افزون بر این، برخى واژهها در قرآن مفردند و ناظر به یک شخص هستند؛ ولى چون به صورت اسم جنس یا وصف و نه اسم خاص آمدهاند، قابلیت صدق بر شمارى از افراد را دارند. برخى روایتها، مصداق انحصارى این آیات را معرّفى کردهاند. براى نمونه:
۰.( أَ فَمَنْ كٰانَ عَلىٰ بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ يَتْلُوهُ شٰاهِدٌ مِنْهُ.۱
۰.آیا آن کسی که دلیل آشکارى از پروردگار خویش دارد و به دنبال آن، شاهدى از سوى اوست [همچون کسى است که چنین نباشد]؟).
این آیه از شاهدى سخن مىگوید که نامش، روشن نیست و قابل تطبیق بر افراد متعدّد است؛ امّا پیامبر خدا صلی الله علیه و آله امام على علیه السلام را به عنوان تنها مصداق آیه معرّفى نموده است.۲
در نمونهاى دیگر، ابن عبّاس مىگوید:
۰.لَمّا نَزَلَت: ( قُلْ لاٰ أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبىٰ) قالوا: یا رَسولَ اللّهِ! مَن هٰؤلاءِ الَّذینَ أمَرَنا اللّٰهُ بِمَوَدَّتِهِم؟ قالَ: «عَلىٌّ وَ فاطِمَةُ وَ وُلدُهُما».۳
۰.هنگامى که آیه ( بگو: من پاداشى از شما برای رسالتم نمىخواهم، جز دوست داشتن نزدیکانم) نازل شد، پرسیدند: اى پیامبر خدا! این کسانى که خداوند به مودّت آنان فرمان داده است، چه کسانى هستند؟ فرمود: «على و فاطمه و فرزندان آن دو».۴
۲. گونه دوم
گونه دیگر تطبیق، میان یک مفهوم و مصداق آن، رخ نمىدهد؛ بلکه میان دو
