ملّا صالح مازندرانى نیز در شرح خود بر این حدیث، به نقل اهل سنّت، اشاره کرده و متن یکى از آنها را آورده است.^۱

دو. تطبیق بر مصداق پنهان

نمونه جالب توجّه این دسته، تطبیق آیه ( َفَمَن زُينَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَءَاهُ حَسَنًا؛^۲ آیا کسی که زشتیِ کارش برایش آراسته شده و آن را نیکو می‌بیند [مانند نیکوکار واقعی است]؟) بر گروهی از افراد خودپسند است؛ خودشیفتگانى که بر اثر اغواى شیطان، کارهایشان در دیده‏شان نیکو جلوه مى‏نماید و به بدکارى‏هاى خود نیز مى‏نازند.

متن روایت تطبیق دهنده، چنین است:

۰.عَلىُّ بنُ سُوَیدٍ، عَن أَبِى الحَسَنِ علیه السلام، قالَ: سَأَلتُهُ عَنِ العُجبِ الَّذِى یُفسِدُ العَمَلَ، فَقالَ: العُجبُ دَرَجاتٌ: مِنها أن یُزَینَ لِلعَبدِ سُوءُ عَمَلِه فَیراهُ حَسَناً فَیُعجِبَهُ وَ یَحسَبَ أَنَّه یُحسِنُ صُنعاً، وَ مِنها أَن یُؤمِنَ العَبدُ بِرَبِّهِ فَیَمُنَّ عَلَى اللهِ عز و جل، وَ لِلهِ عَلَیهِ فیهِ المَنُّ.^۳

یک. تطبیق بر مصداق آشکار

روایات فراوانى به تطبیق آیات بر مصداق‏هاى روشن و آشکار پرداخته‏اند. پذیرش و تصدیق این تطبیق‏ها، آسان است. روایت زیر، نمونه یک تطبیق روشن است:

۰.سَلامُ بنُ المُستَنیرِ، عَن أبی جَعفَرٍ علیه السلام فی قَولِهِ تَعالىٰ: ( قُلْ هٰذِهِ سَبِيلِی أَدْعُوا إِلَى اللّٰهِ عَلىٰ بَصِيرَةٍ أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنِی)^۱، قالَ: «ذاکَ رَسولُ اللهِ صلی الله علیه و آله وَ أَمیرُ المُؤمِنینَ علیه السلام وَ الأَوصِیاءُ مِن بَعدِهِم علیهم السلام».^۲

۰.سلام بن مستنیر از امام باقر علیه السلام در باره سخن خداى متعال: ( بگو: این، راه من است که من و پیروانم با بصیرت [و بینایى] به سوى آن فرا مى‏خوانم) نقل مى‏کند که فرمود: «آن، پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و امیر مؤمنان علیه السلام و اوصیاى پس از ایشان است».

نمونه دیگرِ تطبیق بر مصداق آشکار، تطبیق ( اُذُنٌ وَٰعِیَةٌ) به معناى «گوشِ فرا گیرنده» بر امام على علیه السلام است. این تطبیق، در روایت زیر آمده است:

۰.یَحیَى بنُ سالِمٍ، عَن أَبی عَبدِ اللهِ علیه السلام، قالَ: لَمّا نَزَلَت: ( وَ تَعِيَهٰا أُذُنٌ وٰاعِيَةٌ)،^۳ قالَ رَسولُ اللهِ صلی الله علیه و آله: «هِیَ اُذُنُکَ یا عَلی».^۴

۰.یحیى بن سالم از امام صادق علیه السلام نقل مى‏کند که فرمود: «هنگامى که آیه ( و گوش فرا گیرنده، آن را نگاه مى‏دارد) نازل شد، پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود:‏ اى على! آن، گوش توست».

نکته شایان توجّه، نقل فراوان این حدیث و مشابه آن در تفسیرهاى اهل سنّت و کتاب‏هاى حدیثى ایشان است. علّامه طباطبایى، متن و مأخذ شمارى از این روایات را گزارش کرده است.^۵