک آن کرده است.

افزون بر این، مالکیت خداوند، شامل ملکیت خود مالکان نیز مى‏شود و کسانى را که ما مالک مى‏خوانیم، کسانى جز مخلوقات و مملوک‏هاى خداوند نیستند و این، همان فرمایش امام علی علیه السلام است که فرمود:

۰.کُلُّ مالِکٍ غَیرُهُ مَملوکٌ.^۳

۰.هر مالکى جز او، مملوک است.

بر این اساس، «مُلک» و «مِلک» در واقع، ویژه خداوند متعال است و جز او را نمى‏توان با نام‏هاى «مَلِک» و «مالک» حقیقى توصیف کرد.

۲. فراگیری همه پدیده‏ها

یکى دیگر از ویژگى‏هاى مالکیت الهى، که شامل همه پدیده‏ها مى‏شود؛ زیرا مالکیت خداوند سبحان، ناشى از خالقیت اوست و همه پدیده‏ها، آفریده اویند و جز او آفریدگارى نیست.

۳. فراگیری انواع تصرّفات

سومین ویژگى مالکیت الهى، فراگیر بودن آن نسبت به انواع تصرّفات در مملوک است؛ زیرا تنها اوست که مى‏تواند هر گونه که بخواهد، در آفریده‏هاى خود