از آغاز وضع شده و به اصطلاح، معانی اصلی و حقیقی باشند، یا به وسیله ادیبان و علاقهمندان به زیباییها و آرایههای کلامی، به صورت مجاز و کنایه و استعاره به کار رفته باشند.
لغویان در پیِ یافتن معنای نخستینِ واژه و بیان تمایز با معانیِ جدید واژه نیستند و نیز تعهّدی به ارائه تفاوتهای ریز واژه‌های مترادف ندارند. آنان حتّی جداسازی معنای مَجازی از معنای حقیقی را نیز به عهده نمیگیرند.۱ افزون بر این، کتاب‌های لغت عمومی، نه تخصّصی، از تمایز معنای اصطلاحی و حقیقی نیز گزارش نمیدهند.
بر این پایه، قول لغتدانان به تنهایی، حجّت نیست و تنها در صورت همراهی با قرائن دیگر و حصول اطمینان، اعتبار مییابد.۲ نتیجه آن که: پژوهشگر برای به دست آوردن معنای اصلی با همه حدّ و مرزهای آن یا معنای واژه در عصر نزول قرآن، باید خود به طور مستقیم به منابع در دسترس، مراجعه کند و در پیِ یک کوشش فراگیر، به معنای اصلی و مطلوب خود برسد.
منابع واژه‌شناسی اجتهادی
برای بررسی دقیق مفهوم واژه‌ها، منابع گوناگونی در دسترس اند. تنها منبع غیر قابل دسترس، استعمال‌های شفاهی و روزمرّه عرب معاصر نزول قرآن است که تنها راه رسیدن به آن، اعتماد به دیوان‌ها و کتاب‌های لغت است. منابع واژه‌شناسی اجتهادی عبارت اند از:
۱. کتاب‌های غریب القرآن و غریب الحدیث
در شیوه اجتهادی، کتاب‌های لغت کنار نهاده نمیشوند، بلکه افزون بر مراجعه
