پیشگفتار
قرآن کریم، کاملترین، آخرین و جامعترین کتاب آسمانى است. بهترین رهنمودهاى پدیدآورنده جهان هستى، براى رشد و بالندگى انسان، در این کتاب آمده و جامعترین دستورهاى الهى براى ساختن جامعه نمونه انسانى، در دل آیات آن، جاى گرفتهاند؛ رهنمودها و دستورهایى که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و اهل بیتِ گرامىاش، بهترین عامل و شایستهترین شارح آنها هستند؛ عالمانى برخوردار از عنایت و عصمت الهى که گفتارشان، تفسیر و تبیین قرآن و کردارشان، برگرفته از این منشور هدایت است.
از این مفسّرانِ بزرگ و آموزگاران راستین قرآن، میراثی گرانبها در زمینه تفسیر قرآن بر جاى مانده است و تا کنون کتابهاى بسیاری در گردآورى آن نگارش یافتهاند؛ ولى باید پذیرفت که آموزههاى اهل بیت علیهم السلام در تفسیر قرآن، هنوز به شایستگی، شناخته نشدهاند و از آنها بهرهبردارى نگردیده است.
بررسى اجمالى میراث تفسیرى اهل بیت علیهم السلام نشان مىدهد که آنچه تا کنون در منابع تفسیرى از آموزههاى آنان آمده، تنها بخشى از این میراث گرانبهاست. هنوز در میان نوشتههاى تفسیرى، جاى «تفسیر جامع روایى» خالى است؛ زیرا تنها گردآورى شمارى از روایات در ذیل آیات قرآن را بدون جستجوى فراگیر و ارزیابى لازم، نمىتوان تفسیر جامع روایى نامید. به نظر مىرسد در چنین تفسیرى باید این ویژگىهای مهم وجود داشته باشند:
۱. توجّه به آموزهها و روش اهل بیت علیهم السلام؛
۲. ارزیابى روایات استفاده و استناد شده؛
۳. بهرهگیرى از انواع روایات تفسیرى، از جمله روایاتى که به آیهاى خاص، اشاره ندارند.
افزون بر این ویژگیها، لازم است پیش از ارائه چنین تفسیرى از قرآن، روش کار و امتیازهای این تفسیر در سنجش با دیگر تفاسیر تبیین گردد. این نکات در ده گفتار