کنیم تا نقش مؤثّرترى در مسیر کشف مراد الهى داشته باشند. این مرحله، خود گامهایى دارد که تحت یک عنوان کلّى قرار گرفته‌اند؛ امّا مىتوان هر یک را به گونهاى مستقل نگریست.
یک. تخریج
مقصود ما از تخریج، مأخذیابى و یافتن روایت با سند معتبر یا متن بهتر و کاملتر است. این کار، امروزه به آسانى از طریق جستجوىهاى رایانهاى و نرمافزارهاى حدیثى امکانپذیر است. با این شیوه و یافتن روایت در منبعى معتبر و با سندى قوى، ضعف سند روایت، بر طرف مىگردد و به آسانى در چرخه پژوهش، جاى مىگیرد.
یک نمونه، روایت عیّاشى ذیل آیه (يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ)۱ است. وى روایتى را به صورت مُرسل از زُراره و حمران از امام باقر و امام صادق علیهما السلام و با متن زیر آورده است:
۰.إنَّ اللهَ تَبارَکَ وَ تَعالیٰ أَحَدٌ صَمَدٌ، وَ الصَمَدُ: الشَّيءُ الَّذي لَیسَ لَهُ جَوفٌ، فَإنَّمَا الرّوحُ خَلقٌ مِن خَلقِهِ، لَهُ بَصَرٌ وَ قُوَّةٌ وَ تَأییدٌ، یَجعَلُهُ فى قُلوبِ الرُّسُل وَ المُؤمِنینَ.۲
۰.خداى - تبارک و تعالى - یگانه و صمد است. صمد، آن چیزی است که توخالی نیست. روح نیز یکی از آفریدگان خداوند است که دارای بینایی و نیرو و تأییدی [از سوی خداوند] است که آن را در دل پیامبران و مؤمنان جای می‌دهد.
این خبر به این صورت، اعتبار سندى ندارد؛ امّا با کمک تخریج، دو روایت با متنی بسیار مشابه به این متن مىیابیم که مُرسل نیستند و هر دو، سند کامل و متّصل دارند. یک سند نیز کاملاً صحیح و معتبر است و مجموعشان براى ما اطمینان مىآورد. روایت اوّلِ عیّاشى با سند کامل، در کتاب کهن و مشهور بصائر الدرجات نیز
