13
پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد اول

گفتار یکم

جايگاه قرآن در معرفت دينى

قرآن کریم، کامل‏ترین کتاب آسمانى و جامع‏ترین ره‏نمود فرو فرستاده شده از سوى پدید آورنده هستى است. این کتاب، براى رشد و بالندگى انسان و ساختن جامعه نمونه، نازل شده است و جایگاه بى‏بدیلى در نظام معرفت دینى دارد.

جایگاه قرآن در حوزه معارف دینى را مى‏توان به وسیله اوصاف و ویژگى‏هایى که در خودِ این کتاب آمده‌اند، شناخت؛ اوصافى مانند: نور، بیان، برهان، تبیان، شفا، رحمت، هدایت و...‌‌ .۱

این جایگاه را از تعبیرها و چگونگی تعامل پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام با این کتاب نیز مى‏توان شناخت؛ تعبیرهایی مانند: حبل اللّٰه و عهد اللّٰه۲ و سخنانى مانند:

۰.فَإِذَا التَبَسَت عَلَیكُمُ الفِتَنُ كَقِطَعِ اللَّیلِ المُظلِمِ، فَعَلَیكُم بِالقُرآنِ.۳

۰.هر گاه فتنه‏ها همچون پاره‏هاى شب تار، شما را فرا گرفتند [و امور بر شما مشتبه شدند]، به قرآن روى آورید.

بر این پایه، برخى ویژگى‏هایى را که به شناخت مبادى تفسیر قرآن کمک مى‏کنند، بر مى‏شمریم.

1.. برای آگاهی بیشتر در بارۀ این صفات، ر. ک: شناخت‏نامۀ قرآن: ج۱ ص۳۵ ـ ۱۲۵.

2.. ر. ک: شناخت‌نامۀ قرآن: ج۱ ص۵۸ و ۱۱۵.

3.. الکافى: ج۲ ص۵۹۹ ح۲.


پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد اول
12

نو براى رسیدن به این منبع پُرنور پیموده و کوشیده تا زمینه بر افروختن جان را از آموزه‏هاى قرآنى اهل بیت علیهم السلام فراهم ‏آورد و رسیدن به بارقه‏اى از تفسیر اهل بیت علیهم السلام را نوید ‏دهد. امیدواریم با ارائه این کار و تکمیل آن از ره‏گذر نقدها و راه‏نمایى‏ها، پرتوى از تفسیر گران‏سنگ معصومان از قرآن را بنمایانیم.

آنچه در این جلد مى‏آید، مباحث بنیادین و شیوه این راهِ پیموده شده است. این مباحث، تعریف و نگرش ما را در باره برخى موضوعات مهم، ارائه مى‏دهند و به روشن‏تر شدن مفاهیم به کار گرفته شده در این تفسیر و سنجش استوارى و درستى نتایج برآمده، کمک مى‏کنند و شامل موضوعات ذیل‌اند: جایگاه قرآن در معرفت دینى، معنای تفسیر و روش، گرایش و سبکِ آن.

در شیوه تفسیر روایى، چند موضوع آغازین دیگر نیز اهمّیت دارند: جایگاه سنّت در تفسیر، اعتبار روایات در عرصه تفسیر بویژه روایات ضعیف السند، گونه‏ها و کارکردهاى احادیث تفسیرى بویژه تأویل، جَرى و تطبیق و رابطه اینها با یکدیگر.

در آغاز، نگرش خود را به قرآن و جایگاهش در معرفت دینى به گونه‏اى گذرا و کوتاه، بیان مى‏کنیم و مشتاقان آگاهى بیشتر را به کتاب شناخت‏نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث ارجاع مى‏دهیم.۱ پس از آن، اشاره‏اى به روش‏ها و گرایش‏هاى تفسیرى داریم. سپس به موضوعات مهم و آغازین تفسیر روایى خواهیم پرداخت.

مسئول پژوهشکده تفسیر اهل بیت علیهم السلام

عبد الهادی مسعودی

۱۸ تیر ۱۳۹۴

۲۳ رمضان المبارک ۱۴۳۶

مشهد مقدس

1.. اثر یاد شده، در بر دارندۀ مباحث اصلى علوم قرآنى از دیدگاه قرآن و اهل بیت علیهم السلام، و تألیف آیة اللّٰه‏ محمّد محمّدى رى‏شهرى با همکاری جمعى از پژوهشگران مؤسّسۀ علمى ـ فرهنگى دار الحدیث است.

  • نام منبع :
    پرتوی از تفسیر اهل بیت علیهم السلام (مبانی و روش) جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    عبدالهادي مسعودي
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    انتشارات بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی
    محل نشر :
    مشهد
    تاریخ انتشار :
    1398/01/01
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 1205
صفحه از 272
پرینت  ارسال به