فاصله آسمان و زمین سقوط می‏کند.^۱

گفتنی است همان گونه که پیش‏تر اشاره شد، یکی از نقش‏های سیاق، کاهش احتمال‌های معنایی و ترجیح یا تعیین برخی از آنهاست. نمونه این نقش، در این آیه است:

۰.( قٰالَ أَ رَأَيْتَ إِذْ أَوَيْنٰا إِلَى الصَّخْرَةِ فَإِنِّي نَسِيتُ الْحُوتَ وَ مٰا أَنْسٰانِيهُ إِلَّا الشَّيْطٰانُ أَنْ أَذْكُرَهُ وَ اتَّخَذَ سَبِيلَهُ فِی الْبَحْرِ عَجَباً.^۲

۰.گفت: «ديدى؟ وقتى به سوى آن صخره پناه جستيم، من ماهى را فراموش كردم، و جز شيطان، آن را از ياد من نبرد، تا به يادش باشم، و به طور عجيبى راه خود را در دريا پيش گرفت).

برخی واژه «عَجَباً» را سخن حضرت موسی علیه السلام دانسته‏اند؛ ولی این با سیاق آیه ناسازگار است.^۳ دقّت در متن آیات، نادرستیِ این نظر شاذ و تأثیر سیاق را در ردّ یک احتمال معنایی نشان می‏دهد.^۴

نیز در باره آیه:

آن: ( الَّذِينَ هُمْ عَنْ صَلاٰتِهِمْ سٰاهُونَ * الذِينَ هُمْ يُرٰاؤُنَ * وَ يَمْنَعُونَ الْمٰاعُونَ؛^۱ آنان که از نمازشان غافل‏ اند * و آنان که ریا مى‏کنند * و از [دادن‏] زکات [و وسایل و مایحتاج زندگی‏] خوددارى مى‏ورزند) معنایی مقبول دارد.

توجّه به سیاق آیه، همچنین از بدفهمی جلوگیری می‏کند و مانع استدلال‏های نادرست به آیاتی می‌شود که از جای خود بیرون آورده شده‏اند. برای نمونه، جبرگرایان، آیه ( وَ اللّٰهُ خَلَقَكُمْ وَ مٰا تَعْمَلُونَ؛^۲ در حالی که خداوند، شما و آنچه را می‌سازید، آفریده است) را این گونه معنا کرده‏اند که: «خداوند، شما و آنچه را انجام می‏دهید، آفرید» و آن را دلیلی بر نگرش جبریِ خود گرفته‏اند؛ امّا با توجّه به سیاق آیات نمی‏توان این استدلال را درست دانست؛ زیرا آیات پیش از آن، ماجرای حضرت ابراهیم علیه السلام را نقل می‏کنند که با اشاره به کار نابخردانه بت‏پرستان در پرستش بتی که خود تراشیده‏اند، می‏گوید: ( أَ تَعْبُدُونَ مٰا تَنْحِتُونَ؛^۳ آیا چیزی را که خود می‌تراشید، می‌پرستید؟!) و سپس آیه مورد نظر را به عنوان دلیل برای سخنش می‏آورد: ( وَ اللّٰهُ خَلَقَكُمْ وَ مٰا تَعْمَلُونَ)، نه آن که به جبری یا اختیاری بودن عمل انسان نظر داشته باشد. شاید بتوان این حدیث امام باقر علیه السلام را ناظر به این کار ناروا دانست که می‏فرماید:

۰.مَا عَلِمتُم فَقُولُوا وَ ما لَم تَعلَمُوا فَقُولُوا: «اللّٰهُ أعلَمُ». إنَّ الرَّجُلَ لَیَنتَزِِعُ الآیَةَ مِنَ القُرآنِ یخِرُّ فیها أبعَدَ ما بَینَ السَّمَاءِ وَ الأَرضِ.^۴

۰.آنچه را می‏دانید، بگویید و آنچه را نمی‏دانید، بگویید: «خدا داناتر است». انسان آیه‏ای از قرآن را بیرون می‌کشد^۵ و بدان سبب، به مسافتی دورتر از